މުއިއްޒަށް 61 ބިލިޔަނުން ކަމެއްނުވި: ދެންވެސް ނުކުރެވޭނެ!

ރަށްރަށަށް އަރާފައި ހެއްދެވިހާ ދޮގެއް ހަދާނެ ކަމެއްނެތެވެ. ރަށްރަށުގައި ކުރަން ފަށާފައިވާ އެއްވެސް ކަމެއް ވެރިކަމުގެ ފުރަތަމަ އަހަރު ނުކޮށްހުރީ ކުރީ ސަރުކާރުން ބަޖެޓް ހަދާފައި އޮތް ގޮތަކުން ނޫނެވެ. 

ކުރީ ސަރުކާރުގެ ފަހު އަހަރަކީ ރިޔާސީ އިންތިހާބުގެ އަހަރެވެ. އިންތިހާބުގެ ދެބުރު ބޭއްވުމަށާއި އެތައް ޕްރޮޖެކްޓެއް ހިންގުމަށް 2023 ވަނައަހަރަށް ކަނޑައެޅުނީ އެންމެ 42 ބިލިޔަން ރުފިޔާގެ ބަޖެޓެކެވެ. އެ އަހަރުގެ ފަހު ދޮޅުމަހަށް ފާސްކުރި 6.5 ބިލިޔަން ރުފިޔާ ވެސް ހަރަދުކުރަން ލިބުނީ މުއިއްޒަށެވެ. އަނެއް ކޮޅުން 2024 ވަނަ އަހަރަށް 49.3 ބިލިޔަންގެ ބަޖެޓެއް ލިބުނެވެ. ހަމައެހެންމެ މިއަހަރު ބަޖެޓުން ނުވެގެން 5.3 ބިލިޔަން ރުފިޔާގެ ސަޕްލިމެންޓްރީ ބަޖެޓެއް މުއިއްޒަށް ލިބިއްޖެއެވެ. އެހެން ކަމުން 17 ނޮވެންބަރ 2023 އިން 31 ޑިސެމްބަރ 2024 އަށް މުއިއްޒު ހިތުހުރި ގޮތެއް ހަދަން 61.1 ބިލިޔަން ރުފިޔާ މުއިއްޒަށް ދައުލަތް ހިންގަން ލިބިއްޖެއެވެ. 

މުއިއްޒު ބުނާހެން އިންތިހާބީ ބޭނުމަށްޓަކައި ނަމަވެސް ކުރީ ސާރުކާރުގެ ފަހު އަހަރު 42 ބިލިޔަން ރުފިޔާގެ ބަޖެޓަކުން ހާދަހާ ގިނަ ކަންކަމެއް ކުރިއެވެ. އެތައް ރަށެއްގެ ބަނދަރުހަދާ ފަޅުކޮނެ ގޮނޑުދޮށް ގިރުން ހުއްޓުވާ ވެލިން މުއްސަަދިކުރިއެވެ. ނަރުދާމާއާއި ފެން އެޅުމުގެ މަސައްކަތް މުޅި ރާއްޖޭގެ އެތަން މިތާ ހިނގިއެވެ. މަގުހެދުމާ ތާރުއެޅުމާއި ދަނޑުތަކާއި ކުޅޭ ބިންތަކާ ކޯޓްތައް ހެދިއެވެ. ރަށެއްގައި ކޮންމެވެސް ބޮޑު ދެތިން މަޝްރޫއެއް ނުހިނގާ އެންމެ ރަށެއްވެސް އޭރަކުނެތެވެ. ކުޑަރަށެއް ބޮޑުރަށެއް ތަފާތުނުކޮށް ތަރައްގީ ހަލުވި ދުވެލީގައި ގެންނަމުން ދިޔަތަން ދެކެން ތިބީ ރަށްރަށު މީހުންނެވެ. އެ މީހުނަށް އެކަމެއް އޮޅުވައެއް ނުލެވޭނެއެވެ.                         

މުއިއްޒު ވެރިކަމަށް އެރިފަހުން އަހަރެއް ހޭދަވެގެންދިޔަ ދިޔައިރު 61 ބިލިޔަން ރުފިޔާ ތަޅާ ބުރުއްސާލި އިރު ވީކަމެއް ހަރާމުން ހަރާމެވެ. 61 ބިލިޔަން ރުފިޔާ ލިބި ހައްދަވައިގެން ކުރި ކަމެއް ނެތެވެ. ރަށްރަށުގައި ފަށާފައިހުރި ހުރިހާ މަސައްކަތެއްހެން ހުރީ ހުއްޓި ތަންހަރުވެފައެވެ. ކުރިއަށް ކަނޑާކަމެއް ކުރިއަށް ކަނޑަނީ ފިނިހަކު ދުވެލީގައެވެ. އާސަންދަ އޮތީ ނޭވާ ހޮޅިއަށް އެޅެފައެވެ. މަސްވެރިން މުޒާހަރާ ކޮށްގެންވެސް އެ މީހުނަށް ލާރިކޮޅު ހަމައަށް ނުދެވެއެވެ. 

ބަޖެޓްގައި ހުރިކަންކަން ނުކޮށް މުއިއްޒު ބަޖެޓުން ބޭރުން ރަނުގެ އަގުގައި 20 ކާރު ގަންނަން އެތައް މިލިޔަން ރުފިޔާ އިސްރާފްކޮށް ލީއެވެ. އަމިއްލަ ގާބިލުކަން ނެތްކަމެއްގައި ބޭނުން ނުވަނީސް 37 މިލޔަން ހޭދަކޮށްގެން ޑްރޯން ގަތީއެވެ. ބަޖެޓުން ބޭރުން ރަސްމާލެ ހިއްކުމުގެ ވައްކަން ހިންގާލީއެވެ. އިންޑިއާއަށް ޖެއްސުމަށް އެއަރ އެންބިއުލާންސް ހަދާ އަތައް ގޮއްވާލީއެވެ. ގަނޑުވަރުގައި ޖަކޫޒީ ބަހައްޓާ އަގުބޮޑު ކަރޯކޭ ސިސްޓަމް ބަހައްޓައިގެން ގަނޑުވަރާއި އާރަށުގައި ނާޗަރަންގީ ކުޅެން މިލިޔަން ހޭދަކުރީއެވެ. ހުވާކުރަން ކުރި ހޭދައިގެ ވާހަކަ ދެއްކުމެއް ނެތެވެ. ހުވާކުރުމަށައި އިސްލާން ބޮކި ދިއްލުމަށާއި ހަވާ އަރުވަން ހޭދަކުރި އެތައް މިލިޔަނުގެ ވާހަކަ ދައްކާނެ ކަމެއް ނެތްތާއެވެ. ރައްޔިތަކަށް ލުޔެއް ރަނގަޅެއް ވާނެ އެއްކަމެއް ހައްދަވައިގެން ނުކުރެއެވެ. ސިޔާސީ ވެރިންނަށް 1.4 ބިލިޔަނަށް ވުރެ ގިނަ ފައިސާ މުސާރައިގެ ގޮތުގައި ފުޅިއްސާލައިފިއެވެ. ބައިހަދާފައި ދުނިޔެ ބަލައިލަށް އުދުހުމަށް ބިލިޔަނުން ދައުލަތް ދަވާލައިފިއެވެ. 

ޑޮމެސްޓިކް ބޭންކްތަކުން ލޯނުނެގުމާއި ސިނާއަތްތައް ފުޑާލުމާއި އިސްރާފު ކުރުމާއި ކުރަންނުޖެހޭ ހޭދަތައް މަވެެތިކަން ދެއްކުމަށް ކުރުމާއި ބަޖެޓުން ކުރިހޭދަ ސިއްރު ކުރުން ނޫން ކަމެއް މުއިއްޒަކަށް ނުވިއެވެ. 61 ބިލިޔަން ލިބި އެއް އަހަރު ދުވަހުން އަތްނުލެވޭ ނުފެންނަ ތަރައްގީ ގެންނަ ވެރިއެއްގެ ފުށުން އުންމީދެއް ކުރުމެއް ނެތެވެ.