2024 ގެ އެޕްރީލް މަހުން އޮކްޓޯބަރ މަހަށް ދައްކަން ޖެހޭ ޝެޑިއުލް ޕޭމެންޓް ދައްކަން ޖެހެނީ މިހިނގާ އޮކްޓޯބަރ މަހުގެ 08 ވަނަ ދުވަހުގެ ކުރިންނެވެ. އެ ތާރީހުގެ ކުރިން އެ ޕޭމެންޓް ނުދެއްކިއްޖެ ނަމަ ވެދާނެ ގޮތަކާމެދު އެންމެންވެސް ތިބީ ކަންބޮޑުވެފައެވެ. 

ސްކޫކް ޑިފޯލްޓް ވުމަށް އެއް ދުވަހަށް ވެފައިވަނިކޮށް ސްކޫކްގެ ޝެޑިއުލް ޕޭމަންޓް މިއަދު ދެއްކިޖެކަމަށް މިނިސްޓްރީ އޮފް ފިނޭންސްއިން މިއަދު ނެރުނު ނޫސް ބަޔާނެއްގައި ބުނެފިއެވެ. ކޮޅުނެތް ކޮޅަށް ހަމްދު ކުރަމެވެ. ދުނިޔޭގައި ފުރަތަމަ ސްކޫކްއެއް ޑިފޯލްޓްވާ ގައުމަކަށް ރާއްޖެނުވެ މިފަހަރު ސަލާމަތްވެއްޖެއެވެ. 

ކަމާކަން ފަށަށް ބައިހަދާފައި ރާއްޖޭން ބޭރުން މީހުން އައިސް ހަށިވިއްކަން އުޅޭނީ ގައިމު ޑިމާންޑެއް އޮވެގެންތާއެވެ. ޓިކެޓް ކަނޑާލައިގެން މަތިން އައިސް އަގުބޮޑު ހޮޓާތަކުގައި ތިބެގެން ހަށިވިއްކަނީ ބޮޑު މަންފާއެއް ވާތީއެވެ. ބުކިންގތައް ފުލްވެ ވެއިޓް ލިސްޓްގައި މީހުން ތިބުމަކީ ހަށިވިއްކުމުގެ ވިޔާފާރި ފުޅާވެފާ ވާވަރު އަންދާޒާ ކޮށްލެވޭނެ ކަމެކެވެ. ޓޫރިސްޓް ވިސާގައި އަންނަ ހަށިވިއްކާ އަންހެނުން ހަމައެކަނި އެކަން ކުރަނީ މާލެއާއި ހުޅުމާލެއަކު ނޫނެވެ. ރަށްރަށުގެ ގެސްޓް ހައުސް ތަކަށް ގޮސްގެން ވެސް އެކަން ކުރެއެވެ.  

ތެރަޕީއާއި ސްޕާތަކުގެ ނަމުގައި ރަގަޅަށް އިންތިޒާމުވެގެން މަތީ ފެންވަރުގައި ހަށިވިއްކުމުގެ ވިޔަފާރި ކުރަނީ ވެސް މަދެއްކޮށް ނޫނެވެ. ހުޅުމާލެއާއި މާލޭގެ އިތުރަށް ބައިބޯ ރަށްރަށުގަ އާއި އިގްތިސާދީ ހަރަކާތްތައް ހިނގާ ރަށްރަށުގައި ތެރަޕީތަކާއި ސްޕާތައް ހަދައިގެން ހަށިވިއްކުުގެ ވިޔާފަރިކުރެއެވެ. ރަނގަޅަށް އިންތިޒާމްވެގެން ހިންގާ  ހަށިވިއްކުމެގެ ގިނަ ވިޔަފާރި ތަކުގެ ފަހަތުގައި ތިބެނީ ނުފޫޒުގަދަ ދިވެހިންނެވެ. އަޅަންޖެހޭ ބަޔަކަށް ބައިއަޅައިގެން އެތަންތަން ހުންނަނީ ނިކަން ރަނގަޅަށް ހިމާޔަތް ކޮށްފައެވެ. ގިނަ ފަހަރަށް ފުލުހުން ރެއިޑަކަށް ދާނީ ޑީލް ފަނިވެގެންނެވެ. ނުފޫޒު ހުރި މީހުން ފަހަތުގައި ތިބެގެން ހިންގާ ނާސިގެތައް ހުންނަނީ ވަރަށް ބޮޑަށް ހިމާޔަތް ކުރެވިފައެވެ.

މަތީފެންވަރުގައި ހަށިވިއްކާހެން އެންމެ އާދައިގެ މީހުނަށް އަމާޒުކޮށް ކޮށްގެން ހިންގާ ނާސިއައްޑާތައް ވެސް މަދެއްނޫނެވެ. މިޒާތުގެ ނާސިއައްޑާތައް ހިންގަނީ ބަންގާޅު މީހުންނާއި އިންޑިއާ ލަންކާ މީހުންނެވެ. ދުވަހު ކުއްޔަށް ދޭން ތަންތަން ހިފައިގެން އެތަންތާނގެ ތެރޭގައި ހަށިވިއްކުން ހިންގަނީ ވެސް މަދެއްކޮށް ނޫނެވެ. މިފާޑުގެ ގިނަ އައްޑާތަކުގައި ހަށިވިއްކުމުގެ މަސައްކަތުގައި ބަންގާޅާއި އިންޑިއާއި ލަންކާއާއި ރާއްޖޭގެ އަންހެނުން އުޅެއެވެ.

ހަށިވިއްކުމުގައި ކޯލްގާލް ހިދުމަތްވެސް ރާއްޖޭން ބަރާބަރަށް ލިބެއެވެ. ކަމެއް އޮތްތޯ ބަލަމުން މަގުމަތީގައި ހިނގާ ދިވެހި އަންހެނުންވެސް އެހާގިނައެވެ. ކޮންމެ ގޮތަކަށް މާކެޓް ހޯދައިގެންވެސް ހަށިވިއްކުމުގެ ވިޔަފާރި ޑްރަގަށްވުރެ ބޮޑަށް ފެތުރިފައި އެބައޮތޭ ބުނެވިދާނެއެވެ. ވާނީ އެހެންތާއެވެ. ހަށިވިއްކުމުގެ ވިޔަފާރިއަކީ ޓެކްސް ދައްކަންޖެހޭ ވިޔަފާރިއެއް ނޫނެވެ. ހުއްދަ ނަގަންޖެހޭ ވިޔަފާރިއެއް ނޫނެވެ. އިންތިހާއަށް ޑިމާންޑް އޮތް މި ވިޔަފާރިން ނެގޭ ފައިދާބޮޑެވެ. 

ރާއްޖޭގެ ބާޒާރުގައި އެނބުރޭ މަދު ޑޮލަރުކޮޅުން ބޮޑުބައެއް ރާއްޖޭން ބޭރަށް ކަހާލާ ހަށިވިއްކުމުގެ ވިޔަފާރިއާމެދު ވިސްނާ އެކަކުވެސް ނޫޅެއެވެ. ކޮންމެވެސް ބަޔަކު ރިޕޯޓެއްް ކުރުމުން ދޭތެރެ ދޭތެރެއިން ހަށިވިއްކާ ތަންތަން ރެއިޑްކޮށް ކޮންމެވެސް ބޭރު ބަޔަކު ހިފާހައްރުކޮށް ޑީޕޯޓް ކޮށްލައެވެ. އެހެނަސް ހަށިވިއްކުމުގެ ވިޔަފާރި އެންމެ ތަންފުކެއްވެސް މަދެއްނުވެއެވެ. އެކަމާ އަޅާލާ ސަރުކާރެއް ނާދެއެވެ.  

ރައީސް ދެއްކެވި މިސާލުން މިސާލުނަގައިގެން ރައްޔިތުންވެސް މިއަދު ވާހަކަ އެ ދައްކަނީ ދިދަޔާއެވެ. ރައްޔިތުން ދިދަޔާ ދައްކާ ވާހަކައެކޭ ކަނޑުގައި އަޅާ ރޮނގެކޭ ތަފާތެއް ވަނީއެއް ނޫނެނެވެ. ހިރުވާތަން ކަހާނުލައެވެ. ކަހާތަން ހިރުވާ ނުލައެވެ.

މަސްވެރިން މިފްކޯއަށް ކިރާފައިވާ މަހަށް ދޭން ޖެހޭ ފައިސާ ނުލިބިގެން ހުއްޓާނުލާ މަސްވެރިން މުޒާހަރާ ކުރަމުންވެސް ވަހަކަ ދައްކަނީ ދިދަޔާއެވެ. މުޒާހަރާކޮށް ހަޅޭފަޅޭ ނުޖަހާ އެންމެ ލާރިއެއްވެސް ދޭން ހިތަކަށް ނާރައެވެ. ބަލިމީހަކަށް އައިވީ ދޭހެން މަސްވެރިންނަށް ލާރިކޮޅު ދެމުން ދާނަމަވެސް ރަނގަޅުތާއެވެ. މަސްވެރި ރަށެއްގެ މަސްވެރިއަކަށް މަސްވަޒީރުކަން ދިނުމަކުން މަސްވެރިންނަށް ލިބުނު ތަސައްލީއަކަށް އެކަމެއް ނުވެއެވެ.

މިއަދު އަނެއްކާ އައްޑޫގައި އެތިބީ މަސްވެރިން މުޒާހަރާއަށް ނިކުމެއެވެ. ހަލާލު މަސައްކަތުން ބޭނި މަސްކޮޅު ސަރުކާރުން ޓަކައިގަނެ ފައިސާ ނުދީ ތިބޭތީއެވެ. އަޖައިބެކެވެ. ކަންމަތީ ފިހާރައަކުން ލޭންދޭނަށް ތަކެތި ނަގައިގެން ފައިސާނުދީ ފިލަފިލައިގެން އުޅޭ ޕާޓީއެކޭ ސަރުކާރެކޭ ތަފާތެއް ނެތެވެ. މަސްވެރިންނަށް ފައިސާ ނުދެވެންޏާ މަސްކިރުވާނެ ކަމެއް ނެތެވެ. މަސްކިރުވަންޏާ އެއްބަސްވާ ގޮތަށް ފައިސާ ދޭން ޖެހޭނެއެވެ. 

ސަރުކާރުން ދޭ ހިދުމަތަކަށް ދައްކަންޖެހޭ ފައިސާއެއް އާއްމުންގެ މީހެއްގެ އޮތްނަމަ ތަޅާ މަރައިގެންވެސް އެ ފައިސާއެއް ސަރުކާރަށް ހޯދައެވެ. ދޭ ހިދުމަތް ކަނޑާލައިގެންވެސް އެ ފައިސާއެއް ދަމައިގަނެއެވެ. އެގޮތަށްވެސް ފައިސާ ސަރުކާރަށް ހޯދާނީ ނިކަމެތި ރައްޔިތަކު ދައްކަން އޮންނަ ފައިސާއެކެވެ. ބާރުހުރި ވެރިންނާއި މަހުޖަނުން އަތުން ސަރުކާރަކަށް ފައިސާ އަތެއް ނުލެވެއެވެ.

ސަރުކާރުގެ އާމްދަނީ ދަށްވުމުން ސަރުކާރުން ބޭނުން ކުރަނީ މަސްވެރިންގެ ފައިސާއެވެ. އެންމެ ފަހުންވެސް މަސްވަޒީރު ވިދާޅުވީ ސަރުކާރުގެއާމްދަނީ ރަގަޅުވަމުން ދާވަރަކުން މަސްވެރިން އަތުން ކިރާފައިވާ މަހަށް އަގުދޭނެ ކަމަށެވެ. ސަރުކާރުގެ އާމްދަނީއަކާ މަސްވެރިންގެ އތުން ގަންނަ މަހަށް އަގުދިނުމަކާ ކީކީހެއްޔެވެ.  މަސްވެރިން ބާނާ މަހަށް ދައްކަންޖެހޭ ފައިސާއަކީ ސަރުކާރުގެ އާމްދަނީއެއް ނޫނެވެ. ސަރުކާރުގެ ބޭނުންތަކަށް މަހުގެ އަގުގެ ގޮތުގައި މަސްވެރިންނަށް ދޭންޖެހޭ ފައިސާ ބޭނުން ކުރުމަކީ ހިޔާނާތެވެ. 

އޭ މިހިރަ ދިދަޔާއެވެ. މަސްވެރިންނަށް ދޭންޖެހޭ ފައިސާތައް ކޮބައިހެއްޔެވެ. ފައިސާ ނެތިއްޔާ ކިރިހާ މަސްތައް ހުންނަންވާނެ ނޫން ހެއްޔެވެ. އެވެސް ދިރުވާލީ ހެއްޔެވެ.

މާތްކަލާކޯއެވެ. އެތައްހާސް މަސްވެރި އާއިލާއެއް އެތިބީ ބަޑަށް ޖެހިފައެވެ. ކާބޯތަކެއްޗެއް ގިނަ މީހުންގެ ގޭގައިނެތެވެ. ކަރަންޓް ބިލާއި ފެންބިލު އޮތީ ރަތްވެފައެވެ. މަޖުބޫރު ވެގެން ދަރަނި ނުނަގާ ނުވެގެން ދަރަނި ދިން މީހުން އެމީހުންގެ ފައިސާކޮޅު ހޯދަން މަސްވެރިންގެ އާއިލާތައް ފަހާ ދުވަނީއެވެ. އޭ މިހިރަ ދިދަޔާއެވެ. އަދިވެސް ތިޔަ ހުންނަނީ ވިހުރެލަ ވިހުރެލާ މާމަތީގައެވެ. މަސްވެރިންގެ ހާލު އެނގޭ ވަރަށް ހަމަ ބިމަށްފައިބާ ލާރިކޮޅު ދޭށެވެ.   

އޮޑި ދޯނިފަހަރުގެ ވެރިންގެ ގެދޮރާއި އޮޑިދޯނިފަހަރުގެ ލޯނުފައިސާ ބޭންކަށް ނުދެއްކެއެވެ. އިންޓަރެސްޓް މަތިމައްޗަށް އަރަމުން ދަނީއެވެ. ލޯނު ނުދެއްކިގެން އެތައް އޮޑިވެރިންގެ މައްސަލަ އޮތީ ކޯޓުގައެވެ. ބޭންކަށް ގެދޮރާއި އޮޑިދޯނި ފަހަރު ނަގާ ހިސާބަށް ހިނގައްޖެއެވެ.

އަނބި ދަރިންނާ ވަކިން ކަނޑުމަތީގައި ރެޔާއި ދުވާލު ކުރާ މަސައްކަތުން ހޯދާ މަސްކޮޅު ދިރުވާލައިގެން ސަރުކާރުން އެތިބެނީ ހިނިއައިސްފައެވެ. މަސްވެރިން ކުރާ ހަލާލުމަސައްކަތުން ހޯދާ މަސްކޮޅު ޓަކައިގަނެގެން ފައިސާ ނުދީ ތިބޭކަށް ޖެހެލުމެއް ނުވެއެވެ. ލަދެއްނުގަނެއެވެ. މަސްވެރިންނަށް އެމީހުންގެ ހަލާލު މަސައްކަތުން ހޯދާ މަސަކިރާފާ ދޭންޖެހޭ ފައިސާ ނުދެވޭ ސަރުކާރަކަށް ކޮށްދެވޭނެ ކަމެއް ނުއޮންނާނެއެވެ. 

މަސްވެރިންނަށް ކެތްނުވެގެން އެންމެފަހުން އަނެއްކާވެސް މުޒާހަރާއަށް އެ ނިކުތީއެވެ. މުޢިއްޒުއާއި އޭނާގެ ފިޝަރީޒް މިނިސްޓަރ ކަހަތަން ހިރުވާނުލައެވެ. މަސްވެރިން ބާނާ މަސްކޮޅު ސަރުކާރުންވަނީ ޓަކައިގެންފައެވެ. މަސްކިރާތާ 48 ގަޑިއިރު ނުވަނީސް ފައިސާ ދޭނެކަމަށް ބުނެއެވެ. އެހެނެއްކަމަކު އެންމެ ލޯލާރިއެއްހާ ހިސާބުވެސް ނުދޭތާ 4 މަހަށްވުރެ ގިނަވެއްޖެއެވެ. 4 މަސް ދުވަހު ފައިސާ ފޮއްޗެއް ނުލިބި އުޅޭ މީހެއްގެ ހާލު ހިތައް އަރުވާލަ ބަލާށެވެ. އެންމެ މަހެއްގެވެސް މުސާރަ ނުލިބިއްޖެނަމަ ވާވަރު ސިޔާސީ ވެރިން ނިކަން ހިތައް އަރުވާލަބަލާށެވެ. 

ސިޔާސީ އެތައް މުވައަޒަފުންނަށް މުސާރައާއި އިނާޔަތުގެ ގޮތުގައި ހޭދަކުރާން ފައިސާހުރެއެވެ. ބޭކާރު ދަތުރުތަކާ ގޮތެއްފޮތެއް ނުބަލާ ކުރަމުންދާ ބޭކާރު ހަރަދުތައް ކުރާނެ ފައިސާ ސަރުކާރުގައި ހުރެއެވެ. ނުހުންނަނީ މަސްވެރިން ކިރާ މަހަށް ދޭނެ ފައިސާއއެވެ. 

މަޖިލިސް އިންތިހާބު ތެރޭގައި މަސްވެރިންގެ އަޑުކަނޑުވާލަން ދިން ފައިސާކޮޅު ނޫނީ ހައްބަހަލާލު މުކައްބަވެސް ނުދެއެވެ. މަސްވެރިން ހޯދަން އެއުޅެނީ އެމީހުންގެ ހަލާލު މަސައްކަތުން ހޯދާ ހަލާލު ފައިސާއެވެ. މަސްވެރިން ހޯދަން އުޅެނީ މުއިއްޒު ހެޔޮފުޅުކަމުންދޭ ހަދިޔާއެއް ނޫނެވެ. ސަރުކާރުން ޓަކައިގަނެގެން އުޅޭ 80 މިލިޔަނަށްވުރެ ގިނަ ފައިސާއެވެ.

ކޮންފަދަ ބޮޑު މުސީބާތެއް ހެއްޔެވެ. އެއްކޮޅުން އުޅެނީ ހިތިބޭސް ބޯންދޭށެވެ. ހިއްކާފައި އޮތް ބިމުން މާލޭ މީހުނަށް ގޯތި ދިނުމަކީ ދައުލަތަށް މިލިޔަން ލިބޭ ގެއްލުމަކަށް ވެގެން އެކަން ވާކަށް ނެތެވެ. ރައްޔިތަކަށް މޮޅެއް ރަނގަޅެއް ވާން އޮތް އެއްވެސް ކަމެއް ކޮށްދެވޭނެ ހަކަތައެއް ސަރުކާރުގައި ހުންނަ ކަމަކަށް ނުވެއެވެ. ދެހާސް ތިންހާސް ސިޔާސީ މީހުނަށް މުސާރައާއި އިނާޔަތް ދޭނެ ފައިސާ ސަރުކާރުގައި ހުރެއެވެ. 

ހައްގު ހޯދަން ރާއްޖޭގެ އެތަންމިތާ އެއްވާނަކަށް މުޒާހަރާ ޖެހެންފެށީ ކެތް ނުކުރެވުނީމައެވެ. ދެކުނުގެ މަސްވެރިން އެތިބީ މުޒާހަރާގައެވެ. ބޮޑުކަންނެލި މަސްވެރިން އެތިބީ މުޒާހަރާގައެވެ.

ރައްޔިތުން އަނގަޔާ އަތާ ދިމާނުވެ ތިއްބާ ސަރުކާރުން ޖީބުކަނޑަން ނިކުތީމާ ގައުމު ކެކި އަރަން ފަށާނެއެވެ. ދައްކާ ހުވަފެނަކަށް ނުފުއްދާ ދޮގު ވައުދަކަށް އަބަދަކު ނުހެއްލޭނެއެވެ. 80 ރުފިޔާއަށް ބޮޑުކަންނެލި ކިލޯއެއް ގަންނާނެކަމަށް މުއިއްޒު އޮތީ ވައުދުވެފައެވެ. ކުރީ ސަރުކާރުން މަސް ގަންނަ އަގު ބޮޑުކުރަން ބޭނުންވާ ހުރިހާކަމެއްހެން ނިންމާ މަސްގަންނަ އަގު ބޮޑުކުރުން  ވެސް މި ސަރުކާރަކަށް ކަމަކު ނުދިޔައެވެ. މަހަށް ހަމަ އަގު ހޯދާދޭން ހަމަޖައްސަން ހުރި ކަންކަން ހަމަޖެއްސުމުގެ ބަދަލުގައި ދައްކަނީ އަގުތިރި ކުރުމުގެ ވާހަކައެވެ.

48 ގަޑިއިރު ތެރޭގައި މަސްވެރިން ކިރާމަހަށް އަގުދޭން ބުނެ ވައުދު ވެގެން އައިސް ތިން ހަތަރު މަސް ވާއިރު ލޯލާރިއެއް އަގުގެގޮތުގައި މަސްވެރިންނަށް ދިއްކޮށް ނުލެވޭ ސަރުކާރަކީ ސަރުކާރެއް ހެއްޔެވެ. ކުރީ ފަހަރު މަސްވެރިން ކޫއްޑޫއަށް އަރައިގަތުމުން ތަނަކުން ދަރަންޏަށް ފައިސާކޮޅެއް ހޯދާފައި މަސްވެރިންނަށް އޭގެން ބައެއް ދިއްކޮށްލާ މަސްވެރި އަލިބެއަށް ބޮޑު ވަޒީފައެއް ދިނީމާ މަސްވެރިނަށް އަގުދެވުނީ ކަމަށް ހީވީތާއެވެ. 

ބޮޑުކަންނެލި މަސްވެރިންގެ އަޑު ނާހާ މޮޅުވާހަކަ ދައްކައިގެން ފަރުޖައްސާކަށް ދެން ލާހިކެއްނޫނެވެ. ޑޮލަރަށް ހަމައަގު ސައީދު ހޯދާދޭހެން ޝިޔާމް ވެސް މަސްވެރިންނަށް ހަމައަގު އަނގައިން އެބަ ހޯދާދެއެވެ. ޑައިވިންގފުޅި އަޅައިގެން އަޑިއަށް ޝިޔާމް ދާހެން ބޮޑުކަންނެލި މަސްވެރިކަން އަޑިއަށް ދުއްވާލަން ނޫޅޭށެވެ.

މަސްވެރިކަން ހަލާކޮށްލުމަށް ގޮތް ނެތިގެން ކަނޑު ލޭނު އަޅަންވެސް ހުއްދަ ދެނީއެވެ. ދުވަސް ކޮޅަކުން ދޭނީ ކަނޑުކަހާ ދާއެޅުމުގެ ހުއްދައެވެ. މަސްވެރިން އެ ތިބިއްޔަކީ މުއިއްޒު ޖަހާހާ ސަކާރާތަކަށް އަތްޖަހާ ގޮތަކަށް ނޫނެވެ. ނުފުއްދާ ދޮގު ވައުދުތަކެއްގެ އަވާގައި ހަފުސްވާކަށް ނޫނެވެ.

މަޖިލީހުގެ މެޖޯރިޓީ ލިބުމުން ހިތުހުރިކަމެއް ހިތުހުރި ގޮތަކަށް ކުރެވިދާނެކަމަށް ހީކުރުމަކީ މުއިއްޒުގެ މޮޔަކަމެވެ. އެއްވާނަކަށް މުޅިގައުމު ކެކިއެރަން ފެށީމާ ފިލާރައްކާ ވުމަކަށްވެސް ފަސޭހައެއް ނުވާނެއެވެ. މަސްވެރިންނަށް ވީވައުދު ނުފުއްދާ މުއިއްޒަށް ތަންތަން ހުޅުވާ ރެބަންކަޑާ މީޑިއާ ސްޓަންޓް ޖައްސަން ހުއްޓަކަ ނުދޭނެއެވެ. މަސްވެރިން އެތިބީ އެއަށްވުރެ ރުޅި ގަދަވެފައެވެ.  

މާލޭ އިންޖީނުގެއިން ރައްޔިތުންގެ ޖީބުކަނޑަން ގެންގުޅޭ އެންމެ އާއްމު އުކުޅަކީ ޖެނެރޭޓަރ ތަކުން އާރުޕީއެމް ދަށްކުރުމެވެ. އާރުޕީއެމް ދަށްކުރުމުން ލިބެންވާ ވަރަށް ގޭގެޔަށް ކަރަންޓް ނުލިބުމުން އެމްޕިއަރ މައްޗަށް ގޮސް މީޓަރަށް ބާރުބޮޑުވެ އަތުފަތު ނުޖެހޭ ވަރަށް ގޭގޭގެ މީޓަރު ހިނގައިގަނެއެވެ. ކަރަންޓުގެ ވޯލްޓޭޖް ދަށްވީމާ އެމްޕިއަރ މައްޗަށް ދާނެކަން ކުޑަކުއްޖަކަށްވެސް މިޒަމާނުގައި އެނގޭނެއެވެ. ނޭނގޭކަށް އެއްޔަކީ ރޮކެޓް ސައިންސެއް ނޫން ވިއްޔާއެވެ.

ކުރިއްސުރެ ކަރަންޓުން ކުރަމުންއައި އެއް ވައްކަމަކީ މީޓަރ ޓެސްޓް ކުރުމެވެ. ގޭގޭގާ ހަރުކުރާ މީޓަރުތައް އިންޖީނުގެއަށް ގެންދަން މަޖުބޫރު ކުރުވައިގެން ގެންގޮސް 5 ވޮޓުގެ ބޮތްކެއް ދިއްލީމާ 15 މިނިޓް ތެރޭގައި ކަރަންޓު ޔުނިޓެއް ހިނގާގޮތަށް މީޓަރުތައް އެޖެސްޓު ކުރަނީއެވެ. މީޓަރ އެޖެސްޓު ކޮއްގެން ކުރަންފެށި ވައްކަން ދުވަސް ވީވީހެން އައީ ބޮޑުކޮށް ފުޅާ ކުރަމުންނެވެ. މިހާރު މިއޮތީ ހައްދުން ނައްޓާފައެވެ.

ކުރީގެ މެނުއަލް މީޓަރތަކުން ޑިޖިޓަލް މީޓަރަށް ހިޖުރަކުރުވީވެސް ކުރިއަށްވުރެ އިތުރަށް ފައިސާ ހޯދުމަށެވެ. މިހާރު އެންމެން ބޭނުން ކުރަމުންދާ ފައިވް މިލިއެމްޕިއަރގެ ފޯން ޗާރޖަރތައް ފަދަ އާލާތް ބޭނުން ކުރީމާ މެނުއަލް މީޓަރގެ ކަށިހަލާވެސް ނުލުމަކީ ކިހާބޮޑު ގެއްލުމެއް ހެއްޔެވެ. މިލިއެމްޕިއަރެއްގެ މިންވަރުވެސް ރައްޔިތަކަށް ހިލޭލިބިގެން ނުވާނެތާއެވެ. ކޮންމެ ކޮންޒިއުމަރަކީވެސް ޑިޖިޓަލް މީޓަރަކަށް ނުހަދައެއް ނުވާނެތާއެވެ.

މޮޅެތި ހަމައަޅައިގެން ޖީބުކެނޑުމަކީ ސްޓެލްކޯއިން އަބަދުމެ ކުރާކަމެކެވެ. ކަރަންޓް ބިލް ބޮޑުވަނީ އެހެން ވެގެންނޭ މިހެން ވެގެންނޭ ބުނެ ދައްކާ ހަމަތައް ބުއްދި ގަބޫލެއް ނުކުރެއެވެ. ވަކި އެއްހަމައެއްގައި އާއްމުކޮށް ކަރަންޓް ބިލްތައް ހިފެހެއްޓިފައި ހުންނަ ތަންތަނަށް އައި އިތުރު ބަދަލެއް ނެތި ކުއްލިޔަކަށް ދެގުނަ ތިން ގުނަޔަށް އަރައިގެން ދިޔައިމާ ވަގަށްވެސް ގޮވާނެއެވެ. ކުރިއްސުރެ ދުވަހަކު ފަންކާ ނިވާނުލާ 24 ގަޑިއިރު ހުންނަ އެޕާރޓްމަންޓެއްގައި އޭސީ ނެތި ޖައްވު ހޫނުވެގެން ކުއްލިޔަކަށް ކަރަންޓް ބިލް ދެ ގުނަ ތިން ގުނައަށް ބޮޑުވުމަކީ ޖާދޫއެކެވެ. އަރަތެކެވެ. 

ކަރަންޓް ބިލާމެދު މައްސަލައެއް އޮތިއްޔާ ސްޓެލްކޯއަށް ހުށަހަޅައިގެން ހައްލުކުރާށޯލައެވެ. އަޖައިބެކެވެ. ބިލުގައި އޮންނާނީ ކޮން މައްސަލައެއް ހެއްޔެވެ. އެއްވެސް މައްސަލައެއް ބިލަކުން ނުފެންނާނެއެވެ. ބިލްކުރާނީ ދޫކުރާ ކަރަންޓް ދަށްކޮށްގެން އެމްޕިއަރ މައްޗަށް އަރުވާލައިގެން އެނބުރި ގަންނަ މީޓަރުން ދައްކާ ޔުނިޓަށެވެ. އެހެންވީމާ ބިލު އޮންނާނީ ރަނގަޅަށެވެ. 

ރައްޔިތުންނަށް ދޭ އަސާސީ ހިދުމަތަކީ ބޮޑުފައިދާ ހޯދަން ކުރާ ވިޔަފާރިއަކަށް ވުމުން ނުވެ ނުދާނެ ގޮތް މިހުރެ ވަނީއެވެ. މީހުންގެ ޖީބު ކަނޑައިގެންވެސް ބޮޑުފައިދާ ހޯދެނިކޮށް ނިމުނީތާއެވެ. ތަން ހިންަން ތިބޭ މީހުންގެ ބޮލުގައި އޮންނަނީ ކޮންމެ ގޮތެއް ހަދައިގެންވެސް މިލިޔަން މިލިޔަނުން ކޮންމެ މަހަކުވެސް ފައިދާ ހޯދުމެވެ. ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާއާއި އެއްވަރުގެ މުސާރައެއް ލިބޭ އެމްޑީންގެ ހުންނާނީ އެހެން ކޮން ވިސްނުމެއް ހެއްޔެވެ. 

ކަރަންޓް ކުރާ ވައްކަން ހުއްޓުވަން ޖިނާއީ ތަހުގީގެއް ނުހިންގާ މިހާރަކު ވާކަށްނެތެވެ. ހިތްވަރެއް ހުރެގެން ކަރަންޓުކުރާ ވައްކަން ބަލައި ފިޔަވަޅު އަޅަން ރައީސް މުއިއްޒަށް ކެރޭނެ ހެއްޔެވެ. ނުކެރޭނެއެވެ. 

ކޭޕާކް ހައުސިން ސްކީމަކީ ގެދޮރުވެރި ކަމުގެ ނަމުގައި މިހާތަނަށް ރާއްޖޭގައި ހިންގި އެންމެ ބޮޑު ޖަރީމާއެވެ. ކޭޕާކް ސްކޭމަކީ 2016 ވަނައަހަރު  އޭރުގެ ސަރުކާރުގެ މަތިފަޑީގައި ތިބި ބަޔަކު 1 މިލިއަން ޑޮލަރު ނަގާގެން ހިންގު ޖަރީމާއެއް ކަމަށް ވެއެވެ. އެކަމުގައި އެޗްޑީސީގެ އޭރުގެ ބައެއް އިސްވެރިންވެސް ބައިވެރިކޮށްފައިވާ ކަމަށް އެނގިފައިވެއެވެ. 

މުއިއްޒުގެ ހައުސިން މިނިސްޓަރުކަމުގައި ކޭޕާކް ޢިމާރާތް ހެދުމަށް ހުޅުމާލޭން ބިން ދިނީ މަންޑޭގެ ކަރުދާސް ކުންފުންޏަކަށް އެޗްޑީސީން ދޫކުރި ބިމެއްގެ ގޮތުގައެވެ. މަންޑޭލައްވާ މިސްކޭމް ހިންގުވީ ކޮރެއާގެ ކިމް ކިޔާމީހަކު ބައިވެރިކޮށްގެން ހަމްބޯ ކޮރެއާގެ ނަމުގައި ކަރުދާސް ކުންފުންޏެއް އުފައްދައިގެންނެވެ. ކޭޕާކުގެ ނަމުގައި ކުރެހުމެއްހަދާ އޭރުގެ އެޗްޑީސީ މެދުވެރިވެގެން އެތަން މާރކެޓް ކުރުވީއެވެ.

ކޮރެއާގެ ކިމްއާއެކު ހެދި ކަރުދާހު ކުންފުނިން ހަންބޯ ކޮރެއާގެ ނަމުގައި 30އަށް ވުރެ ގިނަ ފްލެޓަށް ފައިސާ ނަގައިގެންވެސް އިމާރާތް ކުރަން ފެށޭގޮތް ނުވުމުން ސިނަމާލެ ބުރިޖް އެޅިއިރު އެތާ މަސައްކަތުގައި އުޅުނު މީހުނަށް ބޭނުންވާ ބައެއްތަކެތި ސަޕްލައި ކުރަން އުޅުނު ޗައިނާގެ ޖިން ޝިހޫ ކިޔާ މީހަކާއެކީ ހަމްބޯ ކޮމްޕެނީ ނަމުގައި އަލުން ކުންފުންޏެއް އުފެއްދީއެވެ. އަލުން އުފެއްދި ހަންބޯ ކުންފުނީގައި ޗައިނާގެ ޖިން ޝިހޫ ބައިވެރިކުރުވާ އެކަން އޭނާކުރާ ކަމަކަށް ހެއްދީ  ކުންފުނީގެ %95 ހިއްސާ ޗައިނާގެ ޖިން ޝިހޫ ދީގެންނެވެ. 

ކޭޕާކް އިމާރާތުގައި ކުރެވިފައިވާ އެއްވެސް މަސައްކަތަކީ ޗައިނާގެ ޖިން ޝިހޫ ނުވަތަ މަންޑޭގެ ލޯލާރިއެއްވެސް ހަރަދުކޮށްގެން ކޮށްފައިވާ މަސައްކަތެއް ނޫނެވެ. އެކަމަށް ސަރުކާރަކުންވެސް އަދި އެޗްޑީސީއަކުންވެސް އެއްވެސް ހަރަދެއް ކޮށްފައެއް ނުވެއެވެ. ކުރިކަމެއްކުރީ އެތައް ބަޔަކު އަތުން އެޕާޓްމަންޓް ވިއްކުމަށް މަކަރާ ހީލަތުން ހޯދި ފައިސާއިންނެވެ. 

މުއިއްޒުގެ ހައުސިންގ މިނސްޓްރީއާއި އެޗްޑީސީ ގުޅިގެން ހަންބޯއިން ހިންގި ނުރައްކާތެރި ސްކީމް މާރކެޓް ކޮށްދިނީ އެޗްޑީސީގެ ވެބްސައިޓުންނެވެ. އާއްމު ރައްޔިތުން އެތަނުން އެޕަރޓްމަންޓް ގަތުމަށް ފައިސާދައްކަމުން ދިޔައީ އެޗްޑީސީއަށް އިތުބާރުކޮށްގެނެވެ. އެތައް ބަޔަކަށް އެއް އެޕާޓްމަންޓް ވިއްކިޔަސް އެނގޭކަމަށް ނުހަދާ އޭރުގެ ހައުސިންގ މިނިސްޓަރ މުއިއްޒު ލޯމަރަލައިގެން ހުރީ ބައިއަޅާގެން ހިންގި ސްކޭމަކަށް ވާތީއެވެ. މުއިއްޒު މިނިސްޓަރުކަމުގައި ހުރިހާ ދުވަހު އެއްވެސް ކަމެއް ނުބަލާ ބާއްވައިގެން މަންޑޭ ހެދީ އެ ބޮޑުސްކޭމްގެ ގުރުބާން ކަންބަޅިއަށެވެ. 

ހަންބޯ ކުންފުނީގެ %95 ހިއްސާދާރު ޗައިނާގެ ޖިން ޝިހޫއަކީ ސްކޭމަރެއް ކަމަށް ހަދާ އޭނާގެ ބޮލަށް މުޅި މައްސަލަ ކަނޑާލުމުގެ މީޑިއާ ސްޓަންޓް މިހާރު ވަނީ ފަށާފައެވެ. ކަންނިމޭއިރު %5 ހިއްސާއޮތް މަންޑޭ މައުސޫމަކަށްވެ މުޅި ހަންބޯކުންފުންޏަކީ ވެރިންނަށް ބައިއަޅައިގެން މަންޑޭގެ ސްކޭމް ޓޫލަށް ބަދަލުވާނީއެވެ. 

މުއިއްޒުގެ ވެރިކަން ފެށުމާއެކު ކޮށްލަން ހުރިކަންކަން ކުރިޔަށް އޮތް 2 މަހެއްތެރޭގައި ނިންމުމަށްފަހު ކޭޕާކް އަލުން މަންޑޭއާ ހަވާލުކޮށްގެން ކެޕާކް މައްސަލަ ކޮލެއްގައި ޖައްސާ ނިންމަން މުއިއްޒު ދަނީ މަސައްކަތް ކުރަމުންނެވެ. މަންޑޭލައްވާ މިހާރު ފްލެޓްގަތުމަށް ފައިސާދެއްކި މީހުންނަށް ޑިމާންޑް ކުރުވަމުން ދަނީ އެޕާޓްމަންޓަށް ދޭން އޮތް ބާކީފައިސާ އަވަހަށް ހަމަޖައްސާ ނިންމުވުމަށެވެ. 

ޔޫރަޕްގައި އެންމެ ގިނައިން ސްލަމް އާބާދީ އޮންނަ 12 ގައުމެއް އޮވެއެވެ. ޔޫރަޕިއަން ޔުނިއަން އާއި އދ ގެ ތަފްސީލީ ދިރާސަތަކުން އެންމެ ބޮޑަށް ފާހަގަވާ ސްލަމް އާބާދީ އޮތް ޔޫރަޕްގެ ފަސް ގައުމަކީ ރޫމޭނިއާ އާއި ސްޕޭނާއި އިޓަލީ އާއި ބެލަރޫސް އާއި ޔުކްރެއިނެވެ.    

1. ރޫމިނިއާ

• ޖުމްލަ އާބާދީ (2018): 10،515،554
• ސްލަމްތަކުގައި ދިރިއުޅޭ އާބާދީ (2018): 1،523،000
• ސްލަމްތަކުގައި ދިރިއުޅޭ އާބާދީގެ ނިސްބަތް (2018): %14.4

ރޫމިނިއާގެ ސްލަމްގައި ދިރިއުޅޭ ގިނަ މީހުންނަކީ ރޯމާ އާބާދީއަށް ނިސްބަތްވާ މީހުންނެވެ. އޭގެ ތެރެއިން ގިނަ މީހުންނަކީ ދިރިއުޅުމަށްޓަކައި ކުރާ މަސައްކަތެއްގެ ގޮތުގައި ކުނި އަންދާ މީހުންނެވެ. ގައުމުގެ މުޅި އާބާދީގެ %14.4 މީހުން ދިރިއުޅެނީ ސްލަމްތަކުގައި ކަމުން މިއީ ދުނިޔޭގައި ސްލަމް އާބާދީ އެންމެ ގިނަ ގައުމުތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ގައުމެއް ކަމަށް ބެލެވެއެވެ.

2. ސްޕެއިން

• ޖުމްލަ އާބާދީ (2018): 37،588،424
• ސްލަމްތަކުގައި ދިރިއުޅޭ އާބާދީ (2018): 2،907،000
• ސްލަމްތަކުގައި ދިރިއުޅޭ އާބާދީގެ ނިސްބަތް (2018): %7.8

ސްޕެއިން އަކީ ޔޫރަޕްގެ އެންމެ ބޮޑު އެއް ސްލަމްގެ ގޮތުގައި ސިފަކުރެވެއެވެ. އާބަން ސްލަމްތަކުގައި 2.9 މިލިއަނަށް ވުރެ ގިނަ މީހުން ދިރިއުޅެމުންދާ ސްޕެއިން އަކީ ޔޫރަޕްގައި އެންމެ ގިނައިން ސްލަމް އާބާދީތައް ދިރިއުޅޭ އެއް ގައުމެވެ.

3. އިޓަލީ

• ޖުމްލަ އާބާދީ (2018): 42،559،879
• ސްލަމްތަކުގައި ދިރިއުޅޭ އާބާދީ (2018): 3،007،000
• ސްލަމްތަކުގައި ދިރިއުޅޭ އާބާދީގެ ނިސްބަތް (2018): %7.2

ކޮވިޑް-19 އާއި ގުޅިގެން ސްލަމްގައި ދިރިއުޅޭ މީހުންނަށް ރަނގަޅު ގެތަކެއް ބިނާ ކޮށްދީ އިސްލާހު ކުރުމަށް އިޓަލީ ސަރުކާރުން ވަނީ އަމާޒު ހިފާފައެވެ.

4. ބެލަރޫސް

• ޖުމްލަ އާބާދީ (2018): 7،418،413
• ސްލަމްތަކުގައި ދިރިއުޅޭ އާބާދީ (2018): 3،358،000
• ސްލަމްތަކުގައި ދިރިއުޅޭ އާބާދީގެ ނިސްބަތް (2018): %45.2

ބެލަރޫސްގައި އާބާދީގެ %45.2 މީހުން ދިރިއުޅެނީ ސްލަމްތަކުގައި ކަމުން މިއީ މުޅި ޔޫރަޕްގައި އެންމެ ބޮޑު ސްލަމް އާބާދީ އޮންނަ އެއް ގައުމަށް ވަނީވެފައެވެ. 

5. ޔޫކްރޭން

• ޖުމްލަ އާބާދީ (2018): 30،946،609
• ސްލަމްތަކުގައި ދިރިއުޅޭ އާބާދީ (2018): 5،497،000
• ސްލަމްތަކުގައި ދިރިއުޅޭ އާބާދީގެ ނިސްބަތް (2018): %18

ޔޫކްރޭނަކީ ރަޝިޔާއިން އެގައުމަށް އަރައިގަތުމުގެ ކުރިން ވެސް ޔޫރަޕްގައި އެންމެ ބޮޑު ސްލަމް އާބާދީއެއް އޮންނަ އެއް ގައުމެވެ. ޔުކްރޭންގެ އާބާދީގެ %18 މީހުން 2018 ވެސް ދިރިއުޅެނީ ސްލަމްތަކުގައެވެ. އޭގެ ފަހުން އެގައުމުގެ ބޯހިޔާވަހިކަމުގެ ހާލަތު އިތުރަށް ވަނީ ވަރަށް ބޮދަށް ގޯސްވެފައެވެ. 

ސްރީލަންކާގެ މަޝްހޫރު ވިޔަފާރި ވެރިޔާ ޑރ. ރޮހަންތާ އަތުކޮރަލާ ވެސް ބައިވެރިވި މާކެޓަރސް ސަމިޓް 2024 ގައި އަތުކޮރަލާ ފާހަގަކުރެއްވި އެއް ކަމަކީ ޓޫރިޒަމް ބަޖެޓްގެ ތިންބައިކުޅަ އެއްބައި ގެސްޓް ހައުސް ގެ ނަމުގައި އާ ޕްރޮޑަކްޓް ރޭންޖެއް ތައާރަފްކޮށްފައި އޮތުމެވެ. 13،657 އެނދުގެ ކެޕޭސިޓީއާއެކު 809 ގެސްޓް ހައުސް ހުރިއިރު ފަތުރުވެރިކަމުގެ ސިނާއަތުގެ  ޖުމްލަ ކެޕޭސިޓީގެ ގާތްގަނޑަކަށް %20 ހިއްސާ ކުރަނީ ގެސްޓްހައުސްތަކުންނެވެ. ގެސްޓްހައުސް ވިޔަފާރިތަކުން އެންމެ އެދެވޭ ގޮތެއްގައި ދިވެހި ރާއްޖެއަށް ވަންނަ ބޭރު ފައިސާގެ ނިސްބަތް އިތުރުކުރެވިދާނެތޯ ޑރ. ރޮހަންތާ އަތުކޮރަލާ ސުވާލު އުފެއްދިއެވެ.

ލަގްޒަރީ ފެންވަރުގައި ދަތުރުކުރާ ފަތުރުވެރިން  ޝައުގުވެރިވާ ގޮތްތައް ކިޔައިދެއްވަމުން އަތުކޮރަލާ އިތުރަށް ވިދާޅުވީ 176 ތަފާތު ރިސޯޓް ބްރޭންޑްތައް ރާއްޖޭގައި ހިންގަމުންދާކަމަށެވެ. ރާއްޖެއަށް ޑޮލަރުން ލިބޭ އާންދަނީގެ %60 ހިއްސާކުރަނީ ރިސޯޓްތަކުން ލިބޭ އާންދަނީ ކަމަށެވެ. އޭނާ ވިދާޅުވި ގޮތުގައި "އެންމެ ފަހުގެ ތަފާސް ހިސާބުތަކަށް ބަލާއިރު 3،000-15،000 ޑޮލަރާ ދެމެދުގެ އަގެއްގައި 43،279 އެނދު ހުރިއިރު، މިއީ ފަތުރުވެރިކަމަށް އެންމެ އެދެވޭ  މަޝްހޫރު ބްރޭންޑަކަށް ވެއްޖެ" އަތުކޮރާލާ ވިދާޅުވިއެވެ.

ކޮންރަޑް، ވޯލްޑޯފް އެސްޓޯރިއާ، ހިލްޓަން، އަދި ރިޓްޒް ކާލްޓަން ފަދަ ދުނިޔޭގެ އަގުބޮޑު، ލަގްޒަރީ ބްރޭންޑްތައް ރޫމް ސްޓޮކަށް އިތުރު 25 ފަސެންޓަށް އިތުރު ކުރަން ޖެހެނީ ސަބަބުތަކެއް ނެތިއެއް ނޫނެވެ. މިއީ ރާއްޖެއަށް ވަންނަ ބޭރު ފައިސާގެ ނިސްބަތް ބޮޑުތަން އިތުރު ކުރެވޭނެ މަގެއްކަން ގައިމެވެ. ވަން އައިލެންޑް ވަން ހޮޓެލް ކޮންސެޕްޓް ނަގަހައްޓަން ޖެހެއެވެ.

މާނައަކީ އަނދަވަޅެއްގެ ތެރޭގައި އަދިވެސް  އޮތް ދުނިޔޭގެ އިގްތިސާދުގައި، ވިސްނުން ތެރިކަމާއެކު ދިވެހި ރޢްޖޭގެ ފަތުރުވެެރިކަން އިސްތިހާރު ނުކޮށްފިނަމަ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ފަތުރުވެރިކަމުގެ ސިނާއަތަށް ނުހަނު  ބޮޑެތި ނޭދެވޭ އަސަރުތަކެއް ކުރާނެ ކަމުގައި ރެކިޓް ބެންކިސަރ އާއި ޔުނިލިވަރ ފަދަ އިނގިރޭސި މަލްޓިނޭޝަނަލް ކުންފުނިތަކަށް ހިދުމަތް ކޮށްފައިވާ  އަތުކޮރަލާ ފާހަގަކޮށްފައިވެއެވެ.

ކަމަކީ ކަންބޮޑުވާންވީ ކަމެކެވެ. ދިވެހިރާއްޖޭގެ ރަންބިސް އަޅާ ކުކުޅު ކަމުގައިވާ ފަތުރުވެރިކަމުގެ ސިނާއަތް އަނދަވަޅަކަށް ވެއްޓިއްޖެކަމުވާ ނަމަ ދިވެހިން ޖެހޭނީ ކޮން ހާއްލެއްގައިހެއްޔެވެ.

ބަނގުރޫޓުވެފައިވާ ބްރޭންޑްތަކުގެ ވާހަކަތައް ދުނިޔޭގެ މާކެޓުގައި ފަތުއަޑުކިޔާފައި ދެކެވެއެވެ. އިބުރަތަކަށް ގިނަ ބަޔަކު އެވާހަކަ ދައްކައެވެ. ދިވެހި ރާއްޖޭގެ ފަތުރުވެރިކަމުގެ ސިނާއަތުގެ އަގު ހިފެހެއްޓުމަށާއި ގޯސް ސަބަބަކާ ހުރެ ޔުނިވާސިޓީއެއްގެ ކޭސް ސްޓަޑީއަކަށް ނުހެދުމަށް ސިޔާސަތު ކަނޑައަޅާ ފަރާތްތަކުން ހަރުދަނާ ފިޔަވަޅުތަކެއް އަޅާ އެކަން ކަށަވަރުކުރަންޖެހޭ ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވެފައިއެވެ.

ދިޔާހަކުރެއް ކަރުހަކުރެއް ލިބޭކަށް ނެތެވެ. ރާއަރާ މީހަކު މަދުން ނޫނީ ނޫޅެއެވެ. ހަކުރު ހިލަން ދަންނަ މީހުނެއް ވެސް އެވަރަކަށް ނޫޅެއެވެ. ދިޔާހަކުރު ކަންޏާ އެވެސް ޖެހޭނީ އިންޕޯޓް ކުރާށެވެ. ހެޔޮވަރު ވަރަކަށް ހަކުރު ހިލާ ބަޔަކު އުޅުނަސް އުޅެނީ އިންޑިއާގައެވެ. 

ތިން ހަތަރު ލައްކަ މީހުން ކާވަރަށް ގަބުޅި ލިބޭކަށް ރުއްރުކުގައި މަތިވަރެއް ނެތެވެ. ރުއްތައް ހުރީ ކޮޅުން ފޯދި ފަން ކުރުވެފައެވެ. ދިވެހީންގެ ރާއްޖެއަށް ކާއްޓާއި ގަބުޅިއާއި ކުރުނބަލަށް ދާންދެން އިންޕޯޓް ކުރަން އޮތީ ޖެހިފައެވެ. އިންޕޯޓް ކުރަންޏާ ކުރަންވީވެސް އިންޑިއާ އިންނެވެ.

ވަޅޯ މަހަކީވެސް ނުލާހިކު ތަދު އެއްޗެކެވެ. މަހަކީވެސް މިހާރަކު އެހާ ފަސޭހައިން ބޭވެން އޮތް އެއްޗެއް ނޫނެވެ. ފައްޔާ ރިޔަލުގައި ނިކުމެ ރަށު ކަންދަށުން އިހުގައި މަސްބެޔަސް އެކަންވެސް މިހާރަކު ވާކަށް ނެތެވެ. އެއް ތަނުން އަނެއް ތަނަށް ހިރެލެވެން ވެސް އޮތީ ތެޔޮ ހުރެގެންނެވެ. ތެލަކީ ރާއްޖެއަކުން ލިބޭކަށް ހުރިއެއްޗެއް ނޫނެވެ. އެންމެ ކައިރީގައި ތެޔޮ ނަގާ ގައުމަކަށްވެސް އޮތީ އިންޑިއާއެވެ.

އެހެން ކަމުން ގަބުޅިއާއި ދިޔާހަކުރާއި ވަޅޯމަހަށް އެނބުރި ދެވޭކަށް ނެތެވެ. ބޭރުން ގެނެވޭ ބޭރުތަކެއްޗަށް ރޭރުވެގެން އުޅެން އާދަވެފައިވާ ރާއްޖޭގައި ބަނޑުފުރާނަ މުއްތި ކުރެވެން އޮތީ ބޭރުން ތަކެތި ގެނެސްގެނެވެ. ގައުމިއްޔަތު ކިތަންމެ ފުޅާވެ ދިގުވެފައި އޮތަސް އެނޫން ގޮތެއް ދިވެހީންގެރާއްޖެ އަކަށް ނެތެވެ. 

އަނެއްކޮޅުން އަލުތްވާއި ބިހާއި ފިޔާ ބޭނުން ނުކޮށް ދިވެހީންގެ އިރުކޮއްތު ކެއްކޭކަށް ނެތެވެ. ރާއްޖޭން ލިބޭ ކުކުޅު ބިހަކުން އެކަނި ހަމަޖެއްސޭކަށް ނެތެވެ. އަލުތްވާއި ފިޔާ ރާއްޖޭގައި ހެދުނަސް ހައްދާ ބަޔަކު ނޫޅެއެވެ. ދިވެހީންނަށް ފިޔާ ނެތި ކާއެއްޗެއް ރޯފިލުވޭ ކަމަކަށް ނުވެއެވެ. 

އަލުތްވާއި ބިހާއި ފިޔާ ގުދަންކޮށްގެން ގިނަ ދުވަހު ގެންގުޅުމަކީ ހަރަދު ބޮޑު އުނދަގޫ ކަމެކެވެ. ކުރު މުއްދަތުގައި އަވަހަށް ރޯލުކޮށް ނުލެވިއްޖެނަމަ ބޮޑުބައެއް ހަލާކުވާ އުމުރު ކުރު އެ ޒާތުގެ ކާބޯތަކެތި ދުރު ކަރަކަރައިން ގެނެސްގެން ނުވިއްކެނީ އެހެންވެއެވެ. ޒަމާނުއްސުރެ އަލުތްވާއި ބިހާއި ފިޔާ އުތުރު ކަރައިން ގެނންނަނީ އެހެންވެގެންނެވެ. އަތްފޯރާ އަގެއްގައި ބާޒާރުން އެތަކެތި ލިބެން ހުންނަނީ އެހެން ވެގެންނެވެ. 

އިންޑިއާ ނޫންގޮތެއް ހޯދައިގެން އުޅެން ދިމާކޮށްފައިވާ ދިވެހީންގެރާއްޖޭގެ ސަރުކާރުން ރައްޔިތުންނަށް އަލުތްވާއި ބިހާއި ފިޔާ ހޯދޭނެ ފަސޭހަ އެހެން ގޮތެއް ހޯދާ ނުދީ އޮތަސް ދިވެހިންނަށް އަލުތްވާއި ބިހާއި ފިޔާ ކޮންމެ ދުވަހަކުވެސް ބޭނުންވެއެވެ. އެތަކެއްޗާ ނުލާ ދިވެހިންނަކަށް ނޫޅެވެއެވެ. ވައްތަރަކަސް ފިޔާގެ ބަދަލުގައި ވިހަ ކަނދޮޅެއް ބޭނުމެއް ނުކުރެވޭނެއެވެ. 

އިންޑިއާގެ ބާޒާރަށް އަންނަ އެކިއެކި ލޮޅުން ތަކުގައި ދޭތެރެ ދޭތެރެއިން އިންޑިއާއިން ފިޔާ ބޭރުކުރުން މަޑު ޖައްސާލައެވެ. އިންޑިއާއިން ފިޔާ ބޭރުކުރުން މަޑުޖައްސާލާ ކޮންމެ ފަހަރަކުވެސް މީގެކުރިން ރާއްޖެއަށް ދަތިނުވާ ވަރަށް ފިޔާ ލިބޭނެ ގޮތް ހަމަޖައްސާ ދެއެވެ. އިންޑިއާއިން ފިޔާ ބޭރުކުރުން ހުއްޓާލިޔަސް ރާއްޖެއަށް ބަރާބަރަށް ފިޔާ ލިބިލިބި ހުރެއެވެ. މީގެ ކުރިން އިންޑިއާ މީހުން ފިޔާ ކަންޏާ ދިވެހިން ތިބެނީ ފިޔާ ކައިގެންނެވެ. 

ހުސްވި ޑިސެމްބަރު މަހުން ފެށިގެން އަންނަ މާރިޗު މަހުގެ ނިޔަލަށް ފިޔާ އެކްސްޕޯޓް ކުރުން ވަގުތީ ގޮތުން އިންޑިއާއިން ވަނީ ހުއްޓާލާފައެވެ. އެކަމުގެ ނުރަނގަޅު އަސަރު ރާއްޖޭގެ ބާޒާރަށް ދަނީ ކުރަމުންނެވެ. ރާއްޖެއަށް ކުރިންދޭ އިސްތިސްނާ ރާއްޖެއަށް އިންޑިއާ ނުދިނުމުންނެވެ. މުއިއްޒުގެ ހައްދުފަހަނައެޅި ގައުމިއްޔަތުގެ ސަބަބުން ރާއްޖޭގައި ފިޔާ ދަނީ މާވަހަރަށް ވަމުންނެވެ. 

އެހެން އެކަން އޮއްވާ ވަކި ކޯޓާއެއްގެ ދަށުން އަވަށްޓެރި ބައެއް ގައުމުތަކަށް ފިޔާ އެކްސްޕޯޓު ކުރުމުގެ ހާއްސަ ހުއްދައެއް އިންޑިއާއިން ދީފިއެވެ. އިންޑިއާ ސަރުކާރުން ހާއްސަ ހުއްދައެއް ދީގެން ފިޔާ ލިބޭ އަވަށްޓެރި ގައުމުތަކުގެ ލިސްޓްގައި މިފަހަރު ދިވެހީންގެރާއްޖެ ނުހިމެނުނެވެ. ޒަމާންވީ އަހުވަންތަ ގުޅުމުގައި މުއިއްޒު ކޮޅުފައިން ޖެހުމުގެ ނަތީޖާ ދިވެހިންނަށް ވަރަށްވެސް ހިއްޗެވެ. އިންޑިއާއިން ފިޔާ އެކްސްޕޯޓު ކުރުމުގެ ހާއްސަ ހުއްދަ ދީފައިވަނީ ބަންގްލަދޭޝްއާއި ބޫޓާންއާއި ސްރީލަންކާއާއި މޮރިޝަސްއަށެވެ. ކިހާދެރަ ހެއްޔެވެ. 

ރާއްޖޭގެ ވެރިކަމަށް އެރިފަހުން އަދި މިވީ އެންމެ ދެމަހެވެ. ރާއްޖޭގެ ހާލަތާ މެދު ކުޑަކޮށްވެސް ވިސްނާލީމު ހެއްޔެވެ. ރައްޔިތުންގެ އިހުސާސާއި ވިންދު ހުރިގޮތް އެއްވެސް ވަރަކަށް އެނގޭ ހެއްޔެވެ. ސްމާޓް ފޯނު ހިފައިގެން ރީތި ހެދުން ލައިގެން މީހުން އުޅޭތީ ފޯރާފަ އިތުރު ވެގެން އުޅެނީއޭ ހީވަނީ ހެއްޔެވެ. މިލިޔަނުން ޑޮލަރުވަންނަ ރިސޯޓްތައް ރާއްޖޭގައި ހުންނާތީ ރައްޔިތުން ތިބެނީ ވަރަށް ފުދިގެންނޭ ހީވަނީ ހެއްޔެވެ. 

ހަމަ ތެދެކެވެ. ފަސް އިރު ރަނގަޅަށް ކައިބޮއެ އުޅެވެނީ އިނގިލިން ގުނާލެވޭހާ މަދު ބަޔަކަށެވެ. ކަރަންޓް ބިލު ދައްކައިފިއްޔާ އެމަހު ހައިހޫނު ކަން ފިލާވަރަށް ނުކައި ތިބޭ އާއިލާތައް ރާއްޖޭގެ ކަންކޮޅު ތަކުގައި އިންތިހާއެވެ. މަހުން މަހަށް މުސާރައެއް ގަވައިދުން ލިބޭ މީހަކު ވިއްޔާ ހުރީ ދަރަނީގެ ދަންތުރައިގައެވެ. އާޒިމާ ޝުކޫރުމެން މިލިޔަން މިލިޔަނުން ދަރާ ފައިސާ ނުދެއްކިފައި ތިބޭއިރު އާދައިގެ މީހާ ހުންނާނީ ކޮން ހާލެއްގައި ހެއްޔެވެ. މިހެން ކިޔާފަ ނުކިޔާނެ ވަކި ކަމެއް ނެތެވެ.

ކިތަންމެ ބޭނުން ވިޔަސް މަތިހަށި ނަގާފައި ނެތްވަރު ދައްކަން އުޅޭކަށް ނުވާނެއެވެ. ނުވާވަރުން ކަންކަން ކުރަން އުޅެން ހެޔޮނުވާނެއެވެ. މުޅި ދައުލަތް ވެލްފެއަރ ސްޓޭޓަކަށް ބަދަލުކޮށްގެން ނުފޯރާ ފޮތިން ފޫގަޅަން ހަދައިގެން އެކީ އެކައްޗަކަށް ދައުލަތް އޮތީ މިހާރުވެސް ބަރަހަނާ ވެފައެވެ.

ނުވާވަރުން ކުރަންއުޅޭ ކަންކަމުގެ ތެރެއިން ސަރުކާރުންދޭ އާސަންދަޔަށް އެކަނި ވިސްނާލިޔަސް ހީބިހި ނަގައެވެ. ރާއްޖޭގެ ހޮސްޕިޓަލްތަކާއި ކްލިނިކް ތަކާއި ބޭސް ފިހާރަތަކަށް ދައުލަތުން ދައްކަން އޮތް ފައިސާގެ ގިނަ ކަމުން އެތަންތަން ހިންގޭކަށް ނެތެވެ. އާސަންދައިން ފައިސާ ނުލިބިގެން އެތަންތާ ތަޅުއަޅުވަން ޖެހޭނީ މިއަދު ނޫނީ މާދަމާ ނޫންކަމެއް ނޭގެއެވެ.

އަވައްޓެރި ލަންކާއާއި އިންޑިއާގެ ހޮސްޕީޓަލްތަކާއި ލެބޯޓަރީ ތަކާއި ބޭސް ފިހާރަތަކަށް ދަންކަން ފައިސާ އޮތީ މަދެއް ސުމާރެއްކޮށް ނޫނެވެ. އާސަންދައިން ބޭސް ފަރުވާއަށް ފުރަންޖެހި ނުފުރިފައި ތިބީވެސް އެތައް ސަތޭކަ ބައެކެވެ. ވާނީވެސް އެހެންތާއެވެ. ހިދުމަތް ދިނުމުގައި ރާއްޖޭގެ ހޮސްޕިޓަލެކޭ ހެލްތު ޕޯސްޓެކޭ ތަފާތެއް ނެތުމުން އެންމެންވެސް ފުރަފުރައިގެން ބޭހަށް ދާންޖެހެނީ ބޭރަށެވެ.

އާސަންދައިގެ ހާލު އެހެން އޮއްވާ ވެރިކަމަށް އެރިގޮތަށް އަރާ އާސަންދައިން ހަރަދު ކުރާނެ އައު ކަންތައް ތަކެއް އިތުރުކޮށް އާސަންދައިގެ ބުރަ އިހުނަށްވުރެ ވެސް ބޮޑުކޮށްލީއެވެ. ބޯން މެރޯއާއި މެޑިކަލް ޗެކަޕާއި ދަރިމައި ކުރުވުމަށް ދާންދެން އާސަންދައަށް މަހާލީއެވެ. ގިނަކަންކަން ރާއްޖޭން ކުރެވެން ނެތްއިރު އެންމެ ކައިރިން އެންމެ ހަރަދު ކުޑަކޮށް ކުރެވެން އޮތީ އިންޑިއާ އިންނެވެ.

އެހެނެއް ކަމަކު އިންޑިއާއަށް ވުރެ ދެރަނުވާށާއި ބަހުގަ ނުޖެހޭން ބެންކޮކާއި ދުބާއިން އާސަންދައިން ބޭސް ފަރުވާކުރަން ހަމަ ޖެއްސާއިރު އަމިއްލަ ހާލެއް ނޭނގެއެވެ. ކިތަންމެ ވާކަން ދެއްކުމަށް ބޭނުން ވިޔަސް ހިފަން އުޅެންވާނީ ހިފޭ ވަރުންނެވެ. ދުބާއީއާއި ބެންކޮކްގެ ބޭސްފަރުވާ ކިތަންމެހާވެސް ރަނގަޅު ވާނެކަން ނޭނގެނީ ކާކަށް ހެއްޔެވެ. މިހާތަނަށް އެކަން ނުކުރެވި އޮތީ ކުރިން ކުރަން އުޅުނު ބަޔަކަށް އެކަން ނޭގިގެނެއް ނޫނެވެ. ދާމޫގަނޑުގައި އެވަރު ނެތިގެންނެވެ.

ކުއްލި ހާލަތުގައި ބަލިމީހުން ބެންކޮކަށް ކީއްކުރަން ހެއްޔެވެ. އެމެރިކާއަށްވެސް ގެންދެވޭ ވަރުގެ ގޮތްތައް ދުނިޔޭގެ ތަންތާ އެބަހުއްޓެވެ. އެކަމަކު ބަޔަކު ކުރާހާ ކަމެއް އަހަރެމެން ކުރާނީ ކިހިނެއް ހެއްޔެވެ. ޑޭޝް8 ބޯޓުގައި ބަލިމީހުން ބެންކޮކަށް ގެންގޮސްދޭން ބުނެފައި އެހެން ނުބުނާ ކަމަށް ހަދަން ސައިޓަށް އެވާހަކަ ލާލާފައި ނެގިޔަސް ކުރެވޭނީ ކުރެވޭ ވަރުގެ ކަންކަމެވެ. ބަޔަކަށް ޖެއްސުމަށް ވެސް ކަމެއް ފަށަން ވާނީ ބަރުމަރުކާ އަޑިއަށް ނުދާވަރު ބަލައިގެނެވެ. މިހާވަރުން ދަންޏާ އާސަންދައަކީ މުއިއްޒު ސަރުކާރުގެ ކެންސަރަށް ނުވެއެއް ނުދާނެއެވެ،

ނިމިފައި ބޭނުން ނުކޮށް ބަހައްޓާފައި ހުރިކަމަށް ހަދައިގެންވެސް ކުރީގެ ސަރުކާރު ބަދުނާމު ކުރެވޭތޯ ވާނީ ބަލާށެވެ. ވަހަކަ ބޮޑުކޮށްގެން އެވާހަކަ ދައްކަން އެންމެ ތާހިރު މީހަކީ ރައީސް ސޯލިހު ސަރުކާރުގައި ކަސްޓަުމުގެ ވެރިކަމުގައި ހުރެފައި ކުލަ ބަދަލުކޮށްގެން މުއިއްޒު ސަރުކާރަށް ވަދެ ވީއައިއޭގެ އެމްޑީކަން ކުރާ ޝަރީފެވެ. މީހެއްގައި ލަދު ހަޔަތުގެ ކަންފުޅެއް ވެސް ނެތިއްޖެއްޔާ ކުރާކަށް ނުކުރާކަށް ކަމެއް ނުއޮންނަނެއެވެ. 

އާނއެކެވެ. ވީއައިއޭގެ އާ ކާގޯ ޓާމިނަލް އިމާރާތް ޓެކްނިކަލީ 2022 ގައި ވަނީ ނިމިފައެވެ. އާ ކާގޯ ޓާމިނަލަކީ 2018 ވަނަ އަހަރު ވީއައިއޭ ބޮޑު ކުރުމަށް ހިންގަންފެށި މަޝްރޫއުގެ ތެރޭން އިމާރާތް ކުރަން ފެށި ތަނެކެވެ. ތަން ބޭނުން ކުރުމަށް ނުފަށާ ހުރީ އެކަމަށް އިސް ކަން ނުދެވިގެނެއް ނޫނެވެ. ހަމަގައިމުވެސް މިއަދު ހުޅުވި އާ ކާގޯ ޓާމިނަލަކީ މުއިއްޒު ވެރިކަމަށް އައިސް ހޭދަވާ ދެމަސް ދުވަހުގެ ތެރޭގައި ފުއްޓަތްކެއް ޖަހާލައިގެން ބިނާކޮށް ރިބަން ކަނޑަން ލިބުނު ތަނެއް ނޫނެވެ.   

ކުރީގެ ޓާމިނަލަށްވުރެ ކާގޯ ހޭންޑްލިންގެ މަސައްކަތް ތިންގުނަ އިތުރަށް ކުރެވޭ ވަރުގެ ޓާމިނަލަކަށް އެތަންހެދީ މުއިއްޒެއް ޝަރީފެއް ނޫނެވެ. އަހަރަކު 50،000 ޓަނުގެ ކާގޯގެ ހިދުމަތްދެވެމުން އައި ޓާމިނަލުގެ ބަދަލުގައި 120،000 ޓަނުގެ ކާގޯގެ ހިދުމަތް އަހަރަކު ދެވޭނެ ގާބިލުކަން އުފެއްދީ ރައީސް ސޯލިހެވެ.

ޒަމާނީ ވަސީލަތްތަކާ އެކުގައި ގާއިމު ކުރެވިފައިވާ އައު ޓާމިނަލަކީ ކުރީގެ ޓާމިނަލަށްވުރެ ގިނަ ވަސީލަތްތައް ގާއިމުކޮށްފައިވާ ތަނެކެވެ. އާ ޓާމިނަލުގައި ބޭނުން ކުރާނީ ތިމާވެއްޓާ ރަހުމަތްތެރި އުޅަނދު ފަހަރެވެ. ތިން ބުރިއަށް އިމާރާތްކޮށްފައިވާ އޮފީސް އިމާރާތުގައި އެއާލައިންތަކާއި ބްރޯކަރުންނަށް 55 އޮފީހުގެ ޖާގަ ހުރެއެވެ. ކާގޯ އާ ޓާމިނަލުން ހިދުމަތްދޭނީ އެންމެ ޒަމާނީ ފެންވަރަށެވެ. 

އަތްފުޅާކޮށްފައި ގޮސް ރިބަން ކަނޑާ ތަނުގެ މޮޅު ވާހަކަ ދައްކާއިރު ކުޑަމިނުން ދުލުކުރިން ޝުކުރު އަދާކޮށްލަން ވެސް މިބައި ގަނޑަށް ނޭގެއެވެ. އެއްވެރިކަމުން އަނެއް ވެރިކަމަށް ނަގުލުވާ ކަންކަން ހުންނާނެއެވެ. ރާއްޖޭގައި އޮތީވެސް ހިނގަ ހިނގާ އޮތް ދައުލަތެކެވެ. ކުރީ ސަރުކާރުން ފެންނަ އުނި ކަންކަމުގެ ވާހަކަ އަޑަށް ބާރުލާފައި ދައްކާހެން ރަނގަޅަށް ކުރެވިފައި ހުންނަ ރަނގަޅު ކަންކަމުގެ ވާހަކަ ދެއްކޭ ވަރަށް ހަންބޯ ނޫންނަމަ މެޑެލް ޖަހަން އުޅޭނޭ ކަމެއް ނެތެވެ. ކިތަންމެ ފޮނެއް އެރުވިޔަސް ވީއައިއޭގެ އާ ކާގޯ ޓަރިމިނަލް ބިނާ ކުރީ ރައީސް ސޯލިހު ނޫން ކަމަކަށް ނުހެދޭނެއެވެ. ޝުކުރިއްޔާ ރައީސްއެވެ.

ދުނިޔޭގެ މުއްސަދިން ރާއްޖެ އައިސް ނުފުރިގެން ރާއްޖޭގައި ތާށިވެފައި ތިބޭކަށް ބޭނުމެއް ނުވާނެއެވެ. ކަމަކީ ރާއްޖޭގެ ޓޫރިޒަމަށް ވަރަށް ނުރަނގަޅު އަސަރުތަކެއް ކުރާނެކަމެކެވެ. އެކަމުގެ ކަންބޮޑުވުން ރާއްޖޭގެ ޓޫރިޒަމްގެ ދާއިރާގައި މަސައްކަތްކުރައްވާ މުހައްމަދު ފިރާގު ފަދަ ބޭފުޅުން ވެސް ދަނީ ފާޅުކުރައްވަމުންނެވެ.

ޕްރައިވެޓް ޖެޓްގައި އަންނަނީ ބޭނުން އިރަކު ފުރައިގެންދާން ބޭނުންވާ ބޮޑެތި ފައިސާވެރިންނެވެ. އެ މީހުނަށް ގެއްލޭ ކޮންމެ މިނިޓަކީ މިލިޔަން ޑޮލަރުގެ ގެއްލުމެކެވެ. މާފަރު އެއަރޕޯޓްގައި ތެޔޮ ނެތުމަކީ ވަގުތުން ފުރައިގެން ދާން ބޭނުންވާ ޖެޓް ތަކުގައި ރާއްޖެއައި ފަތުރުވެރިޔާ ތަހައްމަލު ކުރަން ޖެހޭނެ އުނދަގުލެއް ނޫނެވެ. އެކަމުގެ ސަބަބުން ގެއްލިގެން ދަނީ ރާއްޖޭގެ ޓޫރިޒަމަށް ދުނިޔޭގައި އޮތް އިތުބާރެވެ. މަދުވާނީ ރާއްޖެއަށް އަންނަ ފަތުރުވެރިންނާ ލިބޭ ފައިސާއެވެ.

ސަރުކާރުގެ ޒިންމާދާރު މަގާމުތަކުގައި ތިބި މީހުން މިއިން އެއްވެސް ކަމަކާމެދު ކުޑައިކޮށް ވެސް ނުވިސްނައެވެ. އޭގެ ގިނަ މީހުންގެ ކަމަކީ ސޯޝަލް މީޑިއާގެ އޮޅިތަކުގައި ރާގު ރާގަށް ޕޯސްޓު ކުރުމެވެ. އެއްބަޔަކު ރައީސް މުއިއްޒު ޕްރަމޯޓް ކުރަނީއެވެ. ވާދަވެރިންނަށް ރައްދު ދިނުމާ ނަފުރަތު އުފެއްދުމުގައި ހޭބޯ ނާރައެވެ. އަނެއް ބަޔަކު މާލޭ މޭޔަރު ހޮވުމުގެ ކެންޕޭނު ކުރުމުގައެވެ. އަނެއް ބަޔަކު އިންޑިއާއަށް ފުރައްސާރަ ކުރުމުގައެވެ. 

ރާއްޖޭގެ ފަތުރުވެރިކަން ފުޑުނަސް ހެޔޮތާއެވެ. އިންޑިއާގެ ޓޫރިޒަމް ފުޅާކުރުމަށް އެގައުމުން ކުރާކަން ތަކަށް ފާޑުކިޔާ އެ މީހުން ރުޅިއެރުވުން ރާއްޖޭގެ ޓޫރިޒަމްގެ ކުރިއެރުވުމަށް ކުރަން ހުރި ކަންކަން ކުރުމަށް ވުރެ އެމީހުންނަށް މުހިންމެވެ. އެއަރޕޯޓަކުން ތެޔޮ ހުސްވިޔަސް ނުފުރިފާ ޕްރައިވެޓް ޖެޓް ތަކެއް އޮތަސް ވަރިހަމަތާއެވެ. ވަޒީފާގެ ޒިންމާ އަދާކުރުމަކީ އެމީހުން ކުރާނެ އެހެންކަމެއް ނެތިގެން ކުރާކަމަކަށް އޮންނަނީ ހަދާފައެވެ. 

މުއިއްޒު ސަރުކާރުގައި ރައްޔިތުންނަށް ދަރާފައި ނުބާއްވާނެ ކަމަށް ބުނެ އެންމެ އަޑުގަދަކުރާ އެކަކީ މަސްވެރިކަމުގެ ވަޒީރު ނައިފަރު ޝިޔާމެވެ. ޝިޔާމަށް އެނގެނީ މަޖިލީހުގައި ވަދު އަޅައިގެން ރިޝްވަތު ކަންނެލި ބާނާށެވެ. މެންބަރުން ގަންނަން އެތައް މިލިޔަން ރުފިޔާއެއް މިސަރުކާރުން ހަރަދުކުރިއިރު މަސްވެރިން ތިބީ ބޭނި މަސްކޮޅަށް އަގުނުލިބިގެން އަނގަޔާ އަތާ ދިމާނުވެ ނިހާއީ ބިކަހާލުގައެވެ. 

ނައިފަރަށް ނިސްބަތްވާ މީހަކު މަސްވެރި ވަޒީރުކަމުގައި ހުރެ ނައިފަރު މަސްވެރިންނަށް އަގު ނުދެވޭ ސަރުކާރަކުން ރާއްޖޭގެ އެހެން މަސްވެރިންނަށް އަގުދޭނީ ކިހިނެއް ހެއްޔެވެ. މިނިސްޓަރަށް ގުޅޭ ނަމްބަރާއި ގުޅާނެ ގޮތް އެނގޭ ގުޅާ މެސެޖްކޮށް އުދަނގޫކުރާ ނައިފަރު މީހުނަށް ހޯދާ ނުދެވޭ ފައިސާއެއް ޝީޔަމަށް އެހެން ބަޔަކަށް ހޯދައެއް ނުދެވޭނެކަން ގައިމެވެ. 

ހައްގު ތެދެކެވެ. ނައިފަރު މަސް ދޯންޏަކުން މި ސަރުކާރަށް ގަތް މަހަށް ފައިސާ ނުދޭ 16 ބިލު އެބައޮތެވެ. ފައިސާ ލިބެންޖެހޭ 16 ބިލަށް ސަރުކާރުން ދައްކަންޖެހޭ ރުފިޔާގެ މިންވަރު 2 މިލިއަނަށް ވުރެގިނައެވެ.

ނައިފަރު އޮޑިވެރިޔަކު މައުލޫމަތު ދިން ގޮތުގައި އެންމެ ފަހުން އޭނާގެ ދޯނީގެ މަސް ބިލަކަށް ސަރުކާރުން ފައިސާ ދީފައިވަނީ ހުސްވި ޑިސެމްބަރ މަހު ނުވައެއް ގައެވެ. ޑިސެނމްބަރު މަހު ނުވައެއްގައި އެދިން ފައިސާއަކީ ނޮވެންބަރ 11 ވަނަ ދުވަހު ކިރި މަސް ބިލަށްވާ 179000.00 ރުފިޔާއެވެ. އޭގެ ފަހުން 16 ބިލުގެ ފައިސާ އެއޮތީ ނުދައްކައެވެ. މަސްކިރާތާ 48ގަޑި އިރު ތެރޭގައި މި ސަރުކާރުން ފައިސާ ދޭގޮތް ކިހާ ތާހިރުހެއްޔެވެ.

ކިރާ މަހަށް ފައިސާ ނުލިބިގެން މަސްވެރި އާއިލާތައް ތިބީ ގޮތް ހުސްވެފައެވެ. މަސްކިރާތާ 48 ގަޑިއިރުން ދޭން ބުނި ފައިސާ ނުލިބި އޮޑި ދޯނިފަހަރު މަހަށް ފުރުވޭކަށް ނެތެވެ. މަސްވެރި އާއިލާތަކު އަނގަޔާ އަތަކާ ދިމައެއް ނުވެއެވެ. ހަލާލު މަސައްކަތުން ލޯބޯ ފިއްސައިގެން ބާނާ މަސްކޮޅު ބައްކޮށްލައިގެން ފައިސާ ނުދީ ތިބޭކަށް ނައިފަރު ޝިޔާމުމެން ލަދެއް ހަޔާތެއް ނެތެވެ. ނައިފަރުގެ އެންމެ ދޯންޏަކަށް މިސަރުކާރުން މިހާލު ޖައްސާލާފައިވާއިރު އެހާލުގައި އުޅެނީ ކިތަކަށް މަސްވެރި އާއިލާ ހެއްޔެވެ. 

ސްނާމީގެ ހިތާމަވެރި ބިރުވެރި ހާދިސާއަށް ނަވާރަ އަހަރު ފުރުނީއެވެ. ފަޚުރުވެރިކަމާއެކު ގައުމީ އެއްބައިވަންތަކަމުގެ ވާހަކަ ދައްކާ ރާގުރާގަށް ލަވަކިޔާ ހަދާއިރު ސްނާމީ ހާދިސާއާއި ގުޅިގެން އިޔާދަ ނުކުރެވޭ ބޮޑެތި ގެއްލުންތައް ލިބުނު ބައެއް ފަރާތްތައް އަދި އަދަށް ވެސް އެގެއްލުމުން އަރައިނުގަނެވި ތިބިކަން ދެނަ ހުރި މީހަކު ނެތެވެ. އެކިނަންނަމުގައި އެކި ގޮތްގޮތަށް ގެއްލުމުގެ ބަދަލު ބައެއް ފަރާތްތަކަށް ލިބުނު ނަމަވެސް ހަތަރު އަނާއެއްގެ މިންވަރުވެސް ނުލިބޭ ފަރާތްތައް ތިބިކަން ސަރުކާރުތަކުން ދެނަހުރި ކަމަކަށް ނުހަދައެވެ. 

ސްނާމީގައި އެންމެ ބޮޑު ގެއްލުން ލިބުނު އެއްފަރާތް ކަމުގައިވާ މެރިން ކޮރަލް މޯލްޑިވްސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑް މަތީން 2004 ވަނަ އަހަރުގެ ފަހުން ރާއްޖޭގައި އޮތްހާ ސަރުކާރުތަކުން ވަނީ ހަނދާން ނައްތާލާފައެވެ. އެކުންފުނީގެ އާދޭސް ތަކަށް ކުޑަވެސް ސަމާލުކަމެއް ނުދީ ދީފައިވަނީ ބީރު ކަންފަތެވެ. ދިވެހިރާއްޖޭގެ އިގްތިޞާދަށް ކިތަންމެ ބޮޑު މަންފާއެއް ހޯދާދީފައިވާ ކުންފުންޏެއް ކަމަށްވިޔަސް ސަރުކާރުތަކުން ކޮށްލީ ވަރިހަމައެވެ.

މެރިން ކޮރަލް މޯލްޑިވްސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑް އޭ ބުނުމުން އެއީ ކޮންބައެއްކަން ފަހަރުގައި އާއްމުންނަށް ނޭނގިދާނެއެވެ. އެކަމަކު ރާއްޖޭގެ އިގްތިޞާދީ ދާއިރާގައި މަސައްކަތް ކުރާ ރަސްމީ އިދާރާތަކަށް އެއީ ކޮންބައެއް ކަމެއް ނޯޅޭނެއެވެ. 

ސްނާމީގެ ހާދިސާ ހިނގުމާ ހަމަޔަށް މެރިން ކޮރަލް މޯލްޑިވްސްއަކީ ރާއްޖޭގައި މަސްބަންދުކޮށް ރައްކާކޮށް އެކްސްޕޯޓް ކުރުމުގެ މަސައްކަތް ފުޅާ ދާއިރާއެއްގައި ކުރަމުން އައި ކުންފުޏެކެވެ. ދިވެހި މަސްވެރިންގެ މެދުގައި މަޝްހޫރު "ގާގަގަނޑު" އެއީ މިދެންނެވި ވިޔަފާރީގެ މަރުކަޒެވެ. މަސްވެރިން އަތުން މަސްގަތުމާއި މަސްވެރިންނަށް އައިސް ފޯރުކޮށް ދިނުމުގައި އެންމެ ފުޅާދާއިރާގައި ރާއްޖޭގައި އޭރު މަސައްކަތް ކުރި އަމިއްލަ ކުންފުންޏަކީ މެރިން ކޮރަލް މޯލްޑިވްސްއެވެ.

ހެޔޮވަރުގެ ތިން ރިސޯޓުން އެތެރެކުރާ ބޭރު ފައިސާއަށް ވުރެގިނައިން ބޭރު ފައިސާ ރާއްޖޭގެ އިގްތިޞާދަށް ވައްދާދެމުން ދިޔަ އަމިއްލަ ކުންފުންނޏަކީ މެރިން ކޮރަލް މޯލްޑިވްސްއެވެ. ރާއްޖޭގެ އެންމެ ވަރުގަދަ އެކްސްޕޯޓަރަކީ މެރިން ކޮރަލް ކަމުގައިވެގެން އެކުންފުންޏަށް ދިވެހި ދައުލަތުން އެތައް އަހަރަކު ގައުމީ ފެންވަރުގެ އިނާމުތައް ދީފައިވެއެވެ. 

ގާގަނޑުގައި ހިންގަމުން އައި މެރިން ކޮރަލް ކުންފުނީގެ މަސްބަންދުކޮށް ބޭރުކުރާ ފެކްޓަރީއަށް ސްނާމީ ހާދިސާގައި އިންތިހާ ދަރަޖައަށް ބޮޑެތި ގެއްލުންތައް ލިބުނެވެ. އިޔާދަ ނުކުރެވޭ ވަރަށެވެ. މަސްރައްކާ ކުރުމަށް އެތާގައި އިންސްޓޯލްކޮށްފައި ހުރި 40 ފޫޓްގެ ދެ ކޮންޓޭނަރު ކަނޑު ބޭރުވެ އޮޔާގޮސް ގެއްލުނެވެ. މެޝިނަރީތަކާއި އިމާރާތްތަކާއި ސްޓޮކް ކޮށްފައި ހުރި އެތައް މިލިޔަން ރުފިޔާގެ މަހަށް ލިބުނުގެ ގެއްލުން އެތައް މިލިޔަން ޑޮލަރަކަށް އަރައިގެން ދިޔައެވެ.

އެހެނެއް ކަމަކު ސްނާމީގައި އެކުންފުންޏަށް ލިބުނު ގެއްލުންތަކަށް އެއްވެސް ސަމާލުކަމެއް އެއްވެސް ސަރުކާރަކުން ނުދިނެވެ. ސްނާމީ ހަދިސާއާއި ގުޅިގެން މާލެ އަތޮޅު ގައުގަނޑުގައި އެކުންފުނިން ގާއިމު ކޮށްގެން ހިންގި މަސްރައްކާކުރާ ކާރުހާނާއަށް ލިބުނު ގެއްލުންތަކުގެ ދިރާސާ ރިޕޯޓެއް ސަރުކާރަށް ހުށަހަޅާ އެހީތެރިކަމަށް އެދުނު ނަމަވެސް އަޅާ ކަހާވެސް ނުލިއެވެ. ކުޑަމިނުން ލިބުނު ގެއްލުންތައް ބަލާވެސް ނުލިއެވެ.

ޒިންމާދާރުކަން މިހާވަރަށް ކުޑަ ސަރުކާރުތަކުން ކޮންމެ އަހަރަކު ސްނާމީއޭ އެއްބައިވަންތަކަމޭ ކިޔައިގެން ލަވަކިޔާ ނަށަން ލަދު ނުގަންނަކަމެވެ. ޓޫރިޒަމަށް އެކަނި ބަރޯސާނުވެ މަސްވެރިކަމުގެ ސިނާއަތު ފުޅާކުރާ ވާހަކަ ދައްކަން ސަރުކާރުތަކުން ލަދު ނުގަންނަކަމެވެ. ރާއްޖޭގެ އިގުތިޞާދުގައި އަމިއްލަ ފަރާތްތަކުން ބައިވެރިވުމުގެ ވާހަކަ ސަރުކާރު ތަކުން ދައްކަނީ ހެޔޮ ނިޔަތެއް އޮވެގެންނެއް ނޫނެވެ.      

މުސާރަ ބޮޑުކުރާކަށް ނޭދެމޭ ބޮޑުކުރާ ބައިދޭނީ ކުޑަކުދިންގެ ހިޔާއަށޭ ބުނެ ކަންކަން ގައިންނައްޓަން ރައީސް މުއިއްޒު އުޅޭނެ ކަމެއްނެތެވެ. ވެރިކަން ލިބުނީ މާ ވެރިކަމަށް އަންނަން ނުކުޅަދާނަ ވައުދުތައް ވެ އެކަންކަން ބަޖެޓްގައި ހިމަނާފައި މަޖިލީހުން މުއިއްޒު އެދުނު ގޮތަށް ގިނަކަންކަން ފާސްކުރަން އުޅުނީމާ މަޖިލީހުގެ ބޮލަށް ކަނޑާލައިގެނެއް ނުރެކެވޭނެއެވެ. 

ފަނޑިޔާރުންގެ މުސާރަ ތިން ގުނަ ކުރާށާއި ސިފައިންނާއި ފުލުހުންގެ މުސާރަ ދެގުނަ ކުރާށާއި މިހެން ގޮސް ހެއްދެވިހާ ބައެއްގެ މުސާރަ ބޮޑުކުރަން ވައުދުވެ 2024 ގެ ބަޖެޓްގައި ހިމެނީ މުއިއްޒުގެ އިންތިގާލީ އޮފީހުންނެވެ. ބަޖެޓް ހެދީ މުއިއްޒުގެ އިންތިގާލީ އޮފީހުންކަން ފުށިދިއްގަރުފަޅު ހިއްކަން 400 މިލިޔަން ރުފިޔާ ބަޖެޓްގައި ޖަހާފައި އޮތީމާ އެނގޭނެއެވެ. 

ބުނަން ހެއްޔެވެ. ތިރީގައި އެވާ އެންމެންނަށް މުސާރަ ކަނޑަ އެޅުމަކީ މަޖިލީސް ނޫން އެހެން ކޮން ބައެއްގެ ކަމެއްޔެވެ. މުސާރަ ބޮޑުކުރަން ބަޖެޓްގައި ހޭކެނޑޭ ވަރަށް އިންތިގާލީ އޮފީހުން ފައިސާ ހިމަނާފައި އޭގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށް މަޖިލިޙުން މުސާރަ ކަނޑައަޅަން ޖެހޭ މީހުނަށް މުސާރަ ކަނޑައަޅާނެ ގޮތް ނިންމީމާ މަޖިލީސް ނުބައިކޮށް ފިތުނަ އުފައްދާނެ ކަމެއް ނެތެވެ. 

އަތްގުޅި ނުކާވަރަށް މުސާރަތައް ބޮޑުކުރަން ވައުދުވެ އިންތިގާލީ އޮފީހުން ހެދި ބަޖެޓްގައި މުސާރަތައް ބޮޑުކުރަން ޖަހާ އެ ގޮތަށް މަޖިލީހުން ބަޖެޓް ފާސް ވީއިރު ވެސް ރައީސް މުއިއްޒު ހުރީ ގަހުގައެވެ.ދެނަހުރި ކަނޑެއް ފަޅެއް ނޫނެވެ. ތިމަންނާ މުސާރަ ބޮޑުކުރާކަށް ނޭދެމޭ މުސާރަ ބޮޑުކުރާކަށް ބޭނުމެއް ވެސް ނޫނޭ ބުނާނީ އެހެންވެތާއެވެ. ކުރެވޭ ނުކުރެވޭ ކަމެއް ކިޔޭ ނުކިޔޭ އެއްޗެއް ރައީސް ކަމުގައި ހުރި މީހާއަކަށް ނޭނގެއެވެ. މާތްކަލާކޯ މިހިރަ މުއިއްޒޫއެވެ. އެހާވަރުގެ ކަންކަން ނޭނގޭ އިރު ވެރިކަން ކުރަން ނޫޅެ އަވަހަށް އިސްތިއުފާ ދޭށެވެ. 

މުސާރަ ބޮޑުކުރަން ކަނޑައެޅީ ރައީސެވެ. ވައުދުވީ ރައީސެވެ. މުސާރަ ބޮޑުކޮށްގެން ރައީސަށް ޖެއްސުންކުރަންޏާ ކުރަނީވެސް ރައީސެވެ. މަޖިލީހެއް އެމްޑީޕީއެއް ނޫނެވެ.

ކޮންމެ ބަޔަކު ބަޖެޓް ހެއްޖަސް ބަޖެޓް ފާސް ކުރާނީ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުންނެވެ. މަޖިލީހުން ބަޖެޓް ފާސް ކުރަނީ ދައުލަތުގެ މުއައްސަސާތަކާ މަޝްވަރާކޮށް އެވަގުތަކަށް ގެނެވެން ހުރި ހުރިހާ ހެޔޮ ބަދަލެއް ގެނެސް ގެންނެވެ. އެގޮތުން ބައެއް ކަންކަން އިތުރުކޮށް ބައެއް ކަންކަން އުނި ކުރަންޖެހެއެވެ. ގެންނަންޖެހޭ ހުރިހާ ބަދަލެއް ގެނެސް ބަޖެޓް ފާސްކުރުމަކުން އަދި މަޖިލީހުގެ މަސައްކަތެއް ނުނިމެއެވެ. 

ދައުލަތުގެ ވަކި ހާއްސަ މަގާމުތަކަކަށް މުސާރަ ކަނޑައެޅުމަކީ މަޖިލީހުން ކުރަން ޖެހޭ ކަމެކެވެ. ބަޖެޓްގައި މުސާރަ ބޮޑުކުރަން ކަނޑައެޅިފައިވާ ދައިރާތަކާއި މުސާރަ ބޮޑު ކުރަން ފާސްކޮށްފައިވާ މިންވަރަށް ބަލައިގެން މަޖިލީހުން މުސާރަ ކަނޑައަޅަންޖެހޭ މަގާމުތަކަށް މުސާރަ ކަނޑައަޅާ ފާސްކުރުމަކީ މަޖިލީހުގެ ޒިންމާއެކެވެ. މާލިއްޔަތު ކޮމެޓީ އެކުރި މަސައްކަތަކީ މަޖިލީހުން މުސާރަ ކަނޑައަޅަންޖެހޭ މަގާމުތަކުގެ މުސާރަ މަޖިލީހުގެ ތަޅުމުން ފާސްކުރުމަށް ފެންނަ ގޮތް ކަނޑައެޅުމެވެ. ކޮންމެ ބަޔަކު މަޖިލީހުގައި ތިއްބަސް އެކަން ނުކޮށެއް ނުވާނެއެވެ. 

ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން މުސާރަ ކަނޑައަޅަންޖެހޭ

• ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ
• ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާހެ ނައިބު
• މަޖިލިސް ރައީސް
• މަޖިލީހުގެ ނައިބު ރައީސް
• އުއްތަމަ ފަނޑިޔާރު
• މަޖިލިސް މެމްބަރުން
• ވަޒީރުން
• އެމްއެމްއޭ ގަވަަރނަރ
• އެޓަނީ ޖެނެރަލް
• ޕްރޮސިކިއުޓަރ ޖެނެރަލް
• ފަނޑިޔާރުން
• ޤާޟީންނާއި މެޖިސްޓްރޭޓުން
• މޭޔަރުން
• ރަށު ކައުންސިލް ރައީސުންނާއި ނައިބު ރައީސުން
• ކައުންސިލް ތަކުގެ މެމްބަރުން
• މިނިވަން މުވައްސަސާތަކާއި ކޮމިޝަންތަކުގެ ރައީސުންނާއި އެތަންތާނގެ ނައިބުން
•  މިނިވަން މުވައްސަސާތަކާއި ކޮމިޝަންތަކުގެމެމްބަރުން
• ގާނޫނު ލާޒިމުކުރާ އިތުރު ބައެއް ފަރާތްތައް.

މަސްވެރިންގެ ހަތަރެސްފައި ބުރިކުރަން ސަރުކާރުން ނިންމާފައި ހަމަ އެކަނި އެއްފައި ކަނޑާ ގޮތަށް އެނިންމުން ފަހުން ބަދަލު ކުރިޔަސް ވާނީ ސަރުކާރުން މަސްވެރިންނަށް ކޮށްދިން ވަރަށް ބޮޑު ހެޔޮކަމަކަށް ތާއެވެ.!  

20 ރުފިޔާއަށް ވުރެ އަގުދަށް ނުކުރާނެ ކަމަށް ތިޔަދޭ ޔަގީން ކަމަކީ މަސްކިލޯއަކުން 5 ރުފިޔާ ސަރުކާރުން ދަމައިގަންނާނެ ކަމުގެ ޔަގީން ކަމެވެ. ތިޔަ ދިނީ މަސް ގަންނަ އަގު ކުޑަކޮށް މަސްވެރިންނަށް ލިބޭ އާމްދަނީ މަދުކުރާނެ ކަމުގެ ޔަގީން ކަމެވެ.

ހަދާ ކޮންމެ ހީލަތަކާ މަކަރަކަށް ރީތި ނަމެއްދީގެން ރައީސް ނިންމަވައިފިއޭ، ރައީސް ޔަގީންކަން ދެއްވައިފިއޭ ކިޔަސް އާޚިރުގައި ރައްޔިތުންނަށް ތިޔަ ދެނީ ގެއްލުމެވެ. ކަންކުރަނީ ހުސްގޮނޑި ދައްކައިގެން ވެރިކަމަށް އެރި ގޮތަށެވެ.

ސިޓީ ކައުންސިލްގެ މޭޔަރު ކަމުގައި ހުރެ އެންމެ ފަހުން ޑރ. މުއިއްޒު ހިންގި އެއް ކަރަޕްޝަނަކީ މާލޭ އާސަހަރާ އަޕްގްރޭޑް ކުރުމެވެ. މަސައްކަތް ބަޔަކާ ހަވާލުކޮށް މުޅި މަސައްކަތުގެ އަގުގެ ގާތްގަޑަކަށް 90 އިންސަތަ ފައިސާ ހަވާލުކޮށް ނިންމާލީ މަސައްކަތުގެ ތިރީހަކަށް ޕަސެންޓްގެ މަސައްކަތް ވެސް ނުނިމެނީހެވެ. މަސައްކަތް ހަވާލުކުރި ފަހުން މަސައްކަތުގެ ޑިޒައިނަށް ބޮޑެތި ބަދަލު ތަކެއް ގެނެސް މަސައްކަތް އަގަޑަ ބަގަޑަ ކޮށްލީ މަސައްކަތް ހުއްޓުވާ އެގްރީމަންޓް ބާތިލު ކުރުމުގެ ބޭނުމުގައެވެ. 

އާ ސަހަރާގެ މަސައްކަތަށް ކަނޑައެޅި ފައިސާގެ ހުރިހާ ފައިސާއެއްހެން ބަޔަކަށްދީ އެފައިސާ ކައި ހުސްކޮށް ހަޖަމްވެ ނިމިއްޖެއެވެ. މަސައްކަތް ހަވާލުކުރީ ކޮން ނަމެއް ކިޔާ ކޮން ބަޔަކާކަން ވެސް ދެނަހުރި މީހަކު ނެތެވެ. ފޮރުވާ ސިއްރު ކުރާނެ ކަމެއް ނުއޮންނާނެއޭ ބުނާ މުއިއްޒު އެކަން އޮތީ ސިއްރު ކޮށްފައެވެ.

އާސަހަރާގެ މަސައްކަތަށް އެޑްވާންސްކޮށް ދިންހާ ފައިސާގެ ބޮޑު ބައެއް ހޭދަކުރީ މުއިއްޒުގެ ރިޔާސީ ކެމްޕޭނަށް ކަމަށް ތުހުމަތު ކުރެވެއެވެ. އާސަހަރާގެ މަސައްކަތް ކުރުމަށް ދައުލަތުން ހޭދަކުރި ފައިސާއަށް ވީގޮތެއްވެ ނިމިއްޖެއެވެ. އާސަހަރާގެ މަސައްކަތް އޮތީ އަދިވެސް މުއިއްޒު ވެފައެވެ. ބޭނުންވާ ގޮތަށް ފައިސާކޮޅު ބޭރުކޮށްލެވުނީމާ މަސައްކަތުގެ އެގްރިމަންޓް ބާތިލުކޮށްލާ ނިންމާލާފައެވެ. 

އަނެއްކާވެސް އާސަހަރާގެ މަސައްކަތް އަލިފުން ފަށައިގެން ޔާއަށް ކުރަން ދައުލަތަށް އެއޮތީ ޖެހިފައެވެ. ކޮރަޕްޝަނުގެ ތެރެއިން ހަޖަމްކޮށްލި އެތައް މިލިޔަން ރުފިޔާއަށް ވީގޮތެއްވެ ނިމުނީއެވެ. މުއިއްޒުވެފައި އޮތް އާސަހަރަގެ މަސައްކަތަށް އަނެއްކާވެސް އެތައް މިލިޔަން ރުފިޔާއެއް ހަރަދުކޮށްގެން ކުރަން އެއޮތީ ޖެހިފައެވެ. 

ބުނެވި މިދިޔައީ ޑރ. މުއިއްޒުގެ ކޮރަޕްޝަންގެ ބާބުގެ އެންމެ ނުކުތާއެކެވެ. ހުޅުމާލެ ބްރިޖާ ގުޅިފައި އޮތް ހަލިމަގުގެ މަސައްކަތް ކުރި ކުންފުނިން މުއިއްޒުގެ އަމިއްލަ އެކައުންޓަށް ވަޒީރު ކަމުގައި ހުރިއިރު ޖަމާވިހާ ފައިސާގެ ވާހަކައެއް އަދި ނުދައްކަމެވެ. ނޫމަޑީގެ ހިޔާނަތުގެ ވާހަކަ އަކަށް ނުދަމެވެ. ވަޒީރު ކަމުގައި ހުރެ ކުންފުންޏަކުން މަހު މުސާރަ ނެގިއެކޭ ނުކިޔަމެވެ. ޕާކިންގ ސްލޮޓް ވިއްކައިގެން ނެގި ކަޓަކީ އެއްވެސް އެއްޗެއް ނޫންތާއެވެ. ބޮޑު ކަޓެއް ނަގާފާ އަލިމަސް ކާނިވަލުން އަމިއްލަ ފަރާތަކަށް ބިމެއް ދިނެކޭވެސް ނުކިޔަމެވެ. ޖާދޫގެ ކަދުރު ރުއް ތަކުގެ ޑީލްގެ ވާހަކައެއްވެސް ކިޔާނެ ކަމެއް ނެތެއް ނޫން ހެއްޔެވެ. 

ބީލަމުގެ އުސޫލުން ކެބިނެޓް ގޮނޑިތައް ވިއްކާލިއްޔެކޭ މަށަކު ނުބުނަމެވެ. އެއް އާއިލާއަކަށް ސިޔާސީ މަގާމުތައް ދިނުމުގައި ބޮލެއް ކަނދުރާއެއް ނުބަލާ އަޅާ ފުރާލަމުން ދަނިއްޔެކޭ ބުނާ ހިތެއްނެތެވެ. ދައުލަތުގެ ވިޔަފާރި ކުންފުނި ތަކުގެ އިސްވެރިންނަށް އެ ކުންފުތަކާ ވާދަވެރި ވިޔަފާރި ކުންފުނިތަކުގެ ޕާޓްނަރުން އިސްކުރުމުގައި މަސްލަހަތު ފުށުއެރުން އޮންނަ ވާހަކައެއްވެސް ނުދައްކަމެވެ. 

ނަޒާހަތްތެރި ކަމަކާއި ހިތްވަރެއް ހުރި ނަމަ އޭސީސީ ގަދަ ނިންޖަކު ނުއޮންނާނެއެވެ. ވެރިކަން ބަދަލުވީމާ ފުށްޖަހައިގެން ނިކުމެ މީހުން އެއްކޮށްގެން ޒާތްޒާތަށް ސްލައިޑް އަޅުވައިގެން ޕަބްލިސިޓީ ހޯދާކަށް ނޫޅޭނެއެވެ. ލިބުނީ އެންމެ ދޮޅުއަހަރޭ ކިޔައިގެން ކަމުން ރެކެން އޭސީސީ ދަތްފެޅީ ރިޔާސީ އިންތިހާބުގެ ފަހުންހެއްޔެވެ. ކެރެންޏާ މަތިން ތިރިއަށް އޭސީސީގެ ދިގު އަތް ފޯރުވާލަ ބަލާށެވެ. އޭރުން ޑރ. މުއިއްޒުގެ ނަޒާހަތްތެރިކަން ބޮލާ ފޮށާއެޅި ދެފުށް ފެންނާނެއެވެ. މުއިއްޒަކީ ފޮރުވާނެ އެއްޗެއް އޮތް މީހެއް ނޫން ވިއްޔާއެވެ.   

~ ހިލް ހިލްމީ ~

ކޮންމެ ކުންފުންޏެއްގެ ވެސް އަސާސީ މަގުސަދަކީ ވިޔަފާރީގައި ބައިވެރިވެ އެވިޔަފާރިއަކުން ފައިދާ ހޯދުމެވެ. އެއީ ޚިދުމަތެއްކުރާ ކުންފުންޏެއް ކަމުގައި ވިއަސް ނުވަތަ މުދަލެއް ވިއްކާ ކުންފުންޏެއް ކަމުގައި ވިއަސް ނުވަތަ ދައުލަތަކަށް ނިސްބަތްވާ ކުންފުންޏަކަށް ވިޔަސްމެއެވެ. މި މަގުސަދު ހާސިލު ކުރާއިރު  ބޭނުންކުރާ ވަސީލަތްތައް އެކި ކުންފުނީގައި ތަފާތު ވެދާނެއެވެ. ކުންފުނީގެ މިދެންނެވި މަގުސަދު ހާސިލު ކުރުމުގައި އެންމެ އިސްދައުރު އަދާކުރާ މައި އިންޖީނަކީ އެ ކުންފުންޏެއްގެ ހިންގުމާއި ހަވާލުވާ ޗީފް އެގްޒެކެޓިވް އޮފިސަރ (ސީ.އީ.އޯ.)އެވެ. މިހާރު އޮތް ޑައިނަމިކް ލޭންޑް ސްކޭޕްގައި ސީއީއޯ އެއްގެ  ދައުރަކީ ކުރިއަށްވުރެވެސް މުހިންމު ދައުރެކެވެ. ސީއީއޯ އަކީ އެ އޮގަނައިޒޭޝަނެއްގެ ކާމިޔާބީގެ ދުވެލި އަވަސް ކުރުމުގެ މައި ހަކަތައެވެ. "ހައި ޕާރފޯމަންސް" ސީއީއޯންއިންގެ ކިބައިން ފެންނަ އެންމެ މުހިންމު ތަފާތު ތަކަކީ ބަދަލު ގެނައުމާއި އިނޮވޭޝަން އަދި ދެމެހެއްޓެނިވި ކުރިއެރުން ގެނައުމުގެ މޭސްތިރިކަމާއި ފަންނުވެރިކަމެވެ. މި ލިއުމުގައި މިފަދަ ތަފާތު ލީޑަރުންގެ ތަފާތުވާ ސިފަތަކާއި ބިޒިނަސް ސްޓެރެޓެޖީސް ތެރެއަށް ބަލާލައި އެ މީހުންގެ ޚާއްސަ އުސޫލު ތަކުން ކުންފުނިތައް ކުރިއަރުވާ އުސޫލުތަކާއި ގޮތްތަކާއި މެދު ކުޑަކޮށް އަލިއަޅުވާ ލާނަމެވެ.

މި މައުޟޫއުގައި ލިޔާއިރު މިފަހަރު އެއަރ ލައިން ތަކުގައި ޚިދުމަތްކުރި ސީއީއޯއިންގެ ތެރެއިން އެކެއް ނުވަތަ ދެމީހެއްގެ ހިންގުންތެރި ކަމުން ގެނައި ކުރިއެރުމާއި މެދު ބަލާލާނަމެވެ. އެގޮތުން ސައުތު ވެސްޓް އެއާރލައިންސްގެ ސީއީއޯ ހާބް ކެލެހާރ، އެ  އެއާރލައިން ކާމިޔާބު އަދި މަގުބޫލު އެއަރ ލައިނަކަށް ހެދުމުގައި ބޭނުންކުރި އެއް ހިކުމަތަކީ އެ އެއަރ ލައިންގައި މަސައްކަތްކުރާ މުއައްޒަފުންގެ ހިތްހަމަޖެހުމުގެ ސަގާފަތެއް އުފެއްދުމެވެ. އޭނާގެ މުހިންމު ސިފަތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ އެންމެ މުހިންމު އެއްސިފައަކީ މިފަދަ ސަގާފަތެއް ކުންފުނީގައި އެކުލަވާލުމެވެ. މުއައްޒިފުންނާއިމެދު އިހުތިރާމާއިއެކު މުއާމަލާތް ކުރުމާއި މުއައްޒިފުންގެ ދުޅަހެޔޮކަމަށް އިސްކަން ދިނުމެވެ. މީގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން އެ އެއަރ ލައިން މަޝްހޫރު ވެގެން ދިޔައީ ކަސްޓަމަރުންނާއި އެކުވެސް މުއާމަލާތް ކުރުމުގައި ތަފާތު އުފާވެރި ހިނިތުން ގެނެސްދޭ އެކުވެރި މާހައުލެއް އޮންނަ އެއަރ ލައިނެއްގެ ގޮތުގައެވެ.

ކެލެހާރގެ ލީޑަރޝިޕްގެ ދަށުން ސައުތުވެސްޓަށް ލިބުނު ކާމިޔާބީއާއި ފައިދާގެ އިތުރުން އޭނާ ވަނީ އެއަރ ލައިން އިންޑަސްޓްރީގައި އިހުތިރާމް ލިބިފައިވާ މީހެއްގެ ގޮތުގައި ބަލައިގަނެވިފައެވެ. ހައި ޕާރފޮމަންސް ސީއީއޯ އެއްގެ ގޮތުގައެވެ. އޭނާގެ ލެގަސީގައި ހިމެނެނީ ހަމައެކަނި ސައުތު ވެސްޓުގެ މާލީ ކާމިޔާބީއެއް ނޫނެވެ. އޭނާ ރިޓަޔަރ ކުރިފަހުން ވެސް ސައުތު ވެސްޓުގެ އައިޑެންޓިޓީ މީހުންގެ ސިކުނޑީގައި އަށަގެންފައި ވަނީ އޭނާ ބައްޓަންކުރި ކޯޕަރޭޓް ސަގާފަތެއްގެ  ގޮތުގައެވެ. ބައެއްގެ ހިތުގައި އެ ޚިދުމަތަކާއި މެދު ނުވަތަ އެ ވިޔަފާއިރަކާއި މެދު އިތުބާރު އުފެދި ލޯތްބެއް ޖެހިއްޖެ ނަމަ އެ ވިޔަފާރިއެއްގެ ކާމިޔާބީ ދެމިގެން ދާނެއެވެ. އެ ކުންފުންޏެއްގައި އެ ލަނޑުދަނޑި ހާސިލު ކުރެވޭނެ ފަދަ ސަގާފަތެއް އޮވެއްޖެނަމަ އެކަން ކުންފުނި ހިނގާހާ ހިނަދަކު ދެމިގެން ދާނެވެ.

1981 އިން 2001 އަށް ސައުތު ވެސްޓް އެއަރ ލައިންސްގެ ސީއީއޯގެ މަގާމުގައި ކެލެހާރ ހުރިއިރު އޭނާ ވަނީ އެ އެއަރ ލައިން ސަރަހައްދީ އެއަރ ލައިނަކުން ބޮޑު ނޭޝަނަލް އެއަރ ލައިނަކަށް ބަދަލުކޮށް އިންޑަސްޓްރީގައި ބޮޑު ދައުރެއް އަދާކޮށް އެ ދާއިރާއަށް ބޮޑެތި ބަދަލު ތަކެއް ގެނައި އެއަރ ލައިނަކަށް ސައުތު ވެސްޓް ބަދަލުކޮށްފައެވެ. މިއީ އޭނާ ހޯދި ކާމިޔާބީގެ ތެރެއިން ކުޑަ އެއް މިސާލެވެ. 1981 ގައި އެންމެ 20 އެއަރ ކްރާފްޓް އޮތް ސައުތު ވެސްޓު އެއަރ ލައިންގައ މިހާރު 800 އަށްވުރެ ގިނަ ބޯޓު އޮވެއެވެ. ކާމިޔާބުވުމުގެ އެންމެ ބޮޑު އެއް ހެކި ކަމުގައި މި އަދަދު ބެލެވެއެވެ.

ކެލެހާރ ކާމިޔާބު ހޯދި އެކިއެކި ސިޔާސަތުގެ ތެރޭގައި ހިންގުމުގު ޚަރަދު ބެލެހެއްޓީ އައިސީޔޫގައި މީހަކަށް ގަޑިން ގަޑިއަށް ކާންދޭ ބޭސް ބަލަހައްޓައި ބަލިމީހާއަށް ދޭން ރޭވިފައިވާ ފަރުވާތައް ބަލަހައްޓާހާ ސީރިޔަސް ކޮށެވެ. ކުރަންޖެހޭ ކަންކަން ސިކުންތުން ސިކުންތައް ކުރުމާއި ހެދިފައިވާ ހަމައާއި ގަވައިދުން ބޭރުނުވުމާއި ތަމްރީނު ދެވިފައި ތިބި އުފަލުން ޚިދުމަތްކުރާ މުއައްޒިފުންގެ އަމިއްލަ ކަމެއްގެ ގޮތުގައި ކަން ކުރުމުގެ ސަގާފަތުގެ ތެރެއިންނެވެ. ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން ހެޔޮއަގުގައި ޓިކެޓް ވިއްކުނެވެ. ދަތުރު ކުރާނެ މީހުން އިތުރުވިއެވެ. މީގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން އިތުރު މަންޒިލް ތަކަށް ދަތުރު ފެށުމާއި އޭގެ ސަބަބުން ރީޖަނަލް އެއަރ ލައިނެއްގެ ގޮތުގައި އޮތް އެއަރލައިން އެ ސަރަހައްދުގެ ނޭޝަނަލް އެއަރލައިންއަކަށް ވިއެވެ.

ގެންގުޅުނު ފައިނޭންޝަލް ކޮންޓްރޯލް ކުރުމުގެ ސިޔާސަތާއި އެކު އެއެރލައިން ވެގެންދިޔައީ އެންމެ ފައިދާ ހޯދާ އެއަރ ލައިނަށެވެ. އެންމެ ދަތި ދުވަސްވަރު ވެސް ކާމިޔާބާއިއެކު އޮޕަރޭޓުކުރާ އެއަރލައިން ކަމުގައިވިއެވެ. ނުހަނު މަގުބޫލު ކޮމްޕެނީ ކަލްޗަރއެއް އޮތް އުފާވެރިކަމާއި އެކު ޚިދުމަތްދޭ ކުންފުންޏެއްގެ ޝަރަފުލިބުނެވެ. މުއައްޒިފުންނަށް ލިބޭ  ހިތްހަމަޖެހުމާއި އެކިއެކި ޔުނިއަން ތަކާއި އެކު ކޮލަބޮރޭޓް ކުރެވުނު އުސޫލު ތަކުން އެތައް ބައެއްގެ ނަޒަރުގައި މަގުބޫލު އެއަރ ލައިނަކަށް ވިއެވެ. މިކަންކަން ހާސިލު ކުރުމުގެ ބޭނުމަކީ ފައިދާ ހޯދުމެވެ. ފައިސާ އިތުރުވުމެވެ. ކުންފުނި މުއްސަނދިވުމެވެ. މިއީ ސީއީއޯގެ ހުރި މޮޅުކަމަކުން އޭނާގެ ތަސައްވުރަކުން ހާސިލު ކުރެވޭ ކަންކަމެވެ.

ކާމިޔާބު އެއަރ ލައިންތަކުގެ ތާރީޚައް ބަލައިލީމާ ލިބުނު ކާމިޔާބީއެއް ލިބުމުގެ ފަހަތުގައި ތިބީ މޮޅު ސީއީއޯއިންނެވެ. މިސާލަކަށް އެއަރ އޭޝިއާގެ ސީއީއޯ ޓޮނީ ފެނާންޑެސް، ގަތަރު އެއަރވޭސް ގެ ސީއީއޯ އަކްބަރ އަލްބޭކަރ، އެމިރޭޓްސްގެ ސީއީއޯ ސަރ ޓިމް ކްލާކް، ކޮންޓަސް ސީއީއޯ އެލަން ޖޮއިސް، ލިސްޓު ކުރެވިދާނެއެވެ.

ކުރާ މަސައްކަތަކަށް އެ މީހަކު މޮޅުވަނީ ލިބިފައިވާ ތައުލީމަކާއި ތަޖުރިބާގެ އަލީގައި ތާއަބަދު މައުލޫމާތު ހޯދާ ވިސްނާ މީހަކަށް ވެގެންނެވެ. ފޮތްކިޔާ ދިރާސާކުރާ މީހަކަށް ވެގެންނެވެ. ހަވާލުވާ މަސައްކަތެއް ކުރުމުގައި ގިނަ ވަގުތު ހޭދަކޮށް ރޭވުންތެރިކަން ފުރިހަމަ ކުރުމުގައި މެދުނުކެނޑި މަސައްކަތް ކޮށްގެންނެވެ. ވަގުތު ބޭކާރު ނުކުރާ ވަގުތުގެ ބޭނުން، އެ މީހަކާއި މަތި ކުރެވުނު ކަމުގައި ކޮށްގެންނެވެ. އަވަހަށް ނިދާ ފުރިހަމަ ސިއްހަތަކަށް މަގުފަހިވާ ދިރިއުޅުމެއް ބައްޓަން ކޮށްގެންނެވެ.

ސީއީއޯއިންނަކީ ނަލަ  ހެދުމުގައި ގޮސް އިށީނދެ ތިބެލާ ދިއްކޮއްލާ އެއްޗެއްގައި ހަމައެކަނި ސޮއިކުރާ ބަޔަކަށް ވެގެން މިބުނި ފަދަ ކާމިޔާބީ ހޯދުމަކީ ވާނެކަމެއް ނޫނެވެ. އެއީ ލިބޭ ޝަރަފެއް ނޫނެވެ. އެއީ ހަވާލުވާ ބޮޑު ޒިންމާއެކެވެ. އެކަން ހަވާލުވީއިރު އޮތް ވަރަށްވުރެ މަތިކުރުމަކީ ލާޒިމްކަމެކެވެ. އެކަން ނުވަނީ ނަމަ ތިމާ އަމިއްލަ ނަފުސާއި ސުވާލުކޮށް އެކަމަކުން ދުރުވުމަކީ ކުރަންޖެހޭނެ ކަމެއްކަން އެނގެންޖެހެއެވެ. އެއީ ދުނިޔޭގަ ކަންހިނގާ މަގެވެ.

ރައީސް އެ ގޮތަށް ނިންމެވުމުން ސްޓެލްކޯގެ މެނޭޖިންގ ޑިރެކްޓަރ އަހުމަދު ޝަރީފް ވަނީ ކަރަންޓްގެ ފީނެގުމުގައި ފްލެޓް ރޭޓެއް ހަމަޖެހުމުން އެކަމާ ގުޅޭގޮތުން ސްޓެލްކޯގެ ކަސްޓަމަރުންނަށް މައުލޫމަތު ދެއްވާފައެވެ. 

ޝަރީފު ވިދާޅުވާ ގޮތުގައި ކަރަންޓު ރޭޓް ފްލެޓް ރޭޓް މިހާރު ބިލްކުރެވޭ އެންމެ ފުރަތަމަ ބޭންޑްގައި އޮންނަ ރޭޓަށް ކަނޑައެޅިއްޖެނަމަ ގާތްގަނޑަކަށް %52-%31 އާ ހަމައަށް ބިލް ކުޑަވެގެން ދާނެއެވެ. 

ޝަރީފް ވިދާޅުވީ، ވަރަށް ކުރިއްސުރެ ކަރަންޓް އަގު ހެޔޮ ކުރުމުގެ ވާަހަކަ ދެކެވެމުން އަންނަކަމަށެވެ. ކުރިއަށް އޮތް ދައުރަށް އެމްޑީޕީގެ މެނިފެސްޓޯ އެކުލަވާލުމުގެ މަސައްކަތުގައިވެސް އެކަމާގުޅޭ ވަރަށް ގިނަ މަޝްވަރާތަަކެއް ކުރެވިގެން ގޮސްފައިވާ ކަމަށްވެއެވެ. ރައީސްގެ އެ ނިންމެވުމަކީ އެ މަޝްވަރާތަކުގެ އަލީގައި ނިންމެވި ނިންމެވުމެއްކަމަށް ގަބޫލު ކުރައްވާ ކަމަށް ސްޓެލްކޯގެ އެމްޑީ ވިދާޅުވިއެވެ. 

ސްޓެލްކޯގެ ކޮންޒިއުމަރުންގެ %28 ކޮންޒިއުމަރުން 600 ޔުނިޓަށް ވުރެ އިތުރަށް ކަރަންޓް ބޭނުން ކުރާ ކަަމަށް ވެއެވެ. އެއާއެކު ޓެރިފް ރޭޓް އޮންނާނީ 4.25ރ އަށް އިތުރު ކުރެވިފައި ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވެއެވެ. އެވްރޭޖްކޮށް 500 ޔުނިޓަށް ދަށުގައި އުޅެނީ %40 ކޮންޒިއުމަރުންނެވެ. ކޮންޒިއުމަރުންގެ ބޮޑުބައެއް އުޅެނީ 500 ޔުނިޓަށް ވުރެ މަތީގައި ކަމަށްވެސް ޝަރީފް ވިދާޅުވިއެވެ.

މިވަގުތު ސްޓެލްކޯގެ ކޮންޒިއުމަރުންގެ އަދަދަކީ 77،275 އެވެ. އޭގެ ތެރެއިން މީހުން ދިރިއުޅޭ ތަންތަނުގެ އަދަދު 60،509 އަށް އަރައެވެ. މާލެ ސަރަހައްދުގެ ކޮންޒިއުމަރުންގެ އަދަދަކީ 53،412 އެވެ.

އައިސް ޕްލާންޓް އަދި ކޯލްޑް ސްޓޯރޭޖް ޤާއިމްކުރުމުގެ އެއްބަސްވުމުގައި ސޮއިކުރެއްވީ މިނިސްޓަރ އޮފް ފިޝަރީޒް މެރިން ރިސޯސަސް އެންޑް އެގްރިކަލްޗަރ ޑރ. ހުސައިން ރަޝީދު ހަސަންއާއި ފެނަކަ ކޯޕަރޭޝަންގެ މެނޭޖިންގ ޑިރެކްޓަރ އަޙްމަދު ސައީދު މުޙައްމަދުއެވެ.

2020 ވަނަ އަހަރު އުފެއްދި އެމްއެސްއެސް އިން އެމްއެސްއެސް އޯޕަލް ގެނައުމާއެކު ވެގެންދާނީ އެ ކުންފުނިން ގެންނަ ފަސްވަނަ ބޯޓަށެވެ. އެމްއެސްއެސް އޯޕަލް ރާއްޖެގެނެވި އިދާރީ އެންމެހައި ކަންކަން ނިމުމާއެކު ދުނިޔޭގެ ކޮންމެ ތަނަކުންވެސް އައްޑޫއާ ހަމައަށް މުދާ ގެނައުމަށް ބުކް ކުރުމަށް ހުޅުވާލެވޭނެއެވެ. ކޮންމެ ދިހަ ދުވަހަކުން އައްޑޫ ސިޓީއަށް ދަތުރުކުރާ މި ބޯޓް ދަތުރުކުރާ ރޫޓަކީ މާލެ، ހިތަދޫ، ކޫއްޑޫ މާލެއެވެ. 

އެމްއެސްއެސް އޯޕަލް އަކީ 105 ކޮންޓެއިނަރ އުފުލޭ އާގު ބޯޓެކެވެ. ކްރޭން ހަރުކުރެވިފައިވާ މި އުޅަނދުގައި 20 ރީފަރ ކޮންޓެއިނަރ ހިމެނެއެވެ. އެމްއެސްއެސް އޯޕަލްއަކީ ކްރޭން ހަރުކުރެވިފައިވާ އުޅަނދަކަށްވުމުން އައްޑޫ ސިޓީގެ ބަނދަރުގައި މިވަގުތު ކްރޭން ނެތިގެން ދިމާވާ އެއްވެސް ދަތިކަމެއް މި އޮޕަރޭޝަންގައި ދިމާ ނުވާނެއެވެ.

އެމްއެސްއެސް އޯޕަލް އޮޕަރޭޓް ކުރަންފެށުމުން މުދާ އުފުލުމުގައި ހުރި ދަތިތައް ހައްލުވެގެންދާނެއެވެ. މި އޮޕަރޭޝަންގެ ސަބަބުން ޤަވާއިދުން މުދާ އުފުލަދޭނެ އިތުބާރުކުރެވޭ ފަރާތެއް އުފެދި ބާޒާރުގައި އުފދުލުމުގެ ޚިދުމަތުގެ އަގު އުފުލިގެން ދިއުން ހިފެހެއްޓިގެންދާނެއެވެ. ހަމަ އެޢައިއެކު މޫސުން ގޯސް ދުވަސްވަރު، ދެކުނުގެ ރަށްތަކަށް ކާޑުގެ ބާވާތްތައް ފޯރުކޮށް ދިނުމުގައި ދިމާވާ ދަތިތައް ފިލައި ކާޑުގެ ލިބުމުގެ ޔަގީންކަން އިތުރުވެގެންދާނެއެވެ.

އައްޑޫގެ ސަރަހައްދީ ބަނދަރު ބައިންލައަގްވާމީ ބަނދަރުތަކާ ގުޅުވާލެވުމުން މާލެ ފިޔަވައި އިތުރު ސަރަހައްދެއްގައި ބައިނަލްއަޤްވާމީ ބަނދަރެއް ތަރައްޤީވެ ވަޒީފާގެ ފުރުޞަތުތައްވެސް ފަހިވެގެންދާނެއެވެ. އަދި މިއީ ސަރުކާރުގެ ލާ މަރުކަޒީ ސިޔާސަތަށް ވަރުގަދަކަން ލިއްބައިދޭނެ އިތުރު ބޮޅަކަށް ވެގެންދާނެއެވެ.

އަލް ނޫރަކީ އޮމާންގެ ހިކިކިރު ބަންދުކުރާ އެންމެ ބޮޑު ކުންފުނި ކަމަށްވާ “އޮމާން ފުޑްސްޓަފް”ގެ އުފެއްދުމެކެވެ. “އޮމާން ފުޑްސްޓަފް”ކުންފުންޏަކީ މެދު އިރުމަތީގައި ހިކިކިރު ބަންދު ކުރުމުގައި ފާހަގަ ކޮށްލެވޭ ބޮޑު ކުންފުންޏެކެވެ.

އަލްނޫރު ހިކި ކިރުގެ 800 ގުރާމާއި 1800 ގުރާމާއި 2250 ގުރާމުގެ ޕެކެޓު އެސްޓީއޯއިން ވިއްކައެވެ. އެސްޓޯއިން މި އަހަރުގެ ނިޔަލަށް ހިންގާ ހާއްސަ ޕްރޮމޯޝަނުގައި އަލް ނޫރު ހިކިކިރު ހޯލްސޭލް ކޮންނާއި ރީޓެއިލް ކޮށް ލިބެން އެބަހުއްޓެވެ. މި ޕްރޮމޯސަން އެސްޓިއޯގެ ރީޖަނަލްސް ފިހާރަތަކުގައި ވެސް ކުރިއަށްދާނެއެވެ.

އަހަރުގެ ނިޔަލަށް ކުރިއަށްގެންދާ އަލް ނޫރު ހިކިކިރުގެ ޕްރޮމޯޝަންގައި: 

• ރީޓްއިލް ކަސްޓްމަރުންނަށް އަލްނޫރު ހިކިކިރު ޕެކެޓަކާ އެކު އަލްނޫރު ލޯގޯ ޖެހި ބިއްލޫރި ތައްޓެއް ލިބެއެވެ.
• ހޯލްސޭލް ކަސްޓްމަރުންނަށް 1800 ގުރާމުގެ ތިން ކޭސް ގަތުމުން ސުޕާޝެފް މެޔޮނައިސް ކޭހެއް ލިބެއެވެ.
• ހޯލްސޭލް ކަސްޓްމަރުންނަށް 2250 ގުރާމުގެ ތިން ކޭސް ގަތުމުން ނަބަޓީ ރިޗީޒް ކޮންސްޓިކް ޗީޒް ކޭހެއް ލިބެއެވެ.

ނޫރު ހިކިކިރު ޕްރޮމޯޝަންގައި:-

• ހޯލްސޭލް ކަސްޓްމަރުން ގަންނަ ކޮންމެ ކޭހަކަށް ކޫޕަނެއް ލިބޭނެއެވެ.
• މުޅި ޕްރޮމޯޝަން ނިމުމުން ހޯލްސޭލް ކަސްޓްމަރުންގެ ތެރެއިން ގުރުއަތުން ހޮވޭ ތިން ފަރާތަކަށް 5000 ރުފިޔާގެ މުދާ ލިބޭނެއެވެ.

ފެނަކަ މެނޭޖިންގ ޑިރެކްޓަރ އަހުމަދު ސައީދު މުޙައްމަދުގެ ނަމުގައި އެކި މީހުންނަށް ވަޒީފާ ހުށަހަޅަމުން އަންނަ މެސެޖުތަކެއް އަންނަނީ މީސް މީޑިއާގައި ދައުރުވަމުންނެވެ.

ފެނަކަ ކޯޕަރޭޝަންގެ މެނޭޖިންގ ޑިރެކްޓަރ އަހުމަދު ސައީދު މިއަދު ކުރެއްވީ ޓުވީޓެއްގައި ވިދާޅުވި ގޮތުގައި އެ މެސެޖުތަކަކީ އެއްވެސް ހަގީގަތެއް ނެތި ފެނަކައިގެ އަގު ވައްޓާލަން ހިންގާ ނާތާހުޒީބު ފިނޑި އަމަލެކެވެ. 

"އަޅުގަނޑާ ފެނަކަ ނަން ބޭނުންކޮށްގެން ދައުރުކުރަމުންދާ މެސެޖުތަކަކީ އެއްވެސް ހަގީގަތެއް ނެތް އަޅުގަނޑުގެ އަބުރުކަތިލުމަށް އަދި ފެނަކައިގެ އަގު ވައްޓާލުމަށް ހިންގާ ނާތަހުޒީބު ފިނޑި އަމަލެއް" -ފެނަކަ އެމްޑީ އަހުމަދު ސައީދު

އެމްޑީ ސައީދު ވަނީ އެފަދަ އެއްވެސް މުއާމަލާތެއް ނުހިންގާނެ ކަމުގެ ޔަގީންކަން ރައްޔިތުންނަށް ދެއްވާފައެވެ.

ފެނަކަ ނަމުގައި ފޭކް މެސެޖްތަކެއް މީގެ ކުރިންވެސް ދައުރުކޮށްފައިވެއެވެ. އެފަހަރުވެސް ފެނަކައިން ވަނީ އެފަދަ މެސެޖުތަކަށް އާއްމުން ސަމާލުވުމަށް ގެނެސްފައެވެ. 

ރާއްޖެއަށް މަކިޓާ ތައާރަފްކުރިތާ 25 އަހަރު ފުރުމާއި މަކިޓާ ޝޯރޫމަށް އެއްހަރު ފުރުން އެސްޓީއޯއން ފާހަގަކުރަނީ މަކިޓާގެ އުފެއްދުންތަކުގެ ޚާއްސަ ޕްރޮމޯޝަނަކުންނެވެ.  

އެސްޓީއޯގެ މަކިޓާ ޕްރޮމޯޝަން ފައްޓަވައިދެއްވީ އެސްޓީއޯގެ މެނޭޖިންގ ޑިރެކްޓަރ އަބްދުﷲ ސައީދެވެ. މަކިޓާ ޝޯރޫމުގެ އަހަރީ ދުވަސް ފާހަގަކުރުމަށް ބޭއްވި ހާއްސަ ހަފްލާއެއްގައެވެ. މި ޕްރޮމޯޝަން ކުރިއަށް ދާނީ ޖޫން މަހުގެ 21 ން ޖުލައި 31 ވަނަ ދުވަހާއި ހަމައަށެވެ. ޕްރޮމޯޝަންގެ ދަށުން ބައްލަވައިގަންނަވާ މަކިޓާ އުފެއްދުންތަކުން 40 އިންސައްތައާ ހަމައަށް ޑިސްކައުންޓް ލިބިވަޑައިގަންނަވާނެއެވެ.

ޖޫން 2022 ން މެއި 2023 އަށް މަކިޓާ ޝޯރޫމުން އެންމެ ގިނައިން ތަކެތި ބައްލަވައިގެންފައިވާ ފަސް ފަރާތެއް ފާހަގަކޮށް އެ ފަރާތްތަކަށް ޚާއްސަ ހަދިޔާއެއް މަކިޓާ ޝޯރޫމުގެ އަހަރީ ދުވަސް ފާހަގަކުރުމުގެ ހަފްލާގައި  އެސްޓީއޯއިން ވަނީ ދީފައެވެ. ހަމަ އެފަދައިން  ޖޫން 21 ވަނަ ދުވަހު މަކިޓާ ޝޯރޫމުން ވިޔަފާރި ކުރެއްވި ކަސްޓަމަރުންގެ ތެރެއިން ކޮންމެ 25 ވަނަ ކަސްޓަމަރަކަށް އެސްޓީއޯއިން ވަނީ ޚާއްސަ ހަދިޔާއެއް ވެސް ދީފައެވެ.  

ހާއްސަކޮށް އެއީ ސްޓެލްކޯ ފަދަ ބޮޑު ކުންފުންޏަކައް ހުއްޓުމެއްނެތި މަސައްކަތް ކޮއްދެމުންގެންދާ ފާރާތެއް ނަމަ އެ ފަރާތެއްގެ އަގުވަޒަން ކުރުމަކީ ވަރަށް ވެސް ބޮޑު ޒިއްމާއެކެވެ. މި ޒިންމާ އަދާކުރުމުގެ ގޮތުންނާއި އެފަރާތްތަކުގެ މިންނަތް މަސައްކަތްތަކުގެ އަގުވަޒަން ކުރުމުގެ ގޮތުން ސްޓެލްކޯއިން އެ ކުންފުނީގެ 26 ވަނަ އަހަރީ ދުވަހާއި ގުޅުވައިގެން ބޭއްވުނު ހަފްލާގައިވަނީ  މުހިންމު އެވޯޑް ތަކެއް ޝަރަފްވެރި ކަމާއި އެކު އެ ކުންފުނީގެ މުވައްޒަފުންތަކަކަށް އަރުވާފައެވެ.

މި ހުރިހާ ސަރަފްވެރި އެވޯޑްތަކުގެ ތެރެއިންވެސް އެންމެ ފާހަގަކޮށްލެވުނު އެއް އެވޯޑަކީ "އައުޓްސްޓޭންޑިންގ ސާރވިސް ލެގަސީ އެވޯޑް" އެވެ. މި އެވޯޑް މި ފަހަރު ލިބިފައި މި ވަނީ އެ ކުންފުނީގެ ޑީއެމްޑީ (ޑެޕިއުޓީ މެނޭޖިންގ ޑިރެކްޓަރ) ގެ މަގާމުގައި ހުންނެވި  މުހައްމަދު ލަތީފަށެވެ.

މުހައްމަދު ލަތީފަކީ ސްޓެލްކޯގެ ކަރަންޓުގެ ސިނާއަތުގައި ދިގުމުއްދަތަކައް ހިދުމަތް ކޮއްދެއްވާފައިވާ އަދި މިހާރުވެސް ކުރައްވަމުންގެންދަވާ ބޭފުޅެކެވެ. ސްޓެލްކޯއިން ފާހަގަކުރާ ގޮތުގައި  ލަތީފްގެ ދުރުވިސްނުންތެރި ލީޑަރޝިޕަކީ އެ ކުންފުންޏަށް އެ ފަދަ ދެވަނައެއް ނެތް އިތުބާރު ހިފޭ އަދި ކަރަންޓު ހިދުމަތުގެ ފެންވަރު ދެމެހެއްޓުމުގައި އެންމެ ބޮޑު ރޯލެއް އަދާކުރަމުންދާ ފަރާތެވެ. އަދި ލަތީފް ކުންފުނީގެ ކުރިމަގައްޓަކައި ކުރައްވަމުން ގެންދަވާ ހިދުމަތް ތަކަކީ އަގުނުކުރެވޭނެ ފަދަ  ހިދުމަތް ތަކެއްގެ ގޮތުގައި އެ ކުންފުނިން ސިފަކުރެއެވެ.

މި ހަފްލާގައި ޑީއެމްޑީ މުހައްމަދު ލަތީފަށް "އައުޓްސްޓޭންޑިންގ ސާރވިސް ލެގަސީ އެވޯޑް" އަރުވާފައި ވަނީ މި ހަފްލާގެ ސަރަފުވެރި މެހެމާނުގެ ގޮތުގައި ބައިވެރިވެ ވަޑައިގެންނެވި ރާއްޖޭގެ ރައީސުލްޖްމުހޫރިޔާގެ ނައިބު ފައިސަލް ނަސީމްއެވެ.

މި ހަފްލާގައި ކުންފުނީގެ ބޯޑް މެމްބަރުންނާއި، އިސްވެރިން އަދި އެންމެހާ މުވައްޒަފުންގެ ނަމުގައި ޑީއެމްޑީ ލަތީފަށް މަރުހަބާ ކިޔާފައިވެއެވެ.

މަސައްކަތްތައް އެއްގޮތް ކުރުމާއި، ގޮންޖެހުން ތަކުން އަރައިގަތުމާއި، ކުންފުނީގެ ލަނޑުދަނޑިތައް ޙާޞިލު ކުރުމުގައި ވެސް އެންމެ ބޮޑު މަސްއޫލިއްޔަތެއް  އެ ބައެއްގެ ބޮލުގައި އެޅިފައި އޮއްނަ އެއްބަޔަކީ އެ ކުންފުންޏެއްގެ މެނޭޖަރުންނޭ ބުނުމަކީ ގޯހަކަށް ނުވާނެއެވެ. ކަންމިހެން އޮތްއިރު މެނޭޖަރުންގެ އަގުވަޒަން ކުރުން މުހިންމެވެ.

ސްޓެލްކޯއަށް 26 އަހަރު ފުރުން ފާހަގަ ކުރުމުގެ ގޮތުން ބޭއްވި ހަފްލާގައި މި ވަނީ އެ ކުންފުނީގެ ކުރީސަފުގައި ހީވާގިކަމާއި އެކު މަސައްކަތް ކުރަމުން ގެންދާ މެނޭޖަރުންގެ އަގުވަޒަން ކުރުމުގެ ގޮތުން މިދިޔަ އަހަރު އެންމެ  ރަގަޅަށް މަސައްކަތްކުރި މެނޭޖަރުން ފާހަގަކޮށް އެ ފަރާތްތަކަށް "މެނޭޖަރ އޮފް ދަ އިއަރ" އެވޯޑް ދީފައެވެ.

މިފަހަރު  "މެނޭޖަރ އޮފް ދަ އިއަރ" އެވޯޑް ވަނީ ތިން ފަރާތަކަށް ދީފައެވެ. އެގޮތުން  2022 ވަނަ އަހަރު ސްޓެލްކޯގެ މެނޭޖަރ އޮފް ދަ އިއަރ އަށް ހޮވިފައި ވަނީ އަބުދުﷲ ޝިމާޒްއާއަ އިސްމާއިލް ނިޝާރު އާއި އާމިނަތު ނީލާ މުހައްމަދެވެ. މި ތިންބޭފުޅުންގެ މި ކާމިޔާބީއަށް ސްޓެލްކޯގެ އެމްޑީ (މެނޭޖިން ޑިރެކްޓަރ) އަހުމަދު ސަރީފް ވަނީ މަރުހަބާ ވިދާޅުވެ އަދި މިފަދަ ޒުވާނުންނަކީ ދެން އޮތް ޖީލްތަކަށް ހުރި ވަރަށް ބޮޑު ނަމޫނާއެއްކަން ފާހަގަ ކުރައްވާފައެވެ. ސްޓެލްކޯގެ އެމްޑީ އަހުމަދު ސަރީފްގެ އިތުރުން އެކުންފުނީގެ ބޯޑް މެމްބަރުންނާއި، އިސްވެރިން މި ތިންބޭފުޅުންނަށް ޝުކުރާއި މަރުހަބާ ވަނީ ކިޔާފައެވެ.

ސްޓެލްކޯއިން ދެކޭ ގޮތުގައި މި ތިން ބޭފުޅުންގެ ކާމިޔާބީން ދައްކުވައިދެނީ އެ ބޭފުޅުންގެ ހީވާގި އަދި އިހުލާސްތެރި  މަސައްކަތްތަކަކީ ސްޓެލްކޯގެ ކުރިމަގު އުޖާލާ ވެގެންދާނެ ކަމުގެ ހެއްކެއް ކަމުގައެވެ.

ސްޓެލްކޯގެ ޖެނެރަލް މެނޭޖަރުންގެ ހައިސިއްޔަތުން އަބްދުالله ނަޒީރާއި އަހުމަދު ސައިފް ވަނީ ލީޑަރޝިޕްގެ އާދަޔާ ހިލާފު ނަމޫނާތަކެއް ދައްކައި، ކުންފުނީގެ ކުރިއެރުމާއި ކާމިޔާބީއަށް ސާފު ތަސައްވުރެއް ދައްކަވައިފަ އެވެ. އަބްދުالله ނަޒީރާއި އަހުމަދު ސައިފްގެ އިރުޝާދުގެ ދަށުން ސްޓެލްކޯ އިން ވަނީ އޮޕަރޭޝަނަލް އެފިޝަންސީ އާއި އުފެއްދުންތެރިކަމުގެ ރޮނގުން ފާހަގަކޮށްލެވޭ ކާމިޔާބީތަކެއް ހޯދާފައެވެ.

 މި ދެބޭފުޅުންނަށް "އެމްޑީސް އެވޯޑް ފޯ އެކްސެލެންސް" ލިބިފައިވަނީ އެ ކުންފުނީގެ މެނޭޖިން ޑިރެކްޓަރ އަހުމަދު ސަރީފް ގެ އަތުންނެވެ. މި ހަފްލާގައި ސްޓެލްކޯގެ ކުރިއެރުމާއި ކާމިޔާބީތަކުގައި މި ދެބޭފުޅުންގެ ރޯލް ފާހަގަކޮށް ސްޓެލްކޯގެ އެންމެހާ ބޯޑް މެމްބަރުންނާއި، އިސްވެރިން އަދި އެންމެހާ މުވައްޒަފުންގެ ނަމުގައި މި ދެބޭފުޅުންނަށް ހާއްސަ މަރުހަބާއަކާއި ޝުކުރު އަދާކޮއްފައިވެއެވެ.  

އެސްޓީއޯ އީދު އޮފާރގެ ތެރެއިން 42 ޕަސެންޓާއި ހަމައަށް ޑިސްކައުންޓް ލިބޭނެއެވެ. މި ފަހަރުގެ އޮފާރ އާއެކު ޕްރޮމޯޝަނެއް ވެސް ކުރިއަށް ގެންދެއެވެ. މި  ޕްރޮމޯޝަންގައި ބައިވެރިވުމަށް ކުރާ ކޮންމެ 500 ރުފިޔާގެ ވިޔަފާރިއަކަށް ޑިޖިޓަލް ކޫޕަނެއް ލިބެއެވެ. ޑިޖިޓަލް ކޫޕަން ލިބެނީ ކަސްޓަމަރުގެ ފޯނަށެވެ. 

އެސްޓީއޯ އީދު އޮފާރގައި ކުރިއަށްދާ ޕްރަމޯޝަންގެ ގްރޭންޑް ޕްރައިޒްގެ ތެރޭގައި ހިމެނެނީ:

• 1 ވަނަ އިނާމަކަށް: ހިޓާޗީ ފްރިޖެއް
• 2 ވަނަ އިނާމަކަށް: އެލްޖީ ޑިޝްވޮޝާއެއް
• 3 ވަނަ އިނާމަކަށް: 2,000 ރުފިޔާގެ އަގުހުރި އިލެކްޓްރޯނިކް ސާމާނު

މެއިމަހު ޕެޓްރޯލް ލީޓަރަކުން ހެޔޮ ކުރީ 62 އެވެ. ޑީސަލް ލީޓަރަކުން ހެޔޮކުރީ 83 ލާރިއެވެ. ހުސްވި މަހު ތެލުގެ އަގަށް ގެނައި ހެޔޮ ބަދަލަށްފަހު މިމަހުވެސް މިވަނީ ވަރަށް ބޮޑު ހެޔޮބަދަލެއް ތެލުގެ އަގަށް ގެނެސްފައެވެ. 

މިއަދުން ފެށިގެން ޕެޓްރޯލް ލީޓަރަކުން 63 ލާރި ހެޔޮކޮށް ޑީސަލް ލީޓަރަކުން 41 ލާރި ވަނީ އަގު ހެޔޮ ކޮށްފައެވެ. 

މީގެ އެއްމަސް ކުރިން ޕެޓްރޯލު ގަންނަން ލިބޭ އަގަކީ ލީޓަރެއް 16.95 ރުފިޔާއަށެވެ. ހިނގާދިޔަ މަހެއްހާ ދުވަހުގެ ތެރޭގައި ޕެޓްރޯލް ލީޓަރަކުން 1.25ރުފިޔާ ވަނީ އަގު ހެޔޮކޮށްފައެވެ. އަނެއްކޮޅުން އެއްމަސް ކުރިން ޑީސަލް ލީޓަރެއްގެ އަގަކީ 15.97އެވެ. މިދިޔަ މަސްދުވަހުގެ ތެރޭގައި ޑީސަލްގެ އަގު ލީޓަރަކުން 1.24 ރުފިޔާ އެވަނީ އަގު ހެޔޮކޮށްދީފައެވެ. 

މިހާރު ޕެޓްރޯލް ލީޓަރެއްގެ އަގަކީ 15.70 ރުފިޔާއެވެ. ޑީސަލް ލީޓަރެއްގެ އަގަކީ 14.73 ރުފިއެވެ. މީގެ އެއްމަސް ކުރިން 200 ލީޓަރުގެ ޑީސަލް ފީފާއެއް ގަންނަން ލިބެނީ  3140.00 ރުފިޔާއަށެވެ. ނަމަވެސް މިހާރު 200 ލީޓަރުގެ ޑީސަލް ފީފާއެއް 2946.00 ރުފިޔާއަށް ލިބޭނެއެވެ. މި ބަދަލަކީ ޑީސަލް ފީފާއަކުން 194.00 ރުފިޔާގެ އަގު ހެޔޮވުމެކެވެ.  

މި ބަދަލާ އެކު، ޕެޓްރޯލް ލީޓަރެއް މިހާރު ލިބޭނީ 15.7 ރުފިޔާއަށެވެ. އަދި ޑީސަލް ލީޓަރެއް ލިބޭނީ 14.73 ރުފިޔާއަށެވެ.

ޕެޓްރޯލާއި ޑީސަލް ވިއްކާ އަގު މި އަހަރު އެސްޓީއޯއިން ހެޔޮކުރި މިއީ ތިންވަނަ ފަހަރެވެ. 

މަސައްކަތް ކުރިއަށް ގެންދިޔައީ  އަތޮޅުތެރޭގައި ހުންނަ އެކުންފުނީގެ އިންޖީނުގެ ތަކާއި ގްރޭޓާ މާލޭގެ އިންޖީނުގެތަކުގައި ތިބި އެންމެ ގާބިލް މުވައްޒަފުން ހިމަނައިގެން އެކުލަވާލި ހާއްސަ ޓީމަކުންނެވެ. މަސައްކަތަކީ ބުރަ އަދި އެހާމެ އަވަހަށް ކޮށް ނިންމާލި މަސައްކަތެކެވެ. 

ކުއްލި ހާލަތްތަކުގައި ބޭނުން ކުރުމަށް ހާއްސަކޮށްގެން ހެދި ބެކަޕް ޕަވަރ ޕްލާންޓުގެ ސަބަބުން ކަރަންޓް ދިނުމުގައި ދިމާވާ ކުއްލި މައްސަލަތައް ހައްލުވެ ހުއްޓުމެއް ނެތި ކަރަންޓު ފޯރުކޮށް ދެވޭނެ ކަމުގެ ޔަގީންކަން  ސްޓެލްކޯއަށް ކަށަވަރުކުރެވިއްޖެ ކަމަށް މެނޭޖިން ޑައިރެކްޓަރު އަހުމަދު ޝަރީފް ވިދާޅުވެއެވެ.

ބެކަޕް ޕަވަރ ޕްލާންޓްގެ ބޭނުން ހިފަނީ މިހާރު ހުރި ތިން ޕަވަޕްލާންޓުގެ ކެޕޭސިޓީއަށްވުރެ އިތުރަށް ކަރަންޓު ބޭނުންވާ ނަމައެވެ. ނުވަތަ އިމަރޖެންސީއެއް ދިމާވެއްޖެ ހާލަތެއް ގައެވެ. އިންޖީނެއް ހުއްޓުމާއި މެއިންޓެނަންސަށް ނަގާ އިންޖީނުތަކުން ދެމުން އަންނަ ކަރަންޓްގެ އުނިކަން ފޫބެއްދުމަށް ބެކަޕް ޕްލާންޓްގެ ބެނުން ހިފަނެއެވެ.

ހުޅުމާލޭގައި ގާއިމްކުރި އެމެޖެންސީ ޕަވާރ ޕްލާންޓުގެ މަސައްްކަތް ނިންމާލީ އެއް މަސް ދުވަހުންނެވެ. ސްޓެލްކޯގެ ތާރީހުގައިވެސް މިހާ ކުރު މުއްދަތެއްގެ ތެރޭގައި މިހާ ގިނަ އިންޖީނުތަކެއް އެއްފަހަރާ ކަމިޝަންކޮށް ނިންމާލެވުނު މިއީ ފުރަތަމަ ފަހަރެވެ.

މި އަހަރީ އާންމު ޖަލްސާގައި އެސްޓީއޯއަށް މިދިޔަ އަހަރު ލިބުނު ފައިދާ އިން ހިއްސާއަކަށް 77ރ. ބަހަން ވަނީ ފާސްކޮށްފި އެވެ. ޑިސްޓްރިބިއުޝަން ޕްރޮޕޯޒަލް ފާސްވެފައި މި ވަނީ ރޭގެ ޖަލްސާގައި ބައިވެރިވި ހިއްސާދާރުންގެ 99 އިންސައްތަ ވޯޓުންނެވެ.

ހިއްސާއަކަށް މިހާ ބޮޑު އަދަދެއް ބަހަން ރޭ ނިންމިއިރު މިއީ އެކުންފުނިން  މި ފާއިތުވި 10 ވަރަކަށް އަހަރު ތެރޭގައިވެސް މިހާ ބޮޑު އަދަދެއް ބަހަން ނިންމި ފުރަތަމަ ފަހަރުކަން ފާހަގަކޮއްލަން ޖެހެއެވެ.

ރައްޔިތުންނާއި ސަރުކާރުން ހިއްސާވާ އެންމެ ބޮޑު ކުންފުނި، އެސްޓީއޯއަށް މިދިޔަ އަހަރު ސާފު ފަދާއެއްގެ ގޮތުގައި 742 މިލިއަން ރުފިޔާ ލިބުނެވެ. އަދި ފާއިތުވެ ދިޔަ އަހަރު ވަނީ ޖުމްލަ އާމްދަނީއެއް ގެ ގޮތުގައި 18.2 ބިލިއަން ރުފިޔާ ހޯދާފައެވެ.

އެސްޓީއޯއިން 2021 ވަނަ އަހަރު ހިއްސާ އަކަށް ބަހާފައިވަނީ 60ރ އެވެ. އެ ކުންފުނިން އެންމެ ފަހުން 2022 ގައި ހިއްސާއަކަށް ބަހާފައި ވަނީ 65ރ ގެ މަގުންނެވެ. މި އަދަދުތަކަށް ބަލާއިރު ވެސް ފެނިގެން މިދަނީ އަހަރުން އަހަރަށް މި ކުންފުނީގެ ފައިދާ ބޮޑުވެ ހިއްސާގެ އަގުތައް މަތިވަމުން އަންނަ ތަނެވެ.

މި އަހަރު  ފައިނޭންސް ފޯރަމްގެ މެއިން ސްޕޮންސައަކީ އެސްޓީއޯއެވެ. މިދިޔަ ބުރާސްފަތި ދުވަހު ޕެންޝަން އޮފީހުން ވަނީ  މިއަހަރުގެ ފައިނޭންސް ފޯރަމްގެ ސްޕޮންސަރުންނާއި ކީނޯޓް ސްޕީކަރުން އިއުލާނު ކޮށްފައެވެ.

މި އަހަރުގެ ފައިނޭންސް ފޯރަމުގެ މެއިން ސްޕޮންސަރަކައް އެސްޓީއޯ ހަމަޖައްސާފައިވާ އިރު، ޑިޖިޓަލް ޕާޓްނަރަކީ ދިރާގެވެ. ބޭންކިން ޕާޓްނަރަކީ ބޭންކް އޮފް މޯލްޑިވްސްއެވެ. އަދި ކޯ ސްޕޮންސަރަކީ މޯލްޑިވްސް އިސްލާމިކް ބޭންކެވެ.

މި އަހަރުގެ ފައިނޭންސް ފޯރަމް ބާއްވަމުން ގެންދަނީ ކުރުނބާ މޯލްޑިވްސް ގައެވެ. މިއަދު ހެނދުނު 09:15 އިން ފެށިގެން ކުރިއަށް ގެންދާގޮތަށް ހަމަޖެހިފައި މިވާ ފޯރަމްގައި މައިގަނޑު ކީނޯޓްއަކީ ފިންޓެކް ސްޓާޓް އަޕްސް އެންޑް އާޓިފިޝަލް އިންޓެލިޖެންސްއެވެ.

ވެމްކޯގެ މެނޭޖިން ޑިރެކްޓަރު ޔޫސުފް ސިރާޖު ހާމަކުރެއްވި ގޮތުގައި ކުނި ނެގުމުގެ ފީ ބިލް ކުރާނީ ސްޓެލްކޯއިން ގެންގުޅޭ ބިލިން ސައިކަލާ އެއްގޮތަށެވެ. އެގޮތުން 28 ދުވަހަށް ކަރަންޓު ބިލް ޖެނެރޭޓް ކުރާނަމަ ކުނި ނެގުމުގެ ފީވެސް އެ މުއްދަތަށް ނަގާނެއެވެ. އަދި  ދެން އެންމެ އަވަހަށް ހަވާލުކުރެވޭ ބިލުން ފެށިގެން ގޭބިސީތަކުގެ ކަރަންޓު ބިލްތަކުގައި  ކުނީގެ ބިލު ހިމެނިގެންދާނެ ކަމަށްވެއެވެ. މި އެބަސްވުމުގައި ސޮއިކުރެވިގެން ދިޔަކަމުގައި ވީނަމަވެސް ކުނި ނެގުމަށް މިހާރުވެސް ނަގަމުން އަންނަ ފީ އަކަށް އެއްވެސް ބަދަލެއް ނާންނެކަމަށް ވެސް ވަނީ ފާހަގަ ކޮށްފައެވެ.

މި ބަދަލާއިއެކު ސްޓެލްކޯގެ ހިދުމަތް ހޯދާ ހުރިހާ މީޓަރުތަކެއް ވެސް މިހާރުވާނީ ޑިފޯލްޓުން ކުނި ނެގުމައް ރަޖިސްޓަރ ވެފަކަމަށާއި، ނަމަވެސް ކުނި ނުއުފައްދާ މީޓަރެއްގައި ކުނި ބިލް  ނުހިމެނޭނެ ކަމަށް ސްޓެލްކޯގެ މެނޭޖިން ޑިރެކްޓަރު އަހުމަދު ޝަރީފް ވިދާޅުވިއެވެ. ކުނި ނުއުފައްދާ މީޓަރ ތަކުގެ ގޮތުގައި މިސާލެއްގެ ގޮތުން ފާހަގަކުރެއްވީ ގެއެއްގެ ލިފްޓު އޮޕަރޭޓީން ނުވަތަ (އެމްޑަބްލިއުއެސްސީ)ގެ ޕްރެސަރ ފެންޕަންޕް ފަދަ ތަކެއްޗަށް ބެހެޓިފައިވާ މީޓާރުފަދަ މީޓަރ ތަކެވެ.

މި އެއްބަސްވުމުގައި ސޮއިކުރުމަށް ބޭއްވި ރަސްމިއްޔާތުގައި ސްޓެލްކޯގެ މެނޭޖިން ޑިރެކްޓަރު އަހުމަދު ޝަރީފް ވަނީ އިނީޝިއަލް ޓްރާންސިޝަން ޕީރިއަޑްގައި ކުދިކުދި މައްސަލަތަކެއް ދިމާވެދާނެ ކަމަށާއި، މި ކަމުގައި ކުދިކުދި އޮޅުންތަކެއް ހުރެދާނެކަމަށް ލަފާ ކުރައްވާފައެވެ. މިކަމުގައި އެއްވެސް ފަރާތަކަށް އޮޅުމެއް އަރާނަމަ ދެ ކުންފުނިން ކޮންމެ ކުންފުންޏަކަށްވެސް ގުޅާ އޮޅުން ފިލުވުމަށް އެދިވަޑައިގެންފައިވެއެވެ.

ނޫސްވެރިޔަކު ކުރި ސުވާލަކަށް ޖަވާބު ދެއްވަމުން ސަރީފު ހާމަކުރެއްވި ގޮތުގައި މި އުސޫލަކީ ހަމައެކަނި  މާލެ ސަރަހައްދުގައި މިވަގުތު ފެށިފައިވާ އުސޫލަކަށް ވީނަމަވެސް ކުރިމަގުގައި ރާއްޖެތެރޭގައި ސްޓެލްކޯގެ ކަރަންޓުގެ ހިދުމަތް ދެމުންދާ ރައްތަކުގެ ތެރޭއިން، އެދޭ ރަށްތަކުގައި މި އުސޫލު ގާއިކުރަމުން ގެންދާނެއެވެ.   ވެމްކޯ އާއި ސްޓެލްކޯ ގުޅިގެން މިފަދަ އެއްބަސްވުމެއް ހެދުމުގެ މައިގަނޑު މަގްސަދަކީ ކުނި ބިލު ނުދެއްކުމުގެ މައްސަލަ ހައްލުކުރުމާއި، މާލެއް ސަރަހައްދުގައި ދިރިއުޅޭ ރައްޔިތުންނަށް ބިލުގެ ފައިސާދެއްކުމަށް ބޮޑު ލުޔެއް ހޯދައިދިނުން ކަމުގައި ދެކުންފުނިން ފާހަގަކުރެއެވެ. މި ދެ ބިލު އެއްކޮށްލުމުން ކުނި ނެގުމުގެ ހިދުމަތަށް ފައިސާ ގެއްލުމުގެ ފުރުސަތު ނުވަތަ ލަސްވުމުގެ ފުރުސަތު ވަރަށް ބޮޑަށް ކުޑަވެ، މާލެ ސަރަހައްދުގެ ކުނި ނައްތާލުމާއި ރިސައިކަލް ކުރުމުގެ ޕްރޮގްރާމްތައް ހަރުދަނާ ގޮތެއްގައި ބެލެހެއްޓުމަށް ވަރަށް ބޮޑު އެހީއެއް ލިބިގެންދާނެ ކަމަށްވެސް މި ދެ ކުންފުނިން ފާހަގަކުރެއެވެ.

ދިވެހިންގެ ތެރޭގައި މަޝްހޫރުކަން ހޯދައިފައިވާ ނިޕޯން ބުރޭންޑުގެ ކުލަ އެތެރެކޮށް ވިއްކާ އޮތޮރައިޒްޑް ޑިސްޓްރިބިއުޓާއަކީ އެސްޓީއޯއެވެ.

ބާޒާރުގައި ވަރަށް ބައިވަރު ޕެއިންޓު ބްރޭންޑުތައް ހުރެއެވެ. އެކަމަކު ޕެއިންޓެއްގެ ކޮލެޓީ ބިނާވެފައިވަނީ އޭގައި ހިމެނޭ ޕިގުމަންޓާއި ބައިންޑާގެ މައްޗައްށެވެ. މި ބައި ގިނަ ނަމަ ދިގުމުއްތައް ކުލަނުވެއްޓި، ކުލަ ނުފޮޅި ހުރެއެވެ. އެހާމެ ކުލަލާން ފަސޭހަ ވާނެއެވެ. ނިޕޯން ކުލަ މޮޅީ މިހެންވެއެވެ. މިއާ ހިލާފަށް ބާޒާރުން އާއްމުކޮށް ގަންނަން ލިބެން ހުންނަ އާދައިގެ ކުލައިގައި، ކުލަ ގިނަ ކުރަން އަޅާ ލިކުއިޑްގެ ނިސްބަތް އިތުރުވުމުގެ ސަބަބުން ކޮލެޓީ ދަށެވެ.

އެންމެ ފަހުގެ އީޖާދުތަކާއިއެކު "ކަޓިން-އެޑްޖް" ފީޗާތައް ހިމެނޭ ޓޫލްސް މަކިޓާއިން ނެރޭއިރު ރާއްޖޭގެ ބާޒާރަށް މިތަކެތި  ނެރެނީ އެސްޓީއޯއިންނެވެ. މިފަހަރު މި ނެރުނު ޓޫލްސް ކަލެކްޝަންތައް އަމިއްލައަށް ތަކެތި ފަރުމާކޮށް (ޑީ.އައި.ވައި) ހަދާ ފަރާތްތަކަށް  ވަރަށް ހާއްސައެވެ. އެއީ މި ޓޫލްސް ބޭނުންކޮށްފި ނަމަ މީގައި އެހިމެނޭ ފީޗާތަކުން އެމީހުންގެ ޕްރޮޖެކްޓްތައް އާ ހަރުފަތް ތަކަކަށް ގެންގޮސްދީ އެމީހުންގެ މަސަކަތް އަވަސްވެ ހަލުވިވެގެންދާނެތީއެވެ. އެސްޓީއޯއިން މިފަހަރު ބާޒާރަށް ނެރުނު ޓޫލްސްތަކުގެ ތެރޭގައި މަކިޓާ ޑީސީ ސާރކިއުލާރ ސޯ ، މަކިޓާ ޑީސީ ޝިއަރ ، މަކިޓާ ޑީސީ ބްރަޑް ނެއިލާރ އަދި މަކިޓާ އޭނގަލް ގްރޭންޑާރ ހިމެނެއެވެ.

މަކިޓާ އަދި މިނޫންވެސް އެސްޓީއޯއިން ޑިސްޓިރިބިއުޓްކުރާ ބްރޭންޑް ތަކަކީ ދިވެހިންގެ ތެރޭގައި ވަރަށް މަގުބޫލު އަދި އިތުބާރުކުރާ ބްރޭންޑް ތަކެކެވެ. ދިވެހިންގެ ދިރިއުޅުމުގެ ފެންވަރު ރަނގަޅު ކުރުމަށް ދިވެހިންނާ ހަމައަށް ގެނެސްދީފައިވާ ޒަމާނީ ވަސީލަތްތަކުގެ ސަބަބުން ދިވެހިންގެ ތެރޭގައި އެސްޓީއޯއަށް ވަނީ ވަރަށް ބޮޑު އިތުބާރެއްލިބިފައެވެ. އެއީ މިފަދަ ތަކެތި ބޭނުން ކުރާ މީހުންގެ މަސައްކަތްތަކުގެ ދުވެލި އަވަސްކޮށްދީ  މަސައްކަތުގެ ފެންވަރު އެކަމުން ދުވަހެއް ދުވަހަކަށް ކުރިއަރަމުންދާތީއެވެ.

މިގޮތުން "ގޯލްޑް100" ލިސްޓްގައި ނަންހިމަނާލައި "ގޯލްޑް100" ގެ އެވޯޑް ހޯދި އެއްކުންފުންޏަކީ ސްޓެލްކޯއެވެ. ރާއްޖޭގެ އެންމެ ކުރި އަރާފައިވާ 100 ކުންފުނީގެ ތެރޭގައި ހިމެނުން  ސްޓެލްކޯއިން ސިފަކޮއްފައިވަނީ ހަމައެކަނި އެވޯޑެއް ގޮތަކުނޫނެވެ. ސްޓެލްކޯއިން ދެކޭގޮތުގައި މިއީ މިއަށްވުރެ ވެސް ބޮޑު ކާމިޔާބީތަކައް އެކުންފުނިން ފަށައިފައިވާ ދުރުރާސްތާ ދަތުރަށް ލިބުނު އަލިގަދަ ދަންމަރެކެވެ.

ސްޓެލްކޯއަށް މިލިބިގެންދިޔަ ކާމިޔާބީގެ ސަބަބުން އެ ކުންފުނީގެ މައިގަނޑު އަސާސްތަކާއި ކަސްޓަމަރުންނަށް އެންމެ ފެންވަރު ރަނގަޅު އުފެއްދުންތަކާއި ހިދުމަތްތައް ފޯރުކޮށްދިނުމުގައި އެ ކުންފުނިން ދޭ އަހައްމިއްޔަތު ފެނިގެންދެއެވެ. އަދި ކުރިޔައް އޮތްތާގައިވެސް އެކުންފުނީގެ ހިދުމަތުގެ ފެންވަރު އިތުރަށް ރަނގަޅުވެ، އެ ކުންފުނީގެ ކުރިއެރުމަށް އާ މަގުތައް ހޯދުމުގެ އަޒުމް އިތުރަށް ވަރުގަދަވެގެންދާނެކަމީ ޝައްކެއް އޮތްކަމެއް ނޫނެވެ.

ކާމިޔާބު ކޮންމެ ކުންފުންޏެއްގެ ފަހަތުގައި ވެސް ހިއްސާވާ ލަނޑުދަނޑިތައް ހާސިލްކުރުމަށް ކެނޑިނޭޅި މަސައްކަތް ކުރާ އެއްބައިވަންތަ ޓީމެއް އޮވެއެވެ. ކުންފުންޏެއްގެ ހައިސިއްޔަތުން ސްޓެލްކޯއަށް ލިބުނު މި ކާމިޔާބީއަކީ ސީދާ އެ ކުންފުނީގެ މުވައްޒަފުންގެ އާދަޔާ ޚިލާފު ހިތްވަރާއި ބުރަ މަސައްކަތުގެ ނަތީޖާއެވެ.

ސްޓެލްކޯ މި ކަޑައްތުކުރާ ތަރައްގީގެ ދަތުރުގެ ހުންގާނުގައި ހިފަހައްޓައިގެން އާއުސްމިންތަކަކަށް ވާސިލްކޮށްދޭނެ މިސްރާބަކަށް ދަތުރުކުރާ ކައްޕިތާނަކީ އަޙްމަދު ޝަރީފު ކަމާއި މެދު އެއްވެސް ޝައްކެއްނެތެވެ. އެ ކުންފުނީގެ ކާމިޔާބީ ބައްޓަން ކުރުމުގައި،  އެ ކުންފުނީގެ އެމްޑީގެ ވިސްނުމާއި ލީޑަރޝިޕްގެ ދައުރު ވަރަށް ބޮޑެވެ. އެކުންފުނީގެ މެނޭޖިންގ ޑިރެކްޓަރގެ އިރުޝާދުގެ ދަށުން ސްޓެލްކޯއިން ވަނީ ފެންވަރު ރަނގަޅު ހިދުމަތްތަކެއް ފޯރުކޮށްދިނުމަށާއި ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތެއްގައި ކަންކަން ތަންފީޒުކުރުމަށް އަޒުމް ކަނޑައަޅައި ބޮޑެތި ކާމިޔާބީތަކެއް ހާސިލްކޮށްފައެވެ.  ޝަރީފްގެ ސްޓްރެޓެޖިކް ނިންމުންތަކާއި ސާބިތުކަމާއި އަޒުމާއި އެކީ ސްޓެލްކޯގެ މުޅިޓީމަށް ހިއްވަރުދެއްވުމަކީ މިފަދަ ގާބިލް ޓީމެއް މި އެވޯޑް ހާސިލްކުރުމުގެ ސިއްރެވެ.

މިފަދައިން ފެށުނު މިކުންފުނިން މިއަދާހަމައަށް ދިވެހިރައްޔިތުންނަށް ހިދުމަތް ދިނުމުގައި ސާބިތުވެ ތިބިތިބުމަކީ އެފަދަ ދެގޮތެއް ނުވާނެ ލާމަސީލު މިސާލެކެވެ. މިގޮތުގައި ދުވަހެއް ދުވަހަކަށް ކުރިހޯދަމުން އައި އިރު ކޮންމެ އަހަރަކުވެސް ކުންފުނީގެ އަހަރީ ޖަލްސާއެއްބާވާ މުވައްޒަފުންނާއި ހިއްސާދާރުން ސާމިލް ވާހެން އަގުވަޒަން ކުރުމަކީވެސް މި ކުންފުނިން ދިރުވާ އާލާކުރަމުން އަންނަކަމެކެވެ.

މި އަހަރުގެ އަހަރީ ޖަލްސާ ބޭވުމަށް ހަމަޖެހިފައިވަނީ މި މެއި މަހު 31 ގައެވެ. ހުޅުމާލޭ ސެންޓްރަލް ޕާކުގައި ބޭއްވުމަށް ހަމަޖެހިފައިވާ މި ޖަލްސާގައި މައިކްރޮސޮފްޓް ޓީމްސް ލައިވް އިވެންޓް މެދުވެރިކޮށް ވާޗުއަލްކޮށް ބައިވެރިވުމުގެ ފުރުސަތު އޮންނާނެއެވެ.

އޮންލައިންކޮށް ބައިވެރިވާ ފަރާތްތަކަށް ޖާގަ ދިނުމުގެ ގޮތުން އެސްޓީއޯ އިން ވަނީ ރަޖިސްޓްރީ ކުރުމުގެ މަރުހަލާއެއް ކުރިއަށް ގެންދަން ނިމާފައެވެ. ވާޗުއަލްކޮށް ބައިވެރިވާން ބޭނުންވާ ފަރާތްތަކުން ޖަލްސާ ބޭއްވުމަށް ކަނޑައަޅާފައިވާ ތާރީހުގެ އެއް ދުވަސް ކުރިން ރަޖިސްޓްރީ ވާންވާނެއެވެ. މީގެ އިތުރުން އޮންލައިންކޮށް ބައިވެރިވާ ފަރާތްތަކުން އަހަރީ އާންމު ޖަލްސާ ބާއްވާ ރޭ 20:25 ގެ ކުރިން ލޮގިން ވާންވާނެއެވެ. މި ޑުއަލް ފޯމެޓްގެ ސަބަބުން އިތުރު ލުއިފަސޭހަކަމެއް ލިބި، ރާއްޖޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުގައި ތިބި އެ ކުންފުނީގެ ހިއްސާދާރުންނާއި ސްޓޭކްހޯލްޑަރުންނަށް މި ޖަލްސާގައި އަމަލީގޮތުން ބައިވެރިވެވޭނެ މަގު ފަހިވެގެންދާނެ ކަމައް އެސްޓީއޯއިން ހާމަކުރެއެވެ.

މި އަހަރުގެ އަހަރީ އާންމު ޖަލްސާއަކީ އެ ކުންފުނީގެ މެނޭޖިން ޑިރެކްޓަރުގެ މަގާމާ އަބްދުالله ސައީދު ހަވާލުވެވަޑައިގެންނެވި ފަހުން ބާއްވާ ފުރަތަމަ އަހަރީ އާންމު ޖަލްސާއެވެ. އެސްޓީއޯއަށް  މިހާރު ލިބެމުންދާ ކާމިޔާބީގައި ސައީދުގެ ލީޑަޝިޕްގެ ދައުރު ވަރަށް ވެސް ބޮޑެވެ. އަދި ކުންފުނީގެ ކުރިއެރުމަށް މަގުފަހިކޮށްދީ، މާކެޓުގައި މުހިންމު ކުޅުންތެރިއެއްގެ ގޮތުގައި އެސްޓީއޯ ހިމެނިގެން ދިއުމުގައި ވެސް ސައީދުގެ ދުރުވިސްނުން ހިމެނިގެން ދާނެކަން ޔަގީނެވެ.

އައިއޭއެސްއެލް އިން އެސްޓީއޯއާއި މާފަރު އިންޓަނޭޝަނަލް އެއާޕޯޓަށް ޖެޓް ފިއުލް ސަޕްލައި ހަވާލުކުރީ 2021 ވަނަ އަހަރުގެ އޮގަސްޓް މަހުއެވެ. އޭގެ ފަހުން އެސްޓީއޯއިން ގެންދިޔައީ ސަޕްލައި ސައިޑް އިންފްރާސްޓްރަކްޗާ ހަރުދަނާ ކުރުމަށް ހާއްސަ ސަމާލުކަމެއް ދެމުންނެވެ. ފުރަތަމަ ފަހަރަށް ރާއްޖޭގެ ތެޔޮ ސްޓޭޝަން ތަކަށް ޖެޓް އޭ-1 ފިއުލް ޑެލިވަރީ ކުރެވިގެން ދިޔައީ މިދިޔަ އޭޕްރީލް މަހުގެ 30 ވަނަ ދުވަހު ލަގަނާ ތައާރަފް ކުރުމާއި ގުޅިގެންނެވެ. ލަގަނާއަކީ އެންމެފަހުގެ މިނެކިރުމުގެ އެޑްވާންސް އާލާތްތަކާއެކު ކޮލިޓީ އެޝުއަރެންސް ކޯޑްތަކަށް ފެތޭ އިންޑަސްޓްރީ ސްޓޭންޑަޑް އޭވިއޭޝަން ފިލްޓަރުތަކެއް އެކުލެވިގެންވާ 200 ކިއުބިކް މީޓަރުގެ ކެޕޭސިޓީ ހުރި ބާޖެކެވެ.

ތެދެކެވެ. އެންމެ ފަހުން މާލޭގެ ތަންތަނަށް ލިބުނު ކަރަންޓް ބިލްގެ އަދަދު އާއްމު ގޮތެއްގައި ބޮޑެވެ. އެއީ ހަގީގަތެކެވެ. އެކަމަކު ކުރިއަށް ވުރެ ބިލުގެ އަދަދު ކުޑަވި ތަންތަންވެސް އެބަހުއްޓެވެ. އެވާހަކަ ދައްކާނެ މީހަކު ނޫޅޭނެއެވެ. ބިލު ބޮޑުވީމާ ބޮޑު ވާހަކަ ދައްކާނެއެވެ. ޝަކުވާވެސް ކުރެވޭނެއެވެ. ޝަކުވާ ކުރަންވެސް ވާނެއެވެ. އެކަމަކު ސޯޝަލް މީޑިއާއަކު ނޫނެވެ. 

ކަރަންޓް ބިލް ބޮޑުވުމުން ޝަކުވާ ކުރާނީ ސްޓެލްކޯގައެވެ. ވެފައި އޮތްގޮތް ސާފުވާނީ އޭރުންނެވެ. ބިލުގައި މައްސަލައެއް އޮތަސް އެކަމެއް ރަނގަޅު ކުރެވޭނީ އޭރުންނެވެ. ބިލަށް ބޮޑު ތަފާތެއް އައީ ކީއްވެގެންކަން އޭރުން ސާފު ވާނެއެވެ. މައްސަލައެއް އޮތީވިއްޔާ ރަގަޅު ކުރެވޭނީ އޭރުންނެވެ. 

ހަގީގަތް ގަބޫލު ކުރައްވާށެވެ. ޔޯލަކޮށްލާފައި ސިޔާސީ ބޭނުމުގައި ބަޔަކު ކޮންމެ ވާހަކައެއް ދެއްކިޔަސް ގަބޫލުކުރަން ޖެހޭ ހަގީގަތް ތަކެއް އެބަހުއްޓެވެ. ކަރަންޓް ބޭނުން ކުރުމުގައި އިސްރާފު ކުޑަކޮށް ކަރަންޓް ހަރަދު ކުޑަކުރާނެ ގޮތް ސްޓެލްކޯއިން އަަބަދުވެސް ދަނީ ކިޔާދެމުންނެވެ. ހާއްސަކޮށް މިދިޔަ މަހުގެ ތެރޭގައި ކަރަންޓް ބޭނުން ކުރާވަރު އާދަޔާ ހިލާފަށް އިތުރުވެ ލޯޑްވަމުން ދާކަމުގެ މައުލޫމާތު ހުއްޓާނުލާ ސްޓެލްކޯއިން އައީ ދެމުންނެވެ. ހަރަދު ކުޑަކުރާނެ ގޮތްތައް އައީ ކިޔާ ދެމުންނެވެ. 

ކަރަންޓް ބޭނުން ކުރުމުގައި އަމަލު ކުރަން ސްޓެލްކޯއިން ދެމުން އައި އިރުޝާދާ އެއްގޮތަށް އަމަލު ކުރެވުނުތޯ އަމިއްލަ ނަފްސާ ކޮންމެ މިހާކުވެސް ސުވާލުކޮށްލުން ރަނގަޅެވެ. އެޕްރީލް މަހުގެ ކަރަންޓް ބިލު މި އަހަރު އާދަޔާ ހިލާފަށް ބޮޑުވުމުގެ ސަބަބުތަކާ މެދު ވިސްނާލުން ވަރަށް ރަނގަޅެވެ.

އާދަޔާހިލާފަށް ހޫނު ގަދަވުމަކީ އެއް ސަބަބެވެ. މިހެން ހަމަ ބުނާ އިރަށް ބުނާނެ އެއްޗަކީ ކުރިން ބޭނުން ނުކުރާ ވަކި އައު އެއްޗެއް އެޕްރީލް މަހު ބޭނުން ނުކުރާ ވާހަކައެވެ. ކަރަންޓް ބޭނުން ކުރާ މީހުން ގިނަ ނުވާ ވާހަކައެވެ. އެކަމަކުވެސް ވިސްނާލުން ރަނގަޅެވެ. ހުސްވި މަހަކީ އާދަޔާ ހިލާފަށް ހޫނު ގަދަވުމުގެ ސަބަބުން ގޭތެރޭގައި ގިނަ ބަޔަކު ތިބި ވަގުތު ގިނަވެގެން ދިޔަ މަހެއް ކަމަށް ގަބޫލު ކުރެވެއެވެ. 

ހާއްސަކޮށް ހުސްވީ ރޯދަމަހެވެ. އާދަޔާ ހިލާފަށް ހޫނު ގަދަވުމުގެ ސަބަބުން ރޯދަމަހު ދުވާލު ބޭރުގައި އުޅުނު މީހުން މަދެވެ. ދުވާލުގަޑީގައި މަގުތަކުން އެކަން ފާހަގަ ވިއެވެ. ހަމައެއާއި އެކު ކޮންމެ ރެއަކު މުޅި ރޭހެން ފަތިސް ވަންދެން ގިނަ ބަޔަކު ގޭގައި ހޭލާ އުޅުމުން ބޭނުން ކުރި ކަރަންޓް އިންތިހާއަށް ގިނަވިއެވެ. މުޅިގެ އެއްކޮށް ދިއްލާ ހުރިއްޔާ ހުރި އިލެކްޓްރިކް އާލަތެއް ޖައްސާ ބޭނުން ކުރަމުން ދިޔައެވެ. އަވަނާ މިކްސަރާ ދެންވެސް ހުރިއްޔާ ހުރިއެއްޗެއް ހުރީ ގިނަ ވަގުތު ހިނގަ ހިނގައެވެ. އަނެއް ކޮޅުން އޭސީތައް 25ގެ މަތީގައި ބަހައްޓައިގެން އުޅުނީ މަދު މީހެކެވެ. ބިލަށް ވެދާނެ ވަރަކަށް އެކަކުވެސް ވިސްނާ ނުލާ ކަހަލައެވެ.

ރެކޯޑް މިންވަރަކަށް ހޫނު ގަދަވުމާއި ރޯދަމަހު އިސްރާފުކުރި ކަރަންޓްގެ ސަބަބުން އާދަޔާ ހިލާފަށް ބިލް ބޮޑު ނުވައެއް ނުހުންނާނެއެވެ. ކަރަންޓުން އިސްރާފު ކުރާއިރު އަތުވެދާނެ ބޮޑު ބިލަކާމެދު ވިސްނައެއް ނުލެވުނެވެ. އަތަށް ބިލްއައިމާ ބިލުގެ ބޮޑުކަން އިހުސާސްވެ ރާގުރާގަށް ސްޓެލްކޯ ބަދުނާމު ކުރުމުގެ ބޭނުމެއް ނެތެވެ. ޔަގީނުން ވެސް އެގޭ ކަމަކީ ނުނަގާ ރީޑިންއަކަށް އެއްވެސް ކޮންޒިއުމަރަކަށް ސްޓެލްކޯއިން ބިލް ނުފޮނުވާ ކަމެވެ. ކޮންމެ ކޮންޒިއުމަރެއްގެ މީޓަރ އެހުރީ އެމީހަކަށް ފެންނަ ގޮތަށް އެތަނެއްގައެވެ. ބިލްގެ ތަފްސީލް ބިލުން ފެންނަށް އެ އޮތީއެވެ. ރަނގަޅަށް ބަލާށެވެ. ބޭނުން ނުކުރާ ކަރަންޓަކަށް ފައިސާ ދޭނެކަމެއް ނެތެވެ.

ސްޓެލްކޯ އެހުރީ އެތާނގެ ކޮންޒިއުމަރުންނަށް ހުޅުވިފައެވެ. ވަޑައިގެން ހަގީގަތް ސާފު ކުރައްވާށެވެ. ގޯހެއް ހެއްދެވިފަވާ ނަމަ ގަބޫލު ކުރައްވާ ހަގީގަތާ ކުރިމަތި ލައްވާށެވެ. ކަރަންޓުން އިސްރާފު ކުރުން ކުޑަ ކުރައްވާ ފައިސާ ބޭކާރު ގޮތުގައި ހޭދަ ކުރެއްވުން ހުއްޓަވާ ލައްވާށެވެ. ފިތުނަވެރިންގެ ދޮގުތަކަށް ނުހެއްލި ސްޓެލްކޯއަށް އިތުބާރު ކުރައްވާ މައްސަލަ ހައްލު ކުރައްވާށެވެ.  

ހުސްވި 2022 ވަނަ އަހަރު އެސްޓީއޯއަށް ހިންގުމުގެ ފައިދާގެ ގޮތުގައި 1 ބިލިއަން ރުފިޔާ ލިބިފައިވާކަމަށް އެސްޓީއޯގެ ހިސާބުތަކުން ދައްކައެވެ.

2022 ވަނަ އަހަރު އެސްޓީއޯއަށް ޖުމްލަ އާމްދަނީގެ ގޮތުގައި ލިބިފައި ވަނީ 18.2 ބިލިއަން ރުފިޔާއެވެ. މިއަދަދަކީ 2021 ވަނަ އަހަރު އެސްޓީއޯއަށް ލިބުން ޖުމްލަ އާމްދަނީއަށްވުރެ %79 ބޮޑު އަދަދެކެވެ. ޖުމްލަ އާމްދަނީގެ ގޮތުގައި 2021ގައި އެސްޓީއޯއަށް ލިބުނީ 10.2 ބިލިއަން ރުފިޔާއެވެ.

ސްޓޭޓް ޓްރޭޑިން އޯގަނައިޒޭޝަން އިން 2022 ވަނަ އަހަރު ކުރި ވިޔަފާރީގެ ފައިދާއިން ބަހަން ނިންމާފައިވަނީ ޙިއްޞާއަކަށް 77 ރުފިޔާއެވެ. ހިއްސާގެ ފައިދާގެ ގޮތުގައި މިއަހަރު ހިއްސާއަކަށް ބަހަން އެސްޓީއޯގެ ޑިރެކްޓަރުންގެ ބޯޑުން ނިންމި އަދަދަކީ ކުރީ އަހަރަށް ވުރެ -/12 ރުފިޔާ ބޮޑު އަދަދެކެވެ.

ކުރީ އަހަރު އެސްޓީއޯގެ ހިއްސާއަކަށް ފައިދާގެ ގޮތުގައި ބަހާފަނީ -/65 ރުފިޔާއެވެ. 2020 ވަނަ އަހަރު އެސްޓީއޯއިން ހިއްސާއަކަށް ބަހާފައިވަނީ 58 ރުފިޔާއެވެ.

އެސްޓީއޯގެ ޑިރެކްޓަރުންގެ ބޯޑުގެ ނިންމުމާ އެއްގޮތަށް ހިއްސާގެ ފައިދާ ބެހޭނީ އެސްޓީއޯގެ އަހަރީ ޢާއްމު ޖަލްސާގައި ހިއްސާދާރުންގެ ވޯޓުން ފާސްވުމުންނެވެ.  ފަހުއެވެ. އެސްޓީއޯއިން އަންނަނީ މިދިޔަ އަހަރުގެ އަހަރީ އާއްމު ޖަލްސާ ބޭއްވުމަށް ތައްޔާރު ވަމުންނެވެ.

ހުރިހާ ގޮންޖެހުންތަކާ އެކީގައި ވެސް ރާއްޖޭގެ އަތޮޅުތަކުގެ ރައްޔިތުންނަށް ކުންފުނީގެ ހުރި ދަތިތަކުގެ އިހުސާސް ވިޔަނުދެއްވާ 24 ގަޑިއިރު ކަރަންޓުގެ ހިދުމަތައި އެހެން ޔޫޓިލިޓީގެ ހިދުމަތް ދެއްވާކަމީ އެއީ ސައީދުގެ ހަމަ ކުޅަދާނަކަމެވެ. ފެނަކަ އިން ކުރަމުންދާ މަސައްކަތްތަކަށް ބައިނަލްއަގުވާމީ ގިނަ އެވޯޑުތަކެއް ވެސް ވަނީ ލިބިފަ އެވެ. މީގެ ތެރޭގައި އެ ކުންފުނީގެ ޕްރޮޖެކްޓުތަކަށް ލިބުނު އެވޯޑުތަކާއި އެ ކުންފުނީގެ އެމްޑީ އަހުމަދު ސައީދުއަށް ލިބުނު އެވޯޑު ވެސް ހިމެނެއެވެ.

ފެނަކައިން ދައްކަން ޖެހޭ ދަރަނިތައް ވެސް ދައްކާ ހަލާސް ކުރަމުން ދާއިރު ބޮޑު އިސްކަމެއް ދީގެން ރަށްރަށުގެ ކަރަންޓް މައްސަލަ އެ ކުންފުނިން ދަނީ ހައްލު ކުރަމުންނެވެ. އެގޮތުން ކުރިން ކަރަންޓް ކެނޑިގެން އަތޮޅުތަކުގެ ރައްޔިތުން އުފުލަންޖެހޭ ބުރަ ކުޑަ ކުރުމަށް އެ ކުންފުނިން ވަނީ އަމާޒު ހިފައިފައެވެ.

ރާއްޖޭގެ އުތުރުގެ ސިޓީ ކުޅުދުއްފުށީސިޓީގެ (ފެނަކަ) ހިސްޓްރީއަށް ބަލާއިރު މީގެކުރިން ދިހަ ބާރަ ފަހަރު ސާރވޭ ކުރެވި ހަތަރު ވައްތަރަކަށް ކުރަހާ ފޮޓޯ ނަގާ ބޮޑެތި ފައިލް ތަކަށްލައި ރަނގަޅު ޝޯ ކޭސްތަކުގައި ބަހައްޓާފައި އެބަހުއްޓެވެ. ރައީސް ސޯލިހުގެ ސަރކާރު އައިސް ފެނަކައިގެ ހިންގުން ހަރުދަނާކޮށް ރައްޔިތުންނަށް ކުރިން ނުފެންނަވަރުގެ ހިދުމަތެއް ދެމުންދާތީއާއި ދައްކަމުންދާ ނަތީޖާތަކަށް ބަލާއިރު އިދިކޮޅަށް އެންމެ ގޮންޖެހުން ބޮޑު ކުންފުންޏަކަށް ވާނީވެސް ފެނަކައެވެ. ފެނަކައަށް ވާދަވެރިންގެ ބަސްތައް އަމާޒުވަނީވެސް މިފަދަ ސަބަބުތަކާ ހުރެއެވެ.

އެބުނާ ކާރެއް ވާހަކަ ދައްކާލަމާ ހިންގާށެވެ. ދާދިފަހަކުން ފެނަކައަށް ގެނައި ކާރަކި ފެނަކައިގެ ބޭނުމަށް ގެނެވުނު ފެނަކައިގެ ހަރުމުދަލެކެވެ. ފެނަކަ ދޫކޮށް ސައިދު މާދަމާ ގެއަށްވަޑައިގެންނެވިއަސް އެކާރު އޮނާނީ ފެނަކާއިގައި ފެނަކައިގެ ބޭނުންތަކަށެވެ. ދުއްވާނީ ކޮންމެވެސް އެހެން މީހެކެވެ. މިއީ މިސަރުކާރުގެ ކާރުގެ ވާހަކައެވެ. ދެން ދައްކާލަން އޮތީ އެސަރުކާރުގެ ކާރުވާހަކައެވެ. ރައީސް ޔާމިންގެ އަބިކަނަބަލުންނަށް ހަދިޔާގެ ގޮތުގައި ލިބިވަޑައިގެންނެވިކާރުތަކާއި ބާރތުޑޭ ގިފްޓްގޮތުގައި ލިބުނު ކާރުގެ ވާހަކަ ދައްކާލަން ނުކެރެނީ ކީއްވެތޯއެވެ. ރައީސް ކަން ކުރައްވާ ބޭފުޅުން ދުއްވަން ބޭރުގެ ގައުމުތަކުން ދެއްވާ ކާރުތައް އަމިއްލަ ނަން މައްޗަށް ބަދަލުކުރެއްވި ވާހަކަ ދައްކާލަން ނުކެރެނި ކީއްވެހެއްޔެވެ. ޗާރޓަރ ފުލައިޓް ތަކުގައި ދަރިން ގެނައި ކާރުތަކުގެ ވާހަކަވެސް ދައްކާލަންވީނޫންތޯއެވެ. ކާރުގެ ވާހަކަ ދައްކަން އިދިކޮޅުން ލަދު ނުގަންނަނީ ލަދުހަޔާތް ކުޑަކަމުންނެކޭ ދަންނަވާކަށް ނެތީމެވެ. އެއްއެމްޕީއާރުސީއާއި އެސްއީޒެޑްގެ ތެރޭން ލިބުނުކަޓުގެ ދަންތުރައިގައި ޖެހިދާނެތީ ކޮންމެ ވާހަކައެއް ވެސް ދެއްކި ދާނެއެވެ. އެއީ އެސަރުކާރާއި މިސަރުކާރުގެ ކާރު ވީމާ ވާކަމެއް ނޫނެވެ.

އެހެން ނަމަވެސް ކުންފުންޏާއި އަދި ކުންފުނީގެ ވެރިންނާމެދު އެކި ފަރާތްތަކުން ޝާއިއު ކުރަމުންދާ ހަގީގަތާ ހިލާފު ވާހަކައަކުން ދޭ ހިދުމަތަކަށް އަސަރެއް ނުކުރެއެވެ. އިހްލާސްތެރިކަމާއި ތެދުވެރިކަމާއި އަމާނާތްތެރިކަމާއެކު ރައްޔިތުންނަށް ދެމުންދާ އަސާސީ ހިދުމަތް އެންމެ ހިނދުކޮޅަކަށް ވެސް ފަސްޖެހުމަކާ ނުލާ ދަނީ ފޯރުކޮށްދެމުންނެވެ.

މި އަދުގެ ފެނަކަ އަކީ ރައްޔިތުނަށް ހިދުމަތްދިނުމުގައި ނަމޫނާ ކުންފުންޏެކެވެ. ތަޢުލީމާއި ތަމްރީންލިބި ހުނަރުވެރި މުވައްޒަފުންތަކެއް ބިނާކުރަމުންދާ ފަހުރުވެރި ކުންފުންޏެކެވެ. ރައްޔިތުންނަށް ތަކުލީފްތަކަކަށްވެފައިވާ ދުނބުޅި އިންޖީނުގެތައް ޒަމާނީފެންވަރަށް ބަދަލުކޮށް، މުވައްޒަފުންނަށް އެކަށީގެންވާ މާހައުލެއްގައި މަސަތްކަތް ކުރުމަށް ފުރުސަތު ހޯދައިދިން ކުންފުންޏަކީ ފެނައެވެ. އެކަމުގެ މޭސްތިރިއަކީ ފެނަކަ އެމްޑީ ސަޢީދުއެވެ.

ކުންފުނި ހަރުދަނާކުރުމުގެ ގޮތުން މުވައްޒަފުންނަށް އަމާޒުކޮށްގެން އެކިފެންވަރުގެ ކޯސްތަކާއި، ތަމްރީން ޕްރޮގްރާމްތައް ދަނީ ހިންގަމުންނެވެ. ކޮންމެ މުވައްޒަފަކީ ވެސް އެ މުވައްޒަފަކު އަދާކުރާ ވަޒީފާއަށް ގާބިލު ވަޒީފާއަށް ފުރިހަމައަށް ތައްޔާރުވެފައިވާ ފަރާތްތަކަކަށް ފެނަކަ ވަނީ ހަދާދީފައެވެ. މިހާރުވެސް އެކި ކަންކޮޅު ތަކުގައި އެ މަސަތްކަތް ދަނީ ކުރެވެމުންނެވެ. ރަށްރަށުގެ އިންޖީނުގެތައް ކުރިއެރުވުމުގައި ވަކިރަށެއް ތަފާތުނުކޮށް، އެ ރަށަކަށް އެކަށިީގެންވާވަރު އިންޖީނުގެއެއް އަޅުއްވާ، ރަށްޔިތުންނަށް ހިދުމަތްދިނުމަށް އެކަށީގެންވާ މުވައްޒަފުން ހަމަޖައްސައި ފުރިހަމަ ހިދުމަތެއް ރައްޔިތުނަށް ފޯރުކޮށްދެމުންދާތީ އެކަމާ ބަޔަކު މޭކަރަނީއެވެ. ފެނަކަ ދައްކަމުންދާ ފުރިހަމަ ނަތިޖާ ހަޖަމްވެސް ނުވަނީއެވެ.

އެހެންނަމަވެސް އިންޖީނުގޭގެ އަޑުފައްގަނޑާހުރެ ނިދިން މަހުރޫމުފައި ތިބި ރައްޔިތުމީއަށް ތަސައްލީ ހޯދައިދިން ފެނަކަމަތިން އެ ރައްޔިތުމީހާ ހަނދާން ހުންނާނެއެވެ. އެރައްޔިތުމީހާ އެކަން ބަލައިގަންނަނީ  އުފަލާއިއެކުގައެވެ. އެ ރައްޔިތުމީހާއަށް ފެނަކަ ކުންފުނި ފެންނަނީ ރައްޔިތުމީހާއަށް ތަސައްލީ ހޯދަދިން ކުންފުނީގެ ގޮތުގައެވެ.  

މޫސުމާބެހޭ އިދާރާއިން ލަފާކޮށްފައިވާގޮތަށް މި ދުވަސްވަރަކީ ހޫނު ގަދަ ދުވަސްވަރަކަށް ވުމުން، ކޮންމެހެން ބޭނުންވާ މިންވަރަށް ކަރަންޓު ބޭނުން ކުރުމަށާއި، ކަރަންޓު އިގްތިސާދު ކުރުމަށް ހާއްސަ ސަމާލުކަމެއް ދިނުމަށް ކަސްޓަމަރުންނަށް އިލްތިމާސްކޮށް ސްޓެލްކޯއިން ޓްވީޓްކުރީ މިއަދެވެ. 

ހޫނު މޫސުމުގައި ކަރަންޓް ބޭނުންކުރާ މިންވަރު އިތުރުވެ ކަރަންޓް ބިލު ބޮޑުވެއެވެ. އެކަން ހަނދާން ކޮށްދީ ކަސްޓަމަރުންގެ ސަމާލު ކަމަށް ތަކުރާރުކޮށް އެ ކުންފުނިން ގެނެއެވެ. އެހެންކަމުން ކޮންމެ އަހަރެއްގެ މި ދުވަސްވަރު ހޫނުގަދަވެ ކަރަންޓު ބިލްތަކަށް ބޮޑު ބަދަލެއް އަންނާތީ ކަސްޓަމަރުންގެ ސަމާލުކަމަށް މިކަން ގެނައުމަކީ ސްޓެލްކޯއިން ހުއްޓަނުލާ ކުރާ ކަމެކެވެ. ކަރަންޓުގެ ހަރަދު ކުޑަކުރަން ކުރެއްވެން ހުރި ކަންކަން އޮޅުން ފިލުވައިދީ ހަރަދު ކުޑަކުރުމަށް ސްޓެލްކޯއިން އަބަދުހެން ބާރު އަޅައެވެ.

އެހެން ދުވަސްތަކާއި ހިލާފަށް މި ދުވަސްވަރު ޖައްވު ހޫނުވުމުގެ ސަބަބުން ރޭގަނޑުގެ ވަގުތުގައި ވެސް ކަރަންޓު އުފައްދަން ޖެހޭ މިންވަރު އިތުރުވެފައިވާ ކަމަށް ސްޓެލްކޯގެ ތަފާސް ހިސާބުތަކުން ދައްކައެވެ.  

މިހިގާ އޭޕްރީލް އަދި މެއި މަހަކީ މި އަހަރުގެ އެންމެ ހޫނުގަދަ ދެ މަސް ކަމުން މި ދެމަހު ކަރަންޓަށް ސަމާލުވެ އިސްރާފް ނުކުރުމަށް ސްޓެލްކޯއިން މިދިޔަ ހަފްތާގައި އިލްތިމާސް ކުރިފަހުން އަނެއްކާ މިއަދު އެކަން ކަސްޓަމަރުންގެ ސަމާލުކަމަށް ގެނައީ ކަމުގެ މުހިންމު ކަން ބޮޑުކަމުންނެވެ. 

މި މަޝްރޫޢުގެ ދަށުން ބަނދަރުގެ އިންފްރާސްޓްރަކްޗަރ ހެދުމާއި ކޮމިޝަން ކުރުމުގެ މަސައްކަތުގެ ތެރޭގައި ބްރޭކްވޯޓަރ، ކުއޭ ވޯލް، އޭޕްރަން، ކޮންޓެއިނަރ ޔާޑް، ޓާމިނަލް ބިލްޑިންގ، ރޯޑްވޭސް އަދި އެންޓްރީ/އެގްޒިޓް ގޭޓް ހިމެނެއެވެ. އަދި ގުދަންތަކާއި ޓްރަކް ޕާކިން އަދި ޔުޓިލިޓީ އިންފްރާސްޓްރަކްޗާ ފަދަ އެންސިލަރީ ފެސިލިޓީތަކަކީ ވެސް މި މަޝްރޫއުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ކަންކަމެވެ. 

އެމްޕީއެލް އިން މި މަސައްކަތް ކުރުމުގެ ގާބިލުކަން ހުރި ކުންފުނިތައް ހޯދަމުން އަންނައިރު، އެކްސްޕްރެޝަން އޮފް އިންޓްރެސްޓް (EOI) ހުށަހަޅާ ކުންފުނިތަކުގައި ކަމާ ގުޅޭ ތަޖުރިބާއާއި އެކަށީގެންވާ ވަސީލަތްތަކާއި މާލީ ތަނަވަސްކަން ހުރުމުގެ އިތުރުން މަޝްރޫޢުތައް ވަގުތުން އަދި ބަޖެޓުގެ ތެރޭގައި ނިންމުމުގެ ރަނގަޅު ޓްރެކް ރެކޯޑެއް އޮންނަންޖެހެއެވެ. އަދި ޕްރޮޖެކްޓަ ހުށައަޅާ ކުންފުންޏަކީ މަސައްކަތް ނިންމުމުގެ ޤާބިލުކަމަށް ބުރޫއަރާ ފަދަ ބަނގުރޫޓުވުމެއް ނުވަތަ ގާނޫނީ ދެބަސްވުން ތަކެއް އުފެދިފައި އޮތް ކުންފުންޏަކަށްވެގެން ނުވާނެއެވެ. އަދި ހަމައެހެންމެ ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީގެ ޑިބާޑް ލިސްޓުގައި ހިމެނޭ ކުންފުނިތަކަށް އެކްސްޕްރެޝަން އޮފް އިންޓްރެސްޓް ހުށަހެޅުމުގެ ފުރުސަތު ނޯންނާނެ ކަމަށް ވެސް އެމްޕީލް އިން ބުނެފައިވެއެވެ.

އެމްޕީއެލް އިން ބުނާގޮތުގައި މިކަމަށް ޝައުގުވެރިވާ ފަރާތްތަކުން 26 އޭޕްރީލް 2023 ވާ ބުދަ ދުވަހުގެ 23:59 ކުރިން އީއޯއައި ހުށަހެޅަންވާނެއެވެ.އެމްޕީއެލް އިން ހާމަހަކުރާ ގޮތުގައި ޓެންޑަރ ޕްރޮސެސްއަށް ޝަރުތު ހަމަވާ ފަރާތްތައް ޝޯޓްލިސްޓް ކުރާނެއެވެ.

ޑީޕްސީ ބަނދަރު ހެދުމުގެ ސަބަބުން ރާއްޖޭގެ އިޤްތިޞާދު ކުރިއެރުމަށް މަގުފަހިވެ، ވަޒީފާގެ ފުރުޞަތުތައް ތަނަވަސްވެ، ކަނޑުދަތުރުފަތުރުގެ މައި ހަބެއްގެ ގޮތުގައި މިސަރަހައްދުގައި ރާއްޖެ އިތުރަށް ފާހަގަވެގެން ދާނެއެވެ.

ދުނިޔޭގެ މޫސުމާބެހޭ އިދާރާތަކުން ކޮންމެ އަހަރަކުވެސް އެކިއެކި ގައުމުތަކުގެ މޫސުމާބެހޭ ގިނަ ރިޕޯޓްތައް އާންމު ކުރަމުން ގެންދެއެވެ. އެގޮތުން އޭޕްރީލް އަދި މޭ މަހަކީ މި އަހަރު ރާއްޖެއަށް އެންމެ ހޫނު ގަދަވާނެ މަސްތައް ކަމުގައި ލަފާކޮއްފައިވެއެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން އެންމެ ބޮޑަށް ލޯޑް ބޮޑުވަނީ ކަރަންޓްގެ ހިދުމަތްދޭ ފަރާތްތަކަށެވެ.

ސްޓެލްކޯއިން ހާމަކުރާ ގޮތުގައި މިދުވަސްވަރު ކަރަންޓުގެ ހިދުމަތް ހޯއްދަވާ ފަރާތްތަކުން ކަރަންޓު ބޭނުންކުރާ ރޭޓް ވަނީ އިތުރުވެފައެވެ. ހަމައެހެންމެ މިދުވަސްވަރު ރަމަޟާންމަހާ ދިމާވުން މި ރޭޓްވަނީ އެތައް ތަނެއް މަތިވެފައެވެ.

ސްޓެލްކޯގެ ފަރާތުން އިތުރަށް ވިދާޅުވީ މިދުވަސްވަރު ޖައްވު ހޫނުވުމުގެ ސަބަބުން ރޭގަނޑުގެ ވަގުތުތަކުގައި ކަރަންޓު އުފަދަންޖެހޭ މިމްވަރުވެސް ވަނީ އެތައް ގުނައެއް އިތުރު ވެފައެވެ.
ސްޓެލްކޯއިން ނެރެފައިވާ ބަޔާނުގައިވަނީ އާމުންނައް ކަރަންޓު ބޭނުންކުރުމުގައި އިތުރަށް ސަމާލުވުމައްށާއި ވީހާވެސް ބޮޑަކަށް ކަރަންޓު އިގްތިސާދު ކުރުމަށް އިލްތިމާސްކޮށްފައެވެ.

ރޯދަ މަހަކީ މުދާ އެތެރެކުރާ މިންވަރު ވަރަށް ބޮޑަށް އިތުރުވާ މަހެއް ކަމަށް ވިޔަފާރި ބަނދަރު ހިންގާ މޯލްޑިވްސް ޕޯޓްސް ލިމިޓެޑް (އެމްޕީއެލް) އިން ބުނެއެވެ. އެހެންކަމުން އެމްޕީއެލްއިން ރޯދަމަހަށް ވަރަށް ބޮޑު ތައްޔަރީތަކެއް ވިއެވެ.

އަވަހަށް ހަލާކުވާ ޒާތުގެ މުދާ އަވަހަށް ހުސްކޮށް ކްލިއާ ކުރެވޭނެ އިންތިޒާމުތައް ގާއިމުކުރުމަށް ގިނަ މަސައްކަތްތަކެއް ކުރިއެވެ. އެ ގޮތުން, ވަގުތީ ޝެޑުތަކެއް ހެދައިގެން ބޯޓުތަކުން އަވަހަށް މުދާ ބާލާ އެ ތަކެތި ޖެހޭނެ ތަން ހަމަޖެއްސިއެވެ. 

އެމްޕީއެލްގެ އެސިސްޓަންޓު ޖެނެރަލް މެނޭޖަރު އަދި ކާގޯ ކްލިއަރެންސްގެ ހެޑު ތޮލްއަތު ސައީދު ވިދާޅުވަނީ ކުރީން ރާއްޖެއަށް އަންނަ ބޯޓުތައް ހުސްކުރުމަށްޓަކާ ދެ ދުވަސް ތިން ދުވަސް ހޭދަކުރާ ހޭދަކުރުން ގާތްގަނޑަކަށް 16 ގަޑިއިރަށް ބަދަލުކުރެވިފައިވާ ކަމަށެވެ. 

ތޮލްހަތު ސައީދު ވިދާޅުވި ގޮތުގައި އާންމު ގޮތެއްގައި މި އަހަރުގެ ރޯދަ މަހު ވެސް އެންމެ ގިނައިން އެތެރެކޮށްފައި ވަނީ ބިހާއި ކަރައާއި ދޮންކެޔޮ ފަދަ ހަލާކުވާ ޒާތުގެ މުދަލެވެ. އެ ތަކެތި ކްލިއަރ ކުރުން ލަސްވެގެން އެހެން އަހަރުތަކުގައި ބާޒާރުގެ އަގުތަކަށް އަންނަ ނޭދެވޭ ބަދަލުތައް މި އަހަރަކު ނާދެއެވެ. އަނެއްކޮޅުން މުދާ ކްލިއާ ނުވެެގެން ޝަކުވާ ހުށަހެޅިފައެއް ނުވެއެވެ. ރޯދަ މަހު ހަވީރު 4:00 އިން ފެށިގެން މުދާ އުފުލުން މަނާކޮށްފައި އޮތުމުން ކޮންމެ ދުވަހަކުވެސް އެ ވަގުތުގެ ކުރިން މުދާ ބަރުކުރާ ވެހިކަލްތައް ބަނދަރުން ނެރުމުގެ މަސައްކަތް ކުރާ ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

ރައްޔިތުންނަށް އަތްފޯރާފަށުގައި ކާޑާއި ތެލާއި ބޭސް ފޯރުކޮށް ދިނުމުގެ ގައުމީ ޒިންމާ އަދާކުރަނީ އެސްޓީއޯއިންނެވެ. އެސްޓީއޯގެ ހިންގުމަށް ހެޔޮބަލުތައްތއް ގެނަސް ރައީސްގެ ހަމަހަމަ ސިޔާސަތު ތަންފީޒު ކުރުމުގައި އެސްޓީއޯގެ ދައުރު ބޮޑެވެ. ކުރިއަށްވުރެވެސް ރަނގަޅަށް ރައީސްގެ ހަމަހަމަ ސިޔާސަތު ތަންފީޒު ކުރުމަށް އެސއޓީއޯގެ ހިންގުމަަަަަށް އެސްޓީއޯއަށް އައު މެނޭޖިންގ ޑިރެކްޓަރެއް އައްޔަނު ކުރެއްވުމަކީ ހެޔޮފާލެކެވެ.

އެސްޓީއޯގެ އައު އެމްޑީ އެސްޓީއޯގެ ހިންގުމާ ހަވާލުވެ ވަޑައިގެން އެންމެ ފުރަތަމަ ކުރެއްވި އެއްކަމަކީ ސިއްހީ ހިދުމަތުގެ އެއްމެ މުހިންމު އެއްބަހާ ކަމުގައިވާ އެންމިއުލާންސް ހޯދާދިނުމެވެ. އެގޮތުން ބައެއް ހޮސްޕިޓަލް ތަކަށް ބޭނުންވާ 20 އެމްބިއުލާންސް ގެނައުމަށް ސްޓޭޓް ޓްރޭޑިން އޮގަނައިޒޭޝަން ހަވާލުކޮށްފިއެވެ. 

އެމްބިއުލާންސްތައް ގެނައުމުގެ އެއްބަސްވުމުގައި ސޮއިކުރެއްވީ މިނިސްޓަރ އޮފް ސްޓޭޓް ފޮރ ހެލްތު އަހުމަދު އާދިލް އާއި އެސްޓީއޯގެ މެނޭޖިން ޑިރެކްޓަރ އަބްދުﷲ ސަޢީދުއެވެ. އެއްބަސްވުމުގެ ދަށުން 20 އެމްބިއުލާންސް 90 ދުވަހުގެ ތެރޭގައި ގެނެސް ހެލްތު މިނިސްޓްރީއާ ހަވާލުކުރާނެއެވެ.

އެއްބަސްވުމުގައި ސޮއިކުރުމަށް ބޭއްވި ރަސްމިއްޔާތުގައި މިިނިސްޓަރ އޮފް ހެލްތް އަހުމަދު ނަސީމް ވިދާޅުވިހެން އެސްޓީއޯއަކީ ރާއްޖޭގެ ސިއްހީ ދާއިރާއަށް އެކި ގޮތްގޮތުން ބޮޑެތި އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދެމުންދާ ކުންފުންޏެކެވެ. ވަސީލަތާއި ބޭހުގެ އިތުރަށް ހާއްސަ ގޮތެއްގައި އެކި ކަހަލަ ތަމްރީން ޕްރޮގްރާމްތައް ކުރިއަށް ގެންދިޔުމަށް އެސްޓީއޯގެ އެހީތެރިކަން ހެލްތު ދާއިރާއަށް ކެނޑި ނޭޅި ލިބެމުންދއެވެ.

އެސްޓީއޯގެ އައު މެނޭޖިން ޑިރެކްޓަރ އަބްދުﷲ ސަޢީދު ވިދާޅުވީ ފަހަރު 20 އެމްބިއުލާންސް ގެންނަނީ ޖަޕާނުން ކަމަށެވެ. އެންމެ ފަހުން ކުރެވުނު ކޮންޓްރެކްޓްގެ ދަށުން އެމްބިއުލާންސް ގެނެސްދިނުމަށް 10 މަސް ނެގިނަމަވެސް މި ފަހަރު އެންބިއުލާންސްތައް 90 ދުވަސް ތެރޭގައި ހެލްތާ ހަވާލުކޮށް ދެއްވާނެ ކަމަށް އެސްޓީއޯގެ މެނޭޖިން ޑިރެކްޓަރ އަބްދުﷲ ސައީދު ވިދާޅުވިއެވެ.

މީގެ ކުރިންވެސް އެސްޓީއޯއިން ވަނީ 96 އެމްބިއުލާންސް ރާއްޖެ ގެނެސް ސަރުކާރާ ހަވާލުކޮށްފައެވެ. އެ އެމްބިއުލާންސްތައް ވަނީ އަތޮޅުތަކުގެ ރަށްތަކުގެ ތެރެއިން އެންމެ ބޮޑަށް އެމްބިއުލާންސް ބޭނުންވާ ރަށްތަކަށް ފޮނުވާފައެވެ. ކުއްލި ހާލަތްތަކުގައި ސިއްހީ ފަރުވާ ދިނުމަށް ބޭނުންވާ އެންމެ މުހިއްމު އެއް ވަސީލަތަކީ އެމްބިއުލާންސްއެވެ. 

ރާއްޖެއަށް އެންމެ ގިނައިން ފަތުރުވެރިން އައި 5 ގައުމާއި އަދަދު:

• ރަޝިއާ: 68،102 ފަތުރުވެރިން
• އިންޑިއާ: 58،859 ފަތުރުވެރިން
• އިނގިރޭސިވިލާތް: 55،093 ފަތުރުވެރިން
• އިޓަލީ: 48،137 ފަތުރުވެރިން
• ޖަރުމަނުވިލާތް: 41،489 ފަތުރުވެރިން

އެވްރެޖްކޮށް ދުވާލެއްގެ މައްޗަށް 5848 ފަތުރުވެރިން މިހާރު ރާއްޖެ އާދެއެވެ. ރާއްޖެ އަންނަ ފަތުރުވެރިން އެވްރެޖްކޮށް 8 ދުވަހުގެ ޗުއްޓީއެއް ރާއްޖޭގައި ހޭދަކުރެއެވެ. ފަތުރުވެރިންނަށް ހިދުމަތް ދިނުމަށް ރާއްޖޭގައި 1232 ތަނެއް އެބަހުއްޓެވެ. އެ ތަންތަ ހުރީ ޖުމްލަ 60،510 އެނދެވެ. އެނދުގެ ޖުމްލަ ކުރަނީ ރިސޯޓްތަކާއި ހޮޓެލްތަކާއި ގެސްޓްހައުސްތަކާއި ސަފާރީތައް ހިމަނައިގެންނެވެ.
1.9 މިލިއަން ފަތުރުވެރިން މި އަހަރު ރާއްޖެއަށް ގެނައުމަށް ވަނީ އަމާޒު ހިފާފައެވެ. ހުސްވި އަހަރު ރާއްޖެ ގެނައުމަށް އަމާޒުހިފި 1.6 މިލިއަން އަހަރު ނިމުމުގެ މާ ކުރިން ވަނީ ހާސިލްވެފައެވެ. 

ރޯދަ މާޓް ހުޅުވުމުގެ ބޭނުމަކީ އެސްޓީއޯ ގެ މުދާ ރަނގަޅު ހެޔޮ އަގެއްގައި ހުޅުމާލޭގައި ދިރިއުޅޭ ރައްޔިތުންނަށް ފަސޭހަ ކަމާއެކު ފޯރުކޮށް ދިނުމެވެ. އެސްޓީއޯއިން އާންމުކޮށް އެތެރެކުރާ ބާވަތްތަކުގެ މުދާ ގަންނަން ލިބުމުގެ އިތުރަށް މާރޓުން ރެކް ކުއްޔަށް ނަގައިގެން ވިޔަފާރިކުރާ ފަރާތްތަކުން ވިއްކާ މުދާ ވެސް ރޯދަ މާޓުން ލިބޭނެއެވެ. ރޯދަމަހަށް ހާއްސަކޮށްގެން އެސްޓީއޯއިން އެތެރެކުރާ ފިޔާ، އަލުވި، އަދި ބިސް ރޯދަ މާޓުން ލިބޭނެއެވެ.

އެސްޓީއޯ ރޯދަ މާރޓް ހުންނަނީ ހުޅުމާލެ ފޭސް ދޭއްގެ ވިނަރެސް ފްލެޓް-9 ގައެވެ. ރޯދަ މާރޓް ހުޅުވުމާއި ގުޅިގެން ގެވެހި ސާމާނަށް ހާއްްސަކޮށްގެން ވިޔާފާރީގެ ހާއްސަ އޮފަރއެއް 22 މާރޗްގެ ނިޔަލަށް އެސްޓީއޯއިން ދަނީ ކުރިއަށް ގެންދަމުންނެވެ.

އެސްޓީއޯ ވީކެންޑް ފިއެސްޓާއަކީ އެސް.ޓީ.އޯ ރަމަޒާން ބާޒާރާއި ގުޅުވައިގެން އެސްޓީއޯ ޕީޕަލްސް ޗޮއިސްގައި ކުރިޔަށްގެންދާ ހާއްސަ ޕްރޮމޯޝަނެކެވެ. ވީކެންޑް ފިއެސްޓާ އޮންނާނީ ކޮންމެ ހަފްތާ ބަންދެއްގައެވެ. މި ޕްރޮމޯޝަން ކުރިއަށް ދާނީ މިމަހުގެ 18 ވަނަ ދުވަހާއި ހަމައަށެވެ.

އެސްޓީއޯ ވީކެންޑް ފިއެސްޓާ ޕްރޮމޯޝަންގައި ވަރަށް ހާއްސަ ޑިސްކައުޓްތައް ލިބޭނެއެވެ. އެސް.ޓީ.އޯ ޕީޕަލްސް ޗޮއިސްގައި ރެކްލީސް ކުރައްވައިގެން ވިޔަފާރި ކުރައްވާ ފަރާތްތަކުންވެސް މި ފިއެސްޓާގެ ތެރެއިން ޚާއްސަ ޑިސްކައުންޓްތައް ލިބިދޭނެއެވެ. 

ޕްރޮމޯޝަންގެ މުއްދަތުގައި އެސްޓީއޯ ޕީޕަލްސް ޗޮއިސް އިން ވިއްކާ ހޯމް އެޕަލައަންސް ބައްލަވައިގަތުމަށް ހޭދަކުރައްވާ ކޮންމެ 1000 ރުފިޔާއަކާއެކު އިނާމެއް ލިބުމުގެ ފުރުސަތު އޮންނާނެއެވެ. އެސްޓީއޯއިން ކޮންމެ ހަފްތާ ބަންދެއްގައި ކުރިއަށްގެންދާ މި ފިއެސްޓާގައި ކޮންމެ ދުވަހެއްގެ ހަވީރު ކުޑަކުދިންނަށް ހާއްސަ ހަރަކާތްތަކެއް ކުރިއަށްދާނެއެވެ. ވީކެންޑް ފިއެސްޓާގައި ރޭގަނޑު ފްރީ ޓޭސްޓިންގ ކުރިޔަށް ގެންދިޔުމަށް އެސްޓީއޯއިން ވަނީ އިންތިޒާމްކޮށްފައެވެ.

އެސްޓީއޯ ރަމަޒާން ބާޒާރު ބޮޑެތި އިނާމްތަކަކާއެކު ފެށީ ހުސްވި ޖެނުއަރީ މަހުއެވެ. 22 ޖަނަވަރީ އިން 29 އެޕްރީލްގެ ނިޔަލަށް އެސްޓީއޯ ޕީޕަލްސް ޗޮއިސްއާއި، ރީޖަނަލް ފިހާރަތަކުގައި ރަމަޟާން ބާޒާރު ކުރިޔަށް ދާނެއެވެ. އެސްޓީއޯ މަކިޓާ ޝޯރޫމްގައި ރަމަޒާން ބާޒާރު އޮންނާނީ 1 ފެބްރުއަރީ އިން 29 އެޕްރީލްއަށެވެ.  ނިޕޯން ރަމަޒާން ބާޒާރުވެސް 1 ފެބްރުއަރީ އިން 29 އެޕްރީލްއަށް ކުރިޔަށް ދާނެއެވެ.

ހަމަ އެއާއި އެކު ރޯދަމަހު މުދާ ކްލިއަރ ކުރުމަށް ހާއްސަ ޓާސްކް ފޯސްއެއް އެމްޕީއެލްއިން އެކުލަވާލައފިއެވެ. މުދާ އައުމާއި އެކު މި ޓާސްކް ފޯސް މެދުވެރިކޮށް އެ މުދާ ބާލާ، ކްލިއަރކޮށް، މުދަލުގެ ވެރިފަރާތަށް ރައްދު ކުރުމުގެ މަސައްކަތް ކުރަމުން ދާނެއެވެ. މުދާ ކްލިއަރ ކުރުމުގައި އެމްޕީއެލްގެ މުވައްޒަފުން ރޯދަމަހު ގިނަ ވަގުތު ތަކެއް ހޭދަ ކުރާނެއެވެ. 
އަނެއް ކޮޅުން ރޯދަމަހު މަސައްކަތް ކުރާ ގަޑިތަކަށް ބަދަލު ތަކެއް އާދެއެވެ. ރޯދަމަހު މުދާ ކްލިއަރ ކުރުމަށް ގިނަ ވަގުތުތައް އެމްޕިއެލް މުވައްޒަފުން ހޭދަކުރިޔަސް އާންމުކޮށް މަސައްކަތް ނުކުރާ ގަޑިތަކަކެއް ވެސް ހަމަޖެހިފައި އޮވެއެވެ. ރޯދަ ވީއްލާ ގަޑިން ފެށިގެން ތަރާވީސް ގަޑިއަށް އެމްޕީއެލްގައި މުދާ ކުލިއަރ ނުކުރާނެއެވެ. 
ރޯދަމަހު ގެނެވޭ ކާބޯތަކެތި ހިޔާ ސަރަހަދެއްގައި ބެހެއްޓުމަށް ވަގުތީ ޝެޑްތަކެއް މާލޭގެ ވިޔަފާރި ބަނދަރާއި ހުޅުމާލޭގެ ވިޔަފާރި ބަނދަރުގައި ގާއިމްކޮށް  ސަރަހައްދީ އެހެން ވިޔަފާރި ބަނދަރު ތަކުގައި ވެސް މިފަދަ ތައްޔާރީތައް ވެފައި އޮންނާނެއެވެ.

މިއަދު އެގްރިސެންޓަރގައި އެހުރީ ހދ. ވައިކަރަދޫން ލިބިފައިހުރި ކަޅުކަރަލެވެ. ފިސާރި އަގު ހެޔޮކޮށެވެ. ފަސްކިލޯއަށް ވުރެ ގިނައިން ކަރާ ގަންނަ ފަރާތްތަކަށް ހޯލުސޭލްކޮށް ވައިކަރަދޫ ކަޅުކަރާ އެގްރިސެންޓަރުން މިއަދު އެބަހުއްޓެވެ. 

އަނެއް ކޮޅުން ވައިކަރަދޫގެ ތާޒާ ލެޓިއުސް ފަތް ހޯލްސޭލްކޮށް މިއަދު އެގްރިސެންޓަރުން ލިބެން އެބަހުއްޓެވެ. ފަސްކިލޯއަށް ވުރެ ގިނައިން ނަގާ ފަރާތް ތަކަށް -/42 އަށް ވައިކަރަދޫ ލެޓިއުސް ކިލޯއެއް ލިބެއެވެ. 

ބޭނުންފުޅު ނަމަ 3012640 އަށް ގުޅުއްވާލައްވައި ގެންނާއި 7291130 ވައިބާރ ކޮށްލައްވައިގެން އޯޑަރކޮށް ލެއްވޭނެއެވެ.

ގަލްފް ފުޑް އެކްސްޕޯގައި ގާއިމްކުރި އެސްޓީއޯގެ ސްޓޯލްއަކީ ދިވެހި ބައެއް އުފެއްދުންތައް ދައްކާލާ ދިވެހިން އުފައްދާ ތަކެތި ރާއްޖެއިން ބޭރުގައި ވިއްކޭނެ މަގު ފަހިވެގެން ދިޔަކަމެކެވެ. އެސްޓީއޯ ދުނިޔޭގެ ބާޒާރަށް ނިކުތުމުގައި އެންމެ ބޮޑު އިސްކަމެއް ދެނީ ދިވެހި އުފެއްދުން ތަކަށް ބޭރު ދުނިޔޭގައި ބާޒާރު ހޯދުމެވެ.

އެސްޓީއޯއިން ގަލްފް ފުޑް އެކްސްޕޯގައި ބައިވެރިވެ  ޗޮއިސް ބްރޭންޑްގެ ކޮންޑެންސް މިލްކް އާއި ޗޮއިސް ކަޕްނޫޑްލް އާއި ޗޮއިސް ބާސްމަތީ ހަނޑުލާއި ޗޮއިސް ސަންފްލާވަރ އާއި ޗޮއިސް ވެޖިޓަބްލް އޮއިލްގެ އިތުރުން މިފްކޯގެ މަހުގެ އެކި އުފެއްދުންތައް ދުނިޔޭގެ ބާޒާރަށް ވަނީ ތައާރަފްކޮށްފައެވެ.

ފެބްރުއަރީ މަހުގެ 20 އިން 24 އަށް ދުބާއީގެ ވޯލްޑް ޓްރޭޑް ސެންޓަރުގައި ކުރިއަށްދިޔަ ގަލްފް ފުޑް އެކްސްޕޯގައި އެސްޓީއޯ ބައިވެރިވުމުގެ މަގުސަދަކީ އެސްޓީއޯއާއި މިފްކޯއިން ވިއްކާ ބްރޭންޑް ތަކަށް ބައިނަލްއަގްވާމީ ބާޒާރުގައި ފުރުސަތުތައް އިތުރުކުރުމެވެ. މިފެއަރގައި 125 ގައުމަކުން 5000 އަށްވުރެ ގިނަ ކުންފުނި ބައިވެރިވިއެވެ.

ރޯދަ މަސް ފެށުމުގެ ކުރިން އެސްޓީއޯ ރޯދަ މާޓް ހުޅުމާލެ ފޭސް 2 ގައި ހުުޅުވުމުގެ މަސައްކަތް ވަރަށް ބާރަށް ކުރަމުން އެބަދެއެވެ. ހުޅުމާލެ ދެވަނަ ފިޔަވަހީގައި ދިރިއުޅޭ ފަރާތްތަކަށް ހެޔޮ އަގުގައި ތަކެތި ނުލިބުމުގެ ޝަކުވާތަކަށް އެފިހާރަ ހުޅުވުމުން ނިމުން އަންނާނެއެވެ. އެސްޓީއޯ އިން ދެވަނަ ފިޔަވަހީގެ ހުޅުވާ މި ފިހާރައަކީ ރޯދަމަހާއި ދިމާކޮށް ތަކެތީގެ އަގު ކޮންޓްރޯލްކޮށް ހިފެހެއްޓުމަށާއި ހުޅުމާލޭގައި މި ވަގުތު ހުރި އެސްޓީއޯ ފިހާރަ ބަނދުވުމާއި ގުޅިގެން ހުޅުވާ ފިހާރައެކެވެ. 

އަންނަ މާރޗް މަހުގެ ނިމުމަކާ ހަމާގައި އެ ފިހާރަ ހުޅުވިގެން ދާނޭ ކަމަށް އުންމީދު ކުރެވެއެވެ. ހުޅުމާލެ ފޭސް 2 ގައި ހުުޅުވާ އެސްޓީއޯ ރޯދަ މާޓްއިން ރީޓެއިލް ހިދުމަތާއި ހޯލްސޭލް ހިދުމަތް ވެސް ލިބެން ހުންނާނެއެވެ. އެސްޓީއޯއިން އާންމުކޮށް އެތެރެކުރެވޭ ބާވަތްތަކާއި ރޯދަމަހަށް ހާއްސަކޮށްގެން އެތެރެ ކުރެވޭ ފިޔާ، އަލުވި، ބިސް ފަދަ އައިޓަމްތައް ލިބޭނެ އިންތިޒާމް އެސްޓީއޯ ރޯދަ މާޓްގައި ހަމަޖެހިފާ ހުންނާނެއެވެ. 

މަސްވެރިންނަށް ހަމަ އަގު ހޯދާ ދިނުމަށް ގެނެވޭ ހެޔޮ ބަދަލުގެ ތެރެއިން ކިރުވާ މަހަށް ލިބެންޖެހޭ ފައިސާ އަޅާ ކެނޑުމެއް ނެތި ހަމަޔަށް ލިބޭނެ އިންތިޒާމް އެސްޓީއޯއިން ހަމަޖައްސަމުން ގެންދާތާ ވެސް ދުވަސް ކޮޅެއް ވެއްޖެއެވެ. އެގޮތަށް ހަމަޖެހިގެން ދިޔުމަކީ ރައްޔިތުންނަށް ލިބިގެން ދިޔަ ވަރަށް ބޮޑު ލުޔެކެވެ. ކުރިން މަސްވެރިން މިފްކޯއަށް ކިރުވާ މަހަށް ފައިސާ ލިބެނީ ތެލަށް ކަނޑާފައެވެ. ތެލަށް ނުކަނޑާ މަސްވެރިންނަށް ކިރާ މަހުގެ ފައިސާ ލިބިގެންދާ ގޮތަށް މިފްކޯއަށް މަސްގަތުމުގެ އޮޕަރޭޝަނަށް ހެޔޮ ބަދަލެއް މިހާރު އޮތީ ގެނެސްފައެވެ. 

މިފްކޯއާއި އެފްއެސްއެމްއާއި ގުޅިގެން ގެނެވުނު ހެޔޮ ބަދަލުން މަސްވެރިންނަށް ވަރަށް މަންފާ ކުރެއެވެ. ޒަމާނުއްސުރެ ކިރުވާ މަހަށް މަސްވެރިންނަށް ފައިސާ ލިބެނީ ތެޔޮ ބިލަށް ކެނޑުމަށް ފަހު ބަކީ އޮންނަ އެއްޗެކެވެ. މިފްކޯއާއި އެފްއެސްއެމްއާއި ދެމެދު ވެވުނު އެއްބަސް ވުމެއްގެ ދަށުން ކްރެޑިޓް ސްކީމެއްގެ ތެރެއިން މަސްވެރިންނަށް އެފްއެސްއެމުން ސަބްސިޑަރީ އަގަކަށް ތެޔޮ ފޯރުކޮށްދެމުން މިހާރު ދެއެވެ.

"ފަހި ހަކަތަ" ޕްރޮގްރާމް ފެށުމުގެތެރެއިން (ފައިލް ފޮޓޯ)

މަސްވެރިންނަށް ސަބްސިޑަރީ ރޭޓެއްގައި ކްރެޑިޓަށް ތެޔޮ ފޯރުކޮށް ދެމުންދަނީ "ފަހި ހަކަތަ" ނަމުގައެވެ."ފަހި ހަކަތަ" ޕްރޮގްރާމްގައި ބައިވެރިވެ ރަޖިސްޓްރީވާ ކޮންމެ މަސްވެރި އުނޅަދަކަށް ވެސް ސަބްސިޑަރީ ރޭޓެއްގައި އެފްއެސްއެމުން ތެޔޮ ފޯރު ކޮށްއެވެ. "ފަހި ހަކަތަ" ކްރެޑިޓް ފެސިލިޓީ ބިނާވެގެން ދާނީ އެފްއެސްއެމް، މިފްކޯ އަދި އޮޑި ވެރިއާ އާއި ދެމެދު ހެދޭ ޓްރައި ޕާޓީ އެގްރީމަންޓެއްގެ މައްޗަށެވެ. މަސްވެރިންގެ ފިއުލް އޮޕަރޭޝަންތައް ފުރިހަމައަށް އެފްއެސްއެމްއާއި ހަވާލުވެ ހިނގައި ގަތުމުން މަސްވެރިން ފިއުލް ބިލް ދެއްކުމަށް ހަމަޖެހިފައި އިންނަނީ ސީދާ އެފްއެސްއެމްއަށެވެ.

މާބައިދޫގައި 25 ޓަނުގެ އައިސް ޕްލާންޓެއް ގާއިމްކޮށް ހިންގުމަށް އެއްބަސްވެވުނީ ފެނަކަ ކޯރޕަރޭޝަންއާއި  މާބައިދޫ ކައުންސިލްއާއި ދމެދުއެވެ. މިއަދު ބޭއްވި ރަސްމިއްޔާތެއްގައި އެއްބަސް ވުމުގައި ފެނަކަ ކޯރޕަރޭޝަންގެ ފަރާތުން ސޮއިކުރެއްވީ އެ ކުންފުނީގެ މެނޭޖިންގ ޑިރެކްޓަރ އަހުމަދު ސައީދު މުހައްމަދެވެ. މާބައިދޫ ކައުންސިލްގެ ފަރާތުން ސޮއިކުރެއްވީ ކައުންސިލްގެ ރައީސް އިބްރާހީމް ވިސާމެވެ. މާބައިދޫގައި އައިސް ޕްލާންޓު ތަރައްގީކުރުމުގެ މަސައްކަތް ހަ މަސްތެރޭގައި ފެނަކައިން ނިންމާނެއެވެ.

ރާއްޖޭގެ އެކި ސަރަހައްދުތަކުގައި އައިސް ޕްލާންޓްވެސް ގާއިމްކޮށް ހިދުމަތް ފެނަކަ ކޯޕަރޭޝަނުން އަންނަނީ ދެމުންނެވެ. 

ހިދުމަތް ދިނުމުގައި ހިންގުން ހަރުދަނާކޮށް ތަސައްވުރަށް ވާސިލުވުމުގައި މުއައްޒަފުންގެ ދައުރު ބޮޑެވެ. އެންމެ ކުދިކުދި ކަންކަމުން ފެށީގެން އެންމެ ބޮޑެތި ކަންކަން ކުރުމުގައި މުއައްޒަފުންނަކީ އުފެއްދުންތެރި ރަހުމަތްތެރި ހަލުވި ބަދަހި ގުޅުމެއްގެ ވެރި ބަޔަކަށް ވާންޖެހެއެވެ. އިސްވެ ދެންނެވި އަމާޒަށް ވާސިލު ވެވޭނީ ހަމަ ހުރެފައެއް ނޫނެވެ. މީހުން މީހުނަށް ހަދައިގެނެވެ. މީހުން މީހުނަށް ހެދުމުގައި ސްޓެލްކޯއަކީ ނަމުނާ ކުންފުންޏެކެވެ.

މެނޭޖިންގ ޑީރެކްޓަރ އަހުމަދު ޝަރީފް އަމާޒު ހިއްޕަވަފައި ވަނީ ރައީސް ސާލިހުގެ ހެޔޮވެރިކަމުގެ ހެޔޮކަން ސްޓެލްކޯއިން ދެވޭ ހިދުމަތުން ވެސް ރައްޔިތުންނަށް ފޯރުކޮށް ދިނުމަށެވެ. ހިދުމަތަށް ނެގޭ އަގުން ރައްޔިތުންގެ ޖީބުތަކަށް ލުއިކޮށް ދީގެން ކޮންމެ މިހަކަށްމެ ބޭނުންވާ މިންވަރަށް ހިދުމަތް ދިނުމަށެވެ. ހިދުމަތުގައި ތިބޭ މުއައްޒަފުންގެ އޯގާތެރިކަމާއި ކަސްޓަމަރ ކެއާރއިން ރައްޔިތުން ހިނިތުން ކުރުވުމަށެވެ.  

އަތޮޅުތެރޭ އިންޖީނުގެ ތަކުގެ ހިންގުން މިހާރަށް ވުރެވެސް އިތުރަށް ރަނގަޅު ކުރުމަށް ކުރެވެން ހުރި ކަންކަން މެދުނުކެނޑި އެ ކުންފުނިން ކުރެއެވެ. ކަސްޓަމަރުންނާއި އޮންނަ ގުޅުން ބަދަހިކުރުމަށް ކުރެވޭ މަސައްކަތް ހުއްޓުމެއް ނެތި ސްޓެލްކޯއިން ކުރެއެވެ. މުއާމަލާތް ކުރުމުގައި ގެންގުޅޭނެ ހަރުދަނާ އުސޫލުތަކަށް މުއައްޒަފުން އަހުލުވެރި ކުރުމުގެ މަސައްކަތް ސްޓެލްކޯއިން ކުރުމުގައި އިހުތިސާސްގައި ހިމެނޭ ވަކިރަށެއް ވަކިތަނެއް ތަފާތެއް ނުކުރެއެވެ.

ނިމިދިޔަ ހަފްތާ ބަންދުގައި އދ. އަތޮޅުގެ ސްޓެލްކޯ މުވައްޒަފުންނަށް ކަސްޓަމަރސާވިސް ޓްރެއިނިންގ ޕްރޮގްރާމެއް ހިންގީ ވެސް އެ އަމާޒަށް ވާސިލު ވުމަށެވެ. އދ. އަތޮޅުގައި ހިންގި ކަސްޓަމަރސާވިސް ޓްރެއިނިންގ ޕްރޮގްރާމްގެ ސަބަބުން ސްޓެލްކޯ މުވައްޒަފުން ކަސްޓަމާރ ސާވިސްއަށް ކުރިއަށް ވުރެ އަހުލުވެރިވެ އެ ތަންތަނުން ދެވޭ ހިދުމަތުގެ ފެންވަރު މަތިވެ ހިންގުން އިތުރަށް ހަރުދަނާ ވެގެން ދާނެއެވެ. 

މިއަހަރު ޖެނުއަރީ މަހު މާލެ ސަރަހައްދުން ލިބުނު 1601 އޯޑަރަށް ކާޑުގެ ބާވަތްތައް ފޯރުކޮށް ދިނެވެ. އަނެއް ކޮޅުން އެސްޓީއޯގެ 9 ރީޖަނަލް ފިހާރައަށް ވެސް ކާޑުގެ ބާވަތްތައް ކަމުގައިވާ ހަނޑޫ ހަކުރު ފުށް ފޯރުކޮށްދީގެން މުޅިރާއްޖޭގެ ހުރިހާ ހިސާބަކުން ދަތިކަމެއް ނެތި ކާޑު ލިބޭނެގޮތް ޖެނުއަރީ މަހުވެސް ހަދާދިނެވެ.

މިދިޔަ ޖެނުއަރީ މަހުގެ ތެރޭގައި 24152 ބަސްތާ ހަނޑުލާއި، 7893 ބަސްތާ ހަކުރާއި, 19595 ބަސްތާ ފުށް ރީޖަނަލް ފިހާރަތައް މެދުވެރިކޮށް ހެޔޮ އަގުގައި ރައްޔިތުންނަށް ކާޑުގެ ލިއްބައިދިނެވެ. ޖުމްލަކޮށް ހުސްވި ޖެނުއަރީ މަހު އެކަނިވެސް އެސްޓީއޯއިން ރާއްޖޭގެ ކަންކޮޅު ތަކަށް 89909 ބަސްތާ ކާޑު ފޯރުކޮށްދީފައިވެއެވެ.

ގއ. ދާންދޫ ކައުންސިލާއެކު އެސްޓީއޯ

އަނެއްކޮޅުން ރަށްރަށުގައި އެސްޓީއޯއަށް ފުރުސަތުތަކަކީ ކޮބައިތޯ ބަލާ ވީހާވެސް ފުޅާ ދާއިރާއެއްގައި ރަށްރަށުގައި އެސްޓީއޯގެ ބައިވެރިވުމާ ކުރިއެރުން ހޯދުމަކީ އަމާޒެކެވެ. ރަށްރަށުގެ ވަޒަންވެރިންނަށް ވީހާވެސް ފާގަތި ފުރުސަތެއް އެސްޓީއޯ މެދުވެރިވެގެން ހޯދާ ދިނުމަކީ އެސްޓީއޯގެ މަގުސަދެކެވެ.

ޝައުގުވެރިކަން ހުންނަ ރަށުކައުންސިލްތަކާ އެކު ވަކިވަކި ބައްދަލުވުންތައް ބާއްވާ ފުޅާ ދައިރާއެއްގައި މަޝްވަރާތައް ކުރެވެއެވެ. އެ ގޮތުން ދެރަށެއްގެ ކައުންސިލާއެކު މިއަދު ވެސް މަޝްވަރާތަކެއް އެސްޓީއޯގައި އޮތެވެ.

ތ. ހިރިލަންދޫ ކައިންސިލާއެކު އެސްޓީއޯ

ވަކިވަކިން ބޭއްވި މަޝްވަރާ ބައްދަލުވުންތައް އޮތީ އެސްޓީއޯ ހެޑް އޮފީހުގައެވެ. މަޝްވަރާ ކުރެވުނީ ތ. ހިރިލަންދޫ ކައިންސިލާއި ގއ. ދާންދޫ ކައުންސިލާއެކުގައެވެ. 

މި ބައްދަލުވުމުގައި އިޔާދަ ކުރެނިވި ހަކަތައާއި ފެނާއި ނަރުދާމާގެ ދައިރާއިން ހުރި ފުރުސަތުތަކާ ބެހޭގޮތުން ފުޅާ ދައިރާއެއްގައި މަޝްވަރާކުރެވުނެވެ. މީގެ އިތުރުން ކުނި މެނޭޖްކުރުމުގެ ދާއިރާއިން ހުރި ވިޔަފާރީގެ ފުރުސަތުތަކާއި ބެހޭގޮތުން މި ބައްދަލުވުމުގައި ވާހަކަ ދެކެވުނެވެ. 

އިންޓާންޝިޕް ޕްރޮގްރާމު ފުރިހަމަ ކުރި 10 ބައިވެރިންނަށް ސެޓްފިކެޓު ހަވާލުކޮށް ދެއްވީ އެޑިއުކޭޝަން މިނިސްޓަރު ޑރ. އައިޝަތު އަލީއެވެ. ރަސްމިއްޔާތުގައި މިނިސްޓަރ އައިޝަތު އަލީ ވިދާޅުވި ގޮތުގައި ތައުލީމީ ގާނޫނު ވުޖޫދުވުމާ ގުޅިގެން އެންމެ ބޮޑަށް ފޯކަސް ކުރާ ކަމަކީ މަސައްކަތްތެރިކަން ރަސްމީ ކަރިކިއުލަމްގެ ތެރެއިން ވެސް ދަސްކޮށް ދިނުމެވެ. މިގޮތަށް އިންޓާންޝިޕް ތަކުގައި ދަރިވަރުން ބައިވެރި ކުރުވުމަކީ އޭގެ އެއްބައިކަމަށް މިނިސްޓަރ އައިޝަތު އަލީ ވިދާޅުވިއެވެ.

ދަރިވަރުން ހަމައެކަނި ކިޔެވުމަށް ހުސްނުކޮށް މިކަހަލަ އަމަލީ މަސައްކަތްތަށް ދަރިވަރުންނަށް ފަހިކޮށް ދިނުމަށް ބެލެނިވެރިން ކިބައިން އެދިވަޑައިގެންނަވަމުން މިފަދަ ފުރުސަތެއް ފަހިކޮށް ދެއްވި ކަމަށްޓަކައި އެމްޕީއެލް އަށް މިނިސްޓަރ ޝުކުރު އަދާކުރެއްވިއެވެ. ރަސްމިއްޔާތަށް ފަހު އިންޓާންޝިޕް ޕްރޮގްރާމުގެ ބައިވެރިންގެ މަސައްކަތް ދައްކައިދޭ ޕޯޓްފޯލިއޯއެއް ވެސް މިނިސްޓަރ ބައްލަވަ ލެއްވިއެވެ. 

އިންޓާންޝިޕް ފުރިހަމަ ކުރި 10 މީހުން:

• މާކެޓިން ފޮޓޯގްރަފީ: ހައިމަން ފިކުރީ
• މާކެޓިން ފޮޓޯގްރަފީ: މަރިޔަމް އުޔޫން އަހުމަދު ވަސީމް
• އައިޓީ ވެބް ޑިވެލޮޕިން: ޒެނީޝާ ފަތުހީ
• ސިވިލް އިންޖިނިއަރިން އޮޓޯކޭޑް ޑްރޮވިން: ރައްޒާން އަހުމަދު އަބްދުލް ރައްޒާގް
• އިލެކްޓްރިކް އިންޖިނިއަރިން: އަލީ ލުޖައިން
• ސާވޭ އިން ޔޫސިން އޮޓޯ ލެވެލް: އިސްމާއިލް އަޒްހާން އަހުމަދު
• އައިޓީ ޑިވެލޮޕްމަންޓް: މުހައްމަދު އިޒްދާން އިމްދާހް
• ބޭސިކް ހައުސް ހޯލްޑް ވައިލިން: އާދަމް އައިން މުހައްމަދު
• މެޝިނިން އެންޑް ފެބްރިކޭޝަން: އަހުމަދު ޔަނާލް ރަމީޒް 
• މެޝިނިން އެންޑް ފެބްރިކޭޝަން: އާޔަން އަހުމަދު ޝަނީޒް

ސްޓެލްކޯގެ މެނޭޖިންގ ޑިރެކްޓަރ އަހުމަދު ޝަރީފް ވިދާޅުވާ ގޮތުގައި އާއްމު އިޖުތިމާޢީ ހިދުމަތްތައް ދޭ ތަންތަން މިހާރު ކެޓަގަރީ ކުރަނީ ވިޔަފާރި ޓެރިފްގެ ތެރެއިންކަމަށެވެ. ވިޔަފާރި ޓެރިފަކީ، ގޭބިސީތަކުން ނަގާ އަގަށްވުރެ ބޮޑުކޮށް އަގު ނަގާ ޓެރިފެކެވެ. އެހެންކަމުން އާއްމު ހިދުމަތްތައް ދޭ ތަންތަން ނުވަތަ، އެއްވެސް އާމްދަނީއެއް ނުލިބޭގޮތަށް ހިދުމަތްދޭ ތަންތަނުން ކަރަންޓަށް ބޮޑު ހޭދައެއް ކުރަންޖެހެއެވެ.

ސްޓެލްކޯގެ ވިސްނުން މިހާރު ބަހައްޓާފައިވަނީ އާމްދަނީ ނުލިބޭ، އާއްމު ހިދުމަތްދޭ ތަންތަނުން ކަރަންޓަށް ނަގާ ފީއަށް ބަދަލު ގެނައުމަށެވެ. ޔުޓިލިޓީ ރެގިއުލޭޓަރީ އޮތޯރިޓީއާއި، މިނިސްޓްރީ އޮފް އެންވަޔަރަމަންޓް ކްލައިމެޓް ޗޭންޖް އެންޑް ޓެކްނޮލޮޖީއާއި ކޮށްގެން އެބަދަލު ވަރަށް އަވަހަށް ގެނައުމަށް ސްޓެލްކޯއިން ދަނީ މަސައްކަތް ކުރަމުންނެވެ.

ސްޓެލްކޯގެ ހީވާގި މެނޭޖިންގ ޑިރެކްޓަރ އަހުމަދު ޝަރީފް ވިދާޅިވާ ގޮތުގައި މިސްކިތްތަކާއި ފުޓުބޯޅަ ދަނޑުތަކާއި މަގުތައް އަލިކުރުން ފަދަ މިކަންކަމަކީ އެއިން އާމްދަނީއެއް ލިބޭ ކަންކަމެއް ނޫނެވެ. އެހެންވީމާ މި ދާއިރާތަކަށް ޚާއްސަކޮށް "އިޖުތިމާއީ ކެޓަގަރީ"އެއް އުފެއްދުމަށް ޝަރީފަށް ފެނިވަޑައިގަތީއެވެ. އެކަމަށް މަޝްވަރާ ކުރަމުން ފެށީއެވެ. ޝަރީފު ވިދާޅުވާ ގޮތުން މިހާރު އެތަން ތަނަކީ ފިހާރަތަކާއި ކެފޭ ރެސްޓޯރަންޓްތައް އަދި ގެސްޓް ހައުސް ފަދަ ވިޔަފާރިތަކާއި އެއްހަމައެއްގައި އަގު ނަގާ ތަންތަނެވެ.

ސްޓެލްކޯއިން ކަރަންތް ޓެރިފަށް ގެންނަން ނިންމާ މި ހެޔޮ ބަދަލަކީ ރައީސް ސާލިހުގެ ހެޔޮވެރިކަމުގެ އިޖުތިމައީ ޒިންމާގެ ދަށުން ސްޓެލްކޯއިން ނަގާ އިސްނެގުމެކެވެ. މާލެ ސިޓީގައި ވިޔަފާރި ތަކުގެ ކަރަންޓު ބޭންޑުގެ 300 ޔުނިޓުން ފެށިގެން 10000 ޔުނިޓާ ދެމެދުގެ އަގު އުޅެނީ، 3.65 ރުފިޔާއާއި 5.75އާއި ދެމެދުއެވެ. އަދި އަތޮޅުތަކުގައި 300 ޔުނިޓުން މަތީގެ ކޮންމެ ޔުނިޓަކަށް 6 ރުފިޔާ ނަގައެވެ.

އޮޕަރޭޝަންތައް އަވަސްކުރުމަށްޓަކައި އަލަށް ގެނައި ހަތަރު ރީޗް ސްޓެކަރ ބޭނުން ކުރަން ފެށުމުން  40 ފޫޓުގެ ކޮންޓެއިނަރ ފުލް ލޯޑްގައި ލޭންޑިންގ ކްރާޕްޓްތަކަށް ލޯޑްކޮށްގެން މާލޭގެ ޕޯޓާއި ހަމައަށް ގެނެވޭނެއެވެ.

އާންމު ގޮތެއްގައި ރާއްޖެ ގެންނަ މުދަލުގެ ބޮޑު ބަޔަކީ ކެއިންބުއިމަށް ބޭނުންކުރާ އަވަހަށް ހަލާކުވާ ޒާތުގެ ކާބޯތަކެއްޗަށް ވާތީ ހެނދުނު 9:00 ފެށިގެން ދަންވަރާ ހަމައަށް ހުއްޓާނުލާ ރޯދަމަހު ވެސް އެމްޕީއެލް ސަރަހައްދުގައި މަސައްކަތް ކުރަންޖެހެވެ.

އަލަށް ބޭނުންކުރަންފަށާ ހަތަރު ރީޗް ސްޓެކަރ ބޭނުންކުރަން ފެށުމުން އެމްޕީއެލްގެ މަސައްކަތުގެ ހަލުވިކަން އެތައް ތަނަކުން ބޮޑުވެގެން ދާނެއެވެ.

ދުނިޔޭގެ ވިޔަފާރީގެ ތެރެއަށް ސްޓޭޓް ޓްރޭޑިންގ އޯގަނައިޒޭޝަން ވަންނަމުން ދާއިރު ދުނިޔޭގެ މަޝްހޫރު ބައެއް ކުންފުނި ތަކުން ބޭނުން ކުރަމުން އަންނަ ހުރިހާ ފަސޭހައެއް އެސްޓީއޯގައި ގާއިމު ކުރުމުގެ މަސައްކަތް މެދުނުކެނޑި ދަނީ ކުރެވެމުންނެވެ. ދުނިޔޭގެ މަޝްހޫރު ގިނަ ކުންފުނި ތަކެއްގައި ބޭނުން ކުރެވޭ ޕްރޮކިއުމަންޓް ނިޒާމެއް އެސްޓީއޯއިން އަލަށް ތައާރަފްކުރީ ދުނިޔޭގެ ފެންވަރުގައި އެސްޓީއޯ ފައިހަމަ ކުރުމަށެވެ.

ޕްރޮކިއުމަންޓްގެ މަސައްކަތަށް ހާއްސަ ސޮފްޓްވެއަރއެއް ކަމުގައިވާ އެސްއޭޕީ އަރީބާ އެސްޓީއޯގައި ތައާރަފް ކުރުމުން ކުރިން ފަސް ދުވަހުން ކުރި މަސައްކަތް ފަސް ގަޑިއިރުތެރޭގައި ކޮށް ނިންމާލެވޭނެއެވެ. ކުރިން އެސްޓީއޯއިން ޕްރޮކިއުމެންޓްގެ ކަންކަމުގައި މުއާމަލާތް ކުރަމުން ދިޔައީ 2010ގައި ގާއިމުކުރި އީމެއިލްގެ ޒަރިއްޔާއިން މުއާމަލާތު ކުރެވޭ ނިޒާމަކުންނެވެ. އަލަށް ތައާރަފްކުރި އެސްއޭޕީ އަރީބާ ނިޒާމުން ޕްރޮކިއުމެންޓް ހުރިހާ މަސައްކަތެއް އެއް ޕްލެޓްފޯމަކުން ލިބިގެން ދާނެއެވެ.

ހުސްވި އަހަރު އެކަނި ވެސް އެސްޓީއޯއިން 15 ބިލިޔަން ރުފިޔާގެ ވިޔާފާރި މުއާމަލާތުގައި 10000 އަށްވުރެ ގިނަ ޕާޗޭސް އޯޑަަރު ހިމެނެއެވެ. އަނެއް ކޮޅުން 261 ޓެންޑަރ ހުޅުވާލާފައިވެއެވެ. މި ހުރިހާ ކަންކަން މެނުއަލްކޮށް ކުރަން ގިނަ ދަތިތަކާ ކުރިމަތިވިއެވެ. އަރީބާ އާ ކްލައުޑް ބޭސްޑް ސިސްޓަމާއެކު ސަޕްލަޔަރުންނާއި އެސްޓީއޯ ގުޅުވާލެވި އެސްޓީއޯއެކު ކުރެވޭ އެންމެހާ މުއާމަލާތް ލުއިފަސޭހަ ވެގެން ދާނެއެވެ.

އަރީބާ ޕްލެޓްފޯމަކީ އެ ވަސީލަތް މެދުވެރިކޮށް ބިޑްތަކަށް ކުރިމަތިލެވި ބިޑްތަކުގެ ސްޓޭޓަސް ވަގުތުން ވަގުތައް ބަލާލެވޭނެ ނިޒާމެކެވެ. މުދާ ގަންނަ ފަރާތް ތަކަށް މުދަލުގެ ސްޓޭޓަސް ވެސް ދަތިކަމެއް ނެތި ބެލެން ހުންނަ މި ނިޒާމުގެ ތެރެއިން އެއްބަސްވުން ތަކުގައި ސޮއިކުރުން ފަދަ އެތައް ލުއިފަސޭހަ ތަކެއް ލިބިގެން ދެއެވެ.

ބޮޑެތި ކަންތައްތަކަށް އިންވެސްޓު ކުރުމަކީ އެސްޓީއޯގެ އަމާޒެވެ. އެސްޓީއޯގެ މެނޭޖިންގ ޑިރެކްޓަރ ހުސެއިން އަމްރު އެންމެ އިސްކަން ދެއްވަނީ އާއްމުން ނުކުރާ ވިޔަފާރި އެސްޓީއޯއިން ކުރުމަށެވެ. އެގޮތުން މުހިން އެ ޒާތުގެ ވެރިޔަފާރިތައް ހޯދާ ތައާރަފްކޮށް ކުރިއެރުވުމަށް ބައިނަލްއަގުވާމީ ފެންވަރުގައި ގިނަގުނަ މަސައްކަތްތަކެއް އެސްޓީއޯއިން ވަނީ ފަށާފައެވެ.

އެމެރިކާގެ ލަސް ވެގަސްގައި އޮންނަ ދުނިޔޭގެ އެންމެ ބޮޑު އެއް ޓެކް ފެއަރގައި ސްޓޭޓް ޓްރޭޑިންގ އޮގަނައިޒޭޝަން ބައިވެރިވީ އެ މަގުސަދުގައެވެ.  ރާއްޖެއަށް ތައާރަފް ކުރެވިދާނެ ވިޔަފާރީގެ އައު ޓެކްނޮލޮޖީތަކުގެ މައުލޫމާތު ހޯދާ ކޮންސިއުމާ އިލެކްޓްރޯނިކްސް ޝޯއިން އެސްޓީއޯ ވަނީ ހޯދާފައެވެ. އެމެރިކާގެ ލަސް ވެގަސްގައި ބާއްވާ ދުނިޔޭގެ އެންމެ ބޮޑު އެއް ޓެކް ފެއަރ ކަމުގައިވާ ކޮންސިއުމާ އިލެކްޓްރޯނިކްސް ޝޯގައި މި އަހަރުު އެސްޓީއޯއާއި އެކު  173 ގައުމަކުން 3200 ކުންފުނިން ބައިވެރިވިއެވެ.

ޓެކްނޮލޮޖީއަށް އިންވެސްޓްކޮށް ކުރިއެރުވުމަށް މި ވަގުތު އެސްޓީއޯއިން ވަނީ އަމާޒު ހިފާފައެވެ. ސިއްހީ ހިދުމަތުގައި ބޭނުންކުރާ ތަކެތި ފޯރުވާދިނުމަށް ބޭނުން ކުރެވިދާނެ އަލާތާއި ނުކުޅެދުންތެރިންނަށް ހާއްސަވެފައިވާ އީޖާދީ އާލާތްތަކާއި ތިމާވެށީގެ ރޮނގުން ރާއްޖެއަށް ބޭނުންތެރި އައު ޓެކްނޮލޮޖީގެ މައުލޫމާތު ތެކް ފެއަރއިން އެސްޓީއޯ ދެނެގަތެވެ.

އިމާރާތްކުރުމުގެ ސިނާއަތުގައި ބާއްވާ އެންމެ ބޮޑު އެއް ފެއަރ ކަމަށްވާ "ބިގް 5" ގައިވެސް ދާދިފަހުން އެސްޓީއޯ ވަނީ ބައިވެރިވެފައެވެ. އެގްޒިބިޓަރެއްގެ ގޮތުގައި " ބިގް5" ގައި އެސްޓީއޯ ބައިވެރިވުމުގެ މަގްސަދަކީ ކޮންސްޓްރަކްޝަންސްގެ ވިޔަފާރި ބައިނަލްއަގްވާމީ ބާޒާރަށް ފުޅާ ކުރުމުގެ ފުރުސަތު ފަހިކުރުމެވެ.

މިފްކޯއާއި އެފްއެސްއެމްއާއި ގުޅިގެން މި ގެނެވުނު ހެޔޮ ބަދަލަކީ މަސްވެރިންނަށް މަންފާ ކުރަނިވި އިންގިލާބީ ބަދަލެކެވެ. ޒަމާނުއްސުރެ ކިރުވާ މަހަށް މަސްވެރިންނަށް ފައިސާ ލިބެނީ ތެޔޮ ބިލަށް ކެނޑުމަށް ފަހު ބަކީ އޮންނަ އެއްޗެކެވެ. ތެލަށް ކެނޑުމަށް ފަހު ހުސްއަތާ ދާން ޖެހޭ ފަހަރު ވެސް މަސްވެރިންނަށް އައެވެ.

މިފްކޯއާއި އެފްއެސްއެމްއާއި ދެމެދު ވެވުނު އެއްބަސް ވުމެއްގެ ދަށުން ކްރެޑިޓް ސްކީމެއްގެ ތެރެއިން މަސްވެރިންނަށް އެފްއެސްއެމުން ސަބްސިޑަރީ އަގަކަށް ތެޔޮ ފޯރުކޮށްދެމުން ދާނެއެވެ. މަސްވެރިންނަށް ސަބްސިޑަރީ ރޭޓެއްގައި ކްރެޑިޓަށް ތެޔޮ ފޯރުކޮށް ދިނުމަށް "ފަހި ހަކަތަ" ނަމުގައި ހާއްސަ ޕްރޮގްރާމެއް އެފްއެސްއެމުން ވަނީ ތައާރަފް ކޮށްފައެވެ.

"ފަހި ހަކަތަ" ޕްރޮގްރާމްގައި ބައިވެރިވެ ރަޖިސްޓްރީވާ ކޮންމެ މަސްވެރި އުނޅަދަކަށް ވެސް ސަބްސިޑަރީ ރޭޓެއްގައި އެފްއެސްއެމުން ތެޔޮ ފޯރު ކޮށްދޭނެއެވެ. "ފަހި ހަކަތަ" ކްރެޑިޓް ފެސިލިޓީ ބިނާވެގެން ދާނީ އެފްއެސްއެމް، މިފްކޯ އަދި އޮޑި ވެރިއާ އާއި ދެމެދު ހެދޭ ޓްރައި ޕާޓީ އެގްރީމަންޓެއްގެ މައްޗަށެވެ.

ފިއުލް އޮޕަރޭޝަންތައް ފުރިހަމައަށް އެފްއެސްއެމްއާއި ހަވާލުވެ ހިނގައި ގަތުމުން މަސްވެރިން ފިއުލް ބިލް ދެއްކުމަށް ހަމަޖެހިފައި ވާނީ ސީދާ އެފްއެސްއެމްއަށެވެ. މަސްވެރިން ބާނާ މަސްގަތުމާއި މަސްވެރިންނަށް ބޭނުންވާ ތެޔޮ ފޯރުކޮށްދިނުމުގެ އޮޕަރޭޝަނަށް މިގެނެވޭ އިސްލާހީ ބަދަލާ ގުޅިގެން މަސްވެރިންނަށް އެ ފަރާތްތަކުން ބާނާ މާހުގެ ޖުމްލަ ފައިސާ ތެލަށް ނުކަނޑާ ލިބިގެންދާނެއެވެ.

އެސްޓީއޯގެ ހިދުމަތްތައް ޒަމާނީ ފެންވަރުގައި ލުއިފަސޭހަ ކަމާއެކު ދިނުމަށް މެނޭޖިންގ ޑިރެކްޓަރ ހުސައިން އަމްރު ގެ ދުރު ވިސްނުންފުޅުގެ ދަށުން ސިސްޓަރ ކުންފުނިތަކުގެ ދައުރު ފުޅާކޮށް ހިންގުން ހަރުދަނާކޮށް ރައްޔިތުންނަށް ލުއިފަސޭހަ ގޮތްގޮތަށް އިންތިޒާމު ވަމުން ދާދިޔުމަކީ ބޮޑު ކާމިޔާބެކެވެ. 

މާލެއަތޮޅާއި އަރިއަތޮޅާއި ފެލިދެއަތޮޅުގެ ކަރަންޓާއި ފެނާއި ނަރުދަމާގެ ހިދުމަތް ދިނުމަށް ސްޓެލްކޯއިން ހަވާލު ވީއްސުރެ އެ އަތޮޅު ތަކުގެ އަސާސީ ހިދުމަތް ތަކަށް އިންގިލާބީ ހެޔޮ ބަދަލު ތަކެއް ދަނީ ގެންނަމުންނެވެ.

ޒަމާނީ ގިނަ ފަސޭހަ ތަކާއެކު ގުޅީގެ އޮޑި ދޯނި ފަހަރަށް ފެން ލިބޭނެ އިންތިޒާމް ސްޓެލްކޯއިން މިހާރު އެ ވަނީ ހަމަޖައްސާފައެވެ. މި ހިނގާ ޖެނުއަރީ ފަހެއްވީ ބުރާސްފަތި ދުވަހު ސްޓެލްކޯއިން އެ ހިދުމަތް ވަނީ އިފްތިތާހު ކޮށްފައެވެ.

ހިދުމަތް ހޯދުމަށް އެ ހިދުމަތަށް ހާއްސަ ހޮޓްލައިނަށް ގުޅާ އޯޑަރު ދިނުމުން ޕޭމަންޓްގެ ލިންކް ފޯނަށް ލިބި ފަސޭހައިން ހިދުމަތަށް ފައިސާ ދެއްކުމުގެ އިންތިޒާމް ކުރެވިފައިވެއެވެ.

ގުޅީގައި އޮޑި ދޯނިފަހަރަށް ފެންފޯރުކޮށް ދިނުމުގެ ހިދުމަތް އިފްތިތާހު ކުރުމައި ގުޅިގެން  ގުޅީގައި ރަޖިސްޓްރީކޮށްފައިވާ ކޮންމެ ދޯންޏަކަށް އެއް ޓަނުގެ ފެން ހިލޭ ދިނުމަށް ސްޓެލްކޯއިން ވަނީ ނިންމާފައެވެ.

އޮޑި ދޯނިފަހަރަށް ސްޓެލްކޯއިން ފެން ވިއްކަމުން ގެންދާނީ 3 ބޭންޑަކަށް ބަހާލައިގެންނެވެ.

ބޭންޑްއަށް އަގުނަގާނެ ރޭޓް:

* ބޭންޑް A10.00ރ(ދިހަރުފިޔާ)

* ބޭންޑް B12.50ރ(ބާރަރުފިޔާ ފަންސާސްލާރި)

* ބޭންޑްC 13.50ރ(ތޭރަރުފިޔާ ފަންސާސްލާރި)

ގުޅީން ފެނުގެ ހިދުމަތުގެ ހޮޓްލައިން: 7281221

ގުޅީގައި ފެނުގެ ހިދުމަތް ސްޓެލްކޯއިން ފެށިއިރު, އޮޑި ދޯނިފަހަރަށް ފެން ވިއްކުމުގެ ހިދުމަތް އދ. މަހިބަދޫ އާއި ކ. ގާފަރުގައި ވެސް މިހާރު ދަނީ ދެމުންނެވެ. ކުންފުނިން ފެނުގެ ހިދުމަތްދޭ އެހެން ރަށްތަކުގައިވެސް މި ހިދުމަތް ފެށުމަށް ވާންޖެހޭ ތައްޔާރީތައް ސްޓެލްކޯއިން ދަނީ ވަމުންނެވެ. 

ދުނިޔެއަށް ދިމާވި ކޮވިޑް19 ގެ ބަލިމަޑުކަމުން އަރައިގަތުމަށް މަސައްކަތް ކުރަމުން އައި އިރު ދުނިޔެއާއި ރާއްޖޭގެ އިގްތިސާދަށް އައި ހީނަރުކަމާއި، ދިމާވި އެކި ގޮންޖެހުންތަކާއި އެކުވެސް ސްޓެލްކޯގެ މާލީ ހާލަތު އިނދަ ޖެހުނަ ނުދީ ދެމެހެއްޓިފައިކަން ފާހަގަ ކުރެވުނެވެ. އަނެއް ކޮޅުން ކޮވިޑްގެ ދަތި ހާލަތުގައި އެކި ވަރުގެ އެހީތެރިކަން ސްތެލްކޯގެ ފަރާތުން ސަރުކާރަށާއި، ރައްޔިތުންނަށް ފޯރުވައިދެވިފައި ވަނީ ފަހުރުވެރިވާ ފަދަ މިންވަރެއްގައިކަން ޖަލްސާގައި ފާހަގަ ކުރެވިގެން ދިޔައެވެ.

ސްޓެލްކޯގެ އަހަރީ އާއްމު ޖަލްސާއަށް  ހުށަހެޅި 2023 ވަނަ އަހަރަށް ލަފާ ކުރާ ބަޖެޓްއަކީ ސާރޕްލަސް ބަޖެޓެއްކަމުން ސްޓެލްކޯގެ އަމާޒަށް ވާސިލުވުމުގައި ދަރަނި ވެރިކަމެއް ނެތެވެ.

ކުންފުނީގެ  މިހާރުގެ އަމާޒަކީ ސަރުކާރުގެ ނެޓްޒީރޯ އަމާޒަށް ވާސިލްވުމެވެ. ތެލަށް ބަރޯސާވާ މިންވަރު ވީހާވެސް ކުޑަކުރުމެވެ. ހިންގުމުގެ ހަރަދު ކުޑަކޮށް ކުންފުނީގެ ގްރިޑްގައި ބޭނުންކުރާ 35 އިންސައްތަ ހަކަތަ އަކީ، އިޔާދަކުރަނިވި ހަކަތައަށް ހެދުމެވެ.

އެނާރޖީ މެނޭޖްމަންޓް ސިސްޓަމްއެއްގެ މަސައްކަތް ފިންލޭންޑްގެ ވާރޓްސިލާ ކުންފުންޏާއި ގުޅިގެން ކުރަމުންދާ ކަމުގެ މައުލޫމާތު އަހަރީ އާއްމު ޖަލްސާގައި ދިނެވެ.  އެނާރޖީ މެނޭޖްމަންޓް ސިސްޓަމް ގާއިމް ކުރެވުމުން ޓެކްނިކަލް މައްސަލަތައް ދިމާވެ، ކަރަންޓު ކެނޑުމުގެ ފުރުސަތު ވަރަށް ބޮޑުތަނުން ކުޑަ ކުރެވިގެންދާނެއެވެ. އަނެއްކޮޅުން ކުންފުނީގެ އެކްސްޓާރނަލް އޮޑިޓަރުގެ ގޮތުގައި، ކްރޯ މޯލްޑިވްސް ހަމަޖެއްސުމަށް އަހަރީ ޢާމު ޖަލްސާއިން ނިންމިއެވެ.

2020 ވަނަ އަހަރާއި އަޅާބަލާއިރު ސިސްޓަމް އެވްރެޖް އިންޓަރަޕްޝަން ޑިއުރޭޝަން (SAIDI) 30 އިންސައްތަ ވަނީ އިމްޕްރޫވް ވެފައެވެ. ހަމަ އެހެންމެ ސިސްޓަމް އެވްރެޖް އިންޓަރަޕްޝަން ފްރިކުއެންސީ އިންޑެކްސް (SAIFI) 26 އިންސައްތަ އިމްޕްރޫވްވެފައި ވާކަން އަހަރީ އާއްމު ޖަލްސާގައި ފާހަގަ ވެގެން ދިޔައެވެ.

ސްޓެލްކޯގެ މަސައްކަތްތަކުގައި ސަރުކާރުން އަދި ހާއްސަކޮށް ރައީސް އިބްރާހިމް މުހައްމަދު ސޯލިހު ދެއްވާ އެއްބާރުލުން މެނޭޖިންގ ޑިރެކްޓަރ އަހުމަދު ޝަރީފް ވަރަށް ބޮޑަށް ފާހަގަ ކުރައްވާ ރައީސަށް ހިފެހެއްޓުމެއް ނެތް ޝުކުރާ ތައުރީފް އަދާ ކުރެއްވިއެވެ.

ސްޓެލްކޯގެ މިހާރުގެ އަމާޒު

ތެލަށް ކުރާ ހޭދަ ކުޑަކޮށް އިޔާދަކުރަނިވި ހަކަތަ ބޭނުންކުރާ މިންވަރު އިތުރުކޮށް އިޔާދަ ކުރަނިވި ހަކަތައިގެ އެހެނިހެން ވަސީލަތްތައް ތަޖުރިބާ ކުރުމަށް ސްޓެލްކޯވަނި އަމާޒު ހިފާފައެވެ.

ވިޔަފާރި ޑައިވަރސިފައިކޮށް، ސޭލްސް ސެންޓަރާއި ސާވިސް ސެންޓަރުގެ ވިޔަފާރި އިތުރަށް ފުޅާ ކުރުމާއެކު އިތުރު ވިޔަފާރިތައް ހޯދާ އައު ވިޔާފާރި ތަކަށް ވަދެ އޭގެން ލިބޭ ނަފާއިން ކަރަންޓުގެ ޓެރިފްތައް ކުޑަކުރުމަކީ ސްޓެލްކޯގެ މިސްރާބެވެ.

70 މެގަވޮޓްގެ ޕަވަރޕްލާންޓެއް ގާއިމް ކޮށް ކަރަންޓުގެ ކެޕޭސިޓީ އިތުރު ކުރުމަށްޓަކައި ސިކްސްތް ޕަވަރ ޑިވޮލޮޕްމަންޓް ޕްރޮޖެކްޓް ފެށުމަށް ނިންމި ނިންމުމަކީ ކުރިމަގަށް ކޮށެވޭ އެންމެ އަލި މަގެވެ.

ގްރޭޓާ މާލޭ އިންޓަރކަނެކްޝަން ގްރިޑްގެ ފޭސް 2 ގެ މަސައްކަތް ފަށާ އެއް ވިއުގައަކުން މާލެއާއި، ވިލިމާލެއާއި، ތިލަފުއްޓާއި، ގުޅީފަޅު ގުޅުވާލުން ވެގެން ދާނީ ބޮޑު ކާމިޔާބަކަށެވެ.

އެކަށީގެންވާ ރަނގަޅު ހިދުމަތެއް ދިނުމަށް ބޭނުންވާ މިންވަރަށް ޓީމް އެކުލަވާލެވި ހުރިހާ ދާއިރާއެއްގައި ގާބިލު މުއައްޒަފުން ތިބުމަކީ ސްޓެލްކޯގެ ކާމިޔާބީގެ އަސްލެވެ. މުއައްޒަފުންނަށް މަސައްކަތުގެ ފަހި މާހައުލެއް ހޯދާދީ ހިތްހަމަ ޖައްސައިދީގެން ނޫނީ ރައްޔިތުންނަށް ހިތްހަމަ ޖެހޭ ހިދުމަތެއް ފޯރުކޮށް ނުދެވޭނެކަން ސްޓެލްކޯ އަބަދުވެސް ދަނެއެވެ. ރަނގަޅު މުސާރައިގެ އިތުރަށް އިނަޔަތްތަކާ ފަހި ފުރުސަތުތައް ކެނޑިނޭޅި މުއައްޒަފުންނަށް ހޯދާދީ މުއައްޒަފުން އުފަލުގައި ބޭތިއްބުމަކީ ސްޓެލްކޯ ވަރަށް ބޮޑު އިސްކަމެއް ދޭކަމެކެވެ.

ވޭތުވެ ދިޔަ ހަތަރު އަހަރަކީ ސްޓެލްކޯގެ ތާރީހުގައި އެގޮތުން ފާހަގަ ކޮށްލެވޭނެ އެންމެ ކާމިޔާބު ހަތަރު އަހަރެވެ. ގިނަ އާއިލާތަކަކަށް ވަޒީފާގެ ފުރުސަތު ސްޓެލްކޯއިން ވަނީ ހޯދާދީފައެވެ. 1300 އަށް ވުރެ ގިނަ އާއިލާއަށް ވަޒީފާ ސްޓެލްކޯއިން ލިބި ދިނުމަކީ އެކަމުގެ ސަބަބުން އެތައް ރައްޔިތަކަށް އެކަމުގެ ހެޔޮ ނަފާ ލިބިގެން ދިޔަ ކަމެކެވެ.

ސްޓެލްކޯގެ މުވައްޒަފުންގެ ހިތްހަމަޖެހުމަށް ވަޒީފާގެ މާހައުލުގައި ކުދިން ބެލޭނެ އިންތިޒާމު ސްޓެލްކޯގައި ޗައިލްޑް ކެއަރ ސެންޓަރެއް ގާއިމުކޮށްގެން ވަނީ ހަމަޖައްސާފައެވެ. މުވައްޒަފުންނަށް ސްޓެލްކޯއިން ހިންގާފައިވާ އެންމެ ކާމިޔާބު ޕްރޮގްރާމަކީ ހައުސިން ސްކީމެވެ. 360 އާއިލާއަށް ވަނީ ބޯހިޔާވަހިކަން ފޯރުކޮށްދިނުމަކީ ކުޑަކަމެއް ނޫނެވެ.

25 އަރުން މިލްކުވާ ގޮތަށް ދޫކޮށްފައިވާ ފްލެޓްތަކަށް މަހަކު ދައްކަންޖެހޭ މިންވަރަކީ ވެސް ފްލެޓް ލިބުނު މުއައްޒަފުންނަށް ބުރައަކަށް ނުވާގޮތަށް ވަނީ ކުޑަ ކޮށްދެވިފައެވެ.

ރައީސް ސާލިހުގެ ދުރު ވިސްނުންފުޅާ ހަމަހަމަ ސިޔާސަތާއި އެއްގޮތަށް ތަފާތު ކުރުމެއް ނެތި ސްޓެލްކޯއިން ރައްޔިތުންނަށްދޭ ހިދުމަތް ރަގަޅު ފެންވަރުގައި ދިނުމުގައި މެނޭޖިންގ ޑިރެކްޓަރ އަހުމަދު ޝަރީފް ހުންނެވީ މުއައްޒަފުންގެ ލާބައަށް ކުރެއްވެން އޮތް ކޮންމެ ކަމެއް ކޮށްދެއްވުމުގައި މުއައްޒަފުންނާ އަތުގުޅުއްވައިގެނެވެ. މުއައްޒަފުންގެ ފަރާތުން އެމްޑީ އެދިވަޑައިގަންނަވަނީ ފަސްކޮށް ލަސްކުރުމެއް ނެތި ރައްޔިތުން ބަލައިގަނެ އުފާވާ ފެންވަރު ހުރި ހިދުމަތެއް ދިނުމުގައި ދެމިތިބުމަށެވެ.

ތަފާތު ނަންނަމުގައި ދިރެމުން ފުޅާވަމުން އައި ކަރަންޓްގެ ހިދުމަތުގައި ސްޓެލްކޯއަކީ ކަރަންޓެވެ. ކަރަންޓަކީ ސްޓެލްކޯއެވެ. ސަބަބުތައް ބައިވަރެވެ. 1949 ވަނަ އަހަރު އަލްއަމީރު މުހައްމަދު އަމީނު ދީދީގެ އިސްނެންގެވުމަކުން މަލޭގައި  އާދައިގެ ގޮތަކަށް ދޭން ފެށުނު ކަރަންޓްގެ ހިދުމަތް މެދުކެނޑުމެއް ނެތި ދުވަހެއް ދުވަހަކަށް އައީ ތަރައްގީ ވަމުންނެވެ.

އޭރުއްސުރެ މިހާ ތަނަށް ކަރަންޓްގެ ހިދުމަތް ދެމިއޮތީ އެހިދުމަތަކީ އިހުމާލު ކޮށްލެވެން ނެތް އަސާސީ ހިދުމަތަކަށް ވަތީއެވެ.

ރާއްޖޭގައި އޮތް ކޮންމެ ސަރުކާރަކުން ވެސް ހިދުމަތް އައީ ރަނގަޅުކޮށް ފެންވަރު މަތި ކުރުމަށް ކުރެވެން ހުރި ކަންކަން ކުރަމުންނެވެ. އެހެން ނަމަވެސް މީގެ ކުރީގެ ސަރުކާރު ތަކުން ނުކުރާހާ މަސައްކަތް ވޭތުވެ ދިޔަ ހަތަރު އަހަރު ތެރޭގައި މިސަރުކާރުން ވަނީ ކޮށްފައެވެ. އެކަން ސްޓެލްކޯގެ އެމްޑީ ހިތްޕުޅުގެ އަޑިން ފާހަގަ ކުރައްވާ ރައީސް ސާލިހަށް ފަށްފަށުން ޝުކުރުވެރިވެ ވަޑައި ގަންނަވައެވެ.

ސްޓެލްކޯ އެމްޑީ ޝަރީފު ވިދާޅުވާ ގޮތުގައި ރާއްޖޭގެ ރައްޔިތުނަށް 24 ގަޑިއިރު ކަރަންޓު ދެވެނީ ސަރުކާރުގެ ހެޔޮފުޅުކަމުންނެވެ. ތެލުގެ އަގު ބޮޑުވެގެން ގޮސް އަތް ނުފޯރާފަަށަށް ތެލުގެ އަގު ގޮސްފައި ވީނަމަވެސް ކަރަންޓުގެ ސިނާއަތަށް އެއްވެސް ކަހަލަ ބުރޫ އެރުމެއް ނެތި ހިދުމަތް ދެމުން ގެންދެވެނީ ސަރުކާރުގެ ސަބްސިޓީ ސްޓެލްކޯއަށް ލިބޭތީއެވެ. ހާއްސަ ހެޔޮ ރޭޓެއްގައި ތެޔޮ ފޯރުކޮށްދެތީއެވެ. އަނެއް ކޮޅުން ތެޔޮ ފޯރުކޮށްދޭ ފަރާތަށް ސަރުކާރުން ހަމައަގު ދައްކަމުން ދާތީ ތެޔޮލިބުމަކަށް އެއްވެސް ދައްޗެއް ކުރިމައްޗެއް ނުވެއެވެ. ތެޔޮ ލިބުމުގައި ދަތި ކަމެއް ނެތުމުން ކަރަންޓް ފޯރުކޮށް ދިނުމުގައި ސްޓެލްކޯއަށް އުދަގުލެއް ނެތެވެ. އެ ކަމަށްޓަކައި ސަރުކާރަށް ސްޓެލްކޯ ޝުކުރުވެރި ވަނީ ނިހާޔަތަށެވެ.   

"އެސްޓީއޯ ސްޓާފް އެވޯޑް 2022" ހާސިލްކުރި ބައެއް މުއައްޒަފުން ތާރީހަށްޓަކާ މި ފަހަރު ވެސް ފާހަގަ ކޮށްލާނަމެވެ.

 އައުޓު ސްޓޭންޑިންގ އިނޮވޭޓަރ އެވޯޑް 2022

އެންމެ ބޮޑު ތަފާތެއް ދެއްކި އިނޮވޭޓަރަކަށް 2022 ވަނަ އަހަރު ހޮވިފައި ވަނީ ސެކިއުރިޓީ އޮފިސަރ މުއައްމިނު ރަޝީދުއެވެ. މުއައްމިނުގެ އާދަޔާ ހިލާފު ކުޅަދަނަކަމާއި މަސައްކަތުގެ އަގު ވަޒަންކޮށް އެސްޓީއޯއިން މަރުހަބާ ކިޔާ ޝުކުރުވެރި ކަމާއެކު ސާބަސް ރައްދު ކުރެއެވެ. 

އައުޓު ސްޓޭންޑިންގ އިނޮވޭޓަރ އެވޯޑް 2022

އެންމެ ބޮޑު ތަފާތެއް ދެއްކި އިނޮވޭޓަރ 2022 ގެ އެވޯޑް އެސްޓީއޯގެ އައިސީޓީ ޑިވް-ޓީމްއަށް ލިބުނީ ޓީމެއްގެ ގޮތުގައި ދެއްކި ގާބިލުކަމާއި ހުނަރު ވަޒަން ކުރެވިގެންނެވެ. އައިސީޓީ ޑިވް_ޓީމްގެ އާދަޔާ ހިލާފު ކުޅަދާނަކަމާއި މަސައްކަތުގެ އަގު ވަޒަންކޮށް އެސްޓީއޯއިން މަރުހަބާ ކިޔާ ޝުކުރުވެރި ވަނީ ސާބަހާ އައްސަރިބަސް ރައްދު ކުރަމުންނެވެ. 

ގޮޓް ދެޓް އެކްސްޓްރާ މައިލް އެވޯޑް 2022

ގޮޓް ދެޓް އެކްސްޓްރާ މައިލް އެވޯޑް ޕީޕަލްސް ޗޮއިސް އެންޑް ފުޑް ސެކިއުރިޓީގެ ސާވިސް ސަޕޯޓް ޓެކްނީޝަން މުޙައްމަދު ޖަލީލަށް ހައްގެވެ. އޭނާގެ ހިދުމަތަކީ ނިހާއީ ނަމޫނާ ހިދުމަތެކެވެ. މުހައްމަދު ޖަލީލަކީ އުންމީދާއެކު ނަތީޖާ ހާސިލުކުރުމަށް ކެނޑިނޭޅި ދިން އެއްބާރުލުމާއި ބަދަހި ގުޅުން ދެމެހެއްޓުމުގައި ސާބަހާއި ތައުރީފް ހައްގު މުއައްޒަފެކެވެ.

ސޯޝަލް މީޑިއާ ޝައުޓްއައުޓް އެވޯޑް 2022

ސޯޝަލް މީޑިއާގައި އެސްޓީއޯ ޕްރަމޯޓްކޮށް މާކެޓްކޮށް ތަސައްވަރު ކިލަނބު ވިޔަ ނުދީ ހިފެހެއްޓުމަށް މަސައްކަތް ކުރުމުގައި އެސްޓީއޯ މާކެޓިންގ ކޮމިއުނިކޭޝަން ޕީއާރ މެނޭޖަރ ފާތިމަތު ފަޒަތު ކުރައްވާފައިވާ އިހުލާސްތެރި ކާމިޔާބު މަސައްކަތުގެ އަގު ވަޒަންކޮށް ސޯޝަލް މީޑިއާ ޝައުޓްއައުޓް އެވޯޑް 2022 ވަނީ ދީފައެވެ. މުޅި އެސްޓީއޯ އެކަމަށްޓަކައި ފަހުރުވެރިވެ ހައްގު ޝުރު އަދާ ކުރެއެވެ.

ހިތަދޫ ޕޯޓަށް 17 އަހަރު ފުރުން ފަހަގަ ކުރުމަށް ބޭއްވި ހާއްސަ ހަފްލާގައި އެމްޕީއެލްގެ މެނޭޖިންގ ޑިރެކްޓަރ އަބްދުﷲ ޝާހިދު އެކަން ފާހަގަ ކުރައްވާ ފާއިތުވި 17 އަހަރު ދުވަހު މަސައްކަތް ކޮށްދެއްވި ހުރިހާ މުވައްޒަފުންނަށް ވަރަށް ހާއްސަ ޝުކުރެއް އަދާ ކުރެއްވިއެވެ. ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތެއްގައި ޕޯޓުގެ ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދީ، ދެކުނުގެ އިގްތިސާދީ ހަރަކާތް ތަކަށް އިތުރު ކުރިއެރުން ތަކެއް ހޯދެން އޮތީ ހިތަދޫ ޕޯޓު ތަރައްގީ ކޮށްގެންކަން ޝާހިދު ފާހަގަ ކުރެއްވިއެވެ.

ރައީސް ސޯލިހުގެ އިގްތިސާދީ އެޖެންޑާގައި ސަރުކާރުން ހިތަދޫ ޕޯޓު ތަރައްގީ ކުރުމަށް ނިންމާފައިވާ ޕްލޭނަށް އަލި އަޅުއްވާލެއްވީ އުންމީދުން ފުރިގެންވާ ޔަގީންކަމާ އެކުގައެވެ. ހިތަދޫ ޕޯޓު ތަރައްގީކުރުމުގެ ޕްރޮޖެކްޓް ވަރަށް އަވަހަށް ފެށިގެން ދާނެކަމުގެ އުފާވެރި ހަބަރު އެމްޑީ ޝާހިދުގެ ވާހަކަފުޅުގައި ދެއްވިއެވެ.

ހިތަދޫ ޕޯޓް ތަރައްގީ ކުރުމުގެ ޕްރޮޖެކްޓް ފުރިހަމަ ވުމުން ލިބިގެންދާނެ ފަސޭހަ ތަކުގެ މައްޗަށް ތަފްސީލުކޮށް ޝާހިދު ޖަލްސާގައި ބައްލަވާ ލެއްވިއެވެ.

ރާއްޖެއިން ބޭރުން އަންނަ ކާގޯ އުޅަނދު ފަހަރަށް 200 މީޓަރުގެ މަގަތު ފާލަމެއް ހާއްސަ ކުރެވިގެން ދާނެ ކަމާއި ޑޮމެސްޓިކް އުޅަނދު ތަކަށް ހާއްސަ 165 މީޓަރުގެ މަގަތު ފާލަމެއް ލިބިގެން ދާނެކަން ކަށަވަރުކޮށް ދެއްވިއެވެ. ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން ހިތަދޫ ޕޯޓުގެ އޮޕަރޭޝަނަލް ކެޕޭސިޓިއަށް ބޮޑެތި ކުރިއެރުން ތަކެއް ލިބިގެން ދާނެކަން ޝާހިދު ވަނީ ފާހަގަ ކުރެއްވިއެވެ.

އެމްޕީއެލްގެ ބޯޑު މެމްބަރުންނާއި އައްޑޫ ސިޓީ ކައުންސިލްގެ މެމްބަރުންގެ އިތުރުން ސަރުކާރުގެ އެކި ވުޒާރާ ތަކުގެ ވެރިން ބައިވެރިވެވަޑައިގެން ރަސްމިއްޔާތު އޮތީ އައްޑޫ ހައި ސްކޫލްގައެވެ.

ހިތަދޫ ޕޯޓަށް ދިގު މުއްދަ ތަކަށް ހިދުމަތް ކޮށްދެއްވުމަށް ފަހު ރިޓަޔަރ ކުރެއްވި 2 މުވައްޒަފަކަށް ހަނދާނީ ފިލާ އެރުވުނު މި ހަފްލާގައި ކުންފުންޏަށް 10 އަހަރު ހިދުމަތް ކޮށްދެއްވާފައިވާ 26 މުވައްޒަފަކަށާއި 15 އަހަރަށް ވުރެން ގިނަ ދުވަހު ހިދުމަތް ކޮށްދެއްވާފައިވާ 13 މުވައްޒަފަކަށް ހަނދާނީ ފިލާ އަރުވާފައި ވެއެވެ.

ސަރވިސް އެކްސަލަންސް އެވޯޑް 2022

އެންމެ ފުރިހަމައަށް 2022 ވަނަ އަހަރު ހިދުމަތްކުރި މުއައްޒަފަކަށް ހޮވިގެން އެވޯޑް ހާސިލުކުރީ އެސްޓީއޯ ފާމަސީ ކޯޑިނޭޓަރ ލުބްނާން އިބުރާހީމެވެ. ލުބުނާން ހީވާގި ބުރަ މަސައްކަތް ފާހަގަކޮށް އެސްޓީއޯއިން މަރުހަބާ ކިޔާ ޝުކުރުވެރި ކަމާއެކު ސާބަސް ރައްދުކުރެއެވެ. 

ސޭލްސް ފްރޮންޓްރަނަރ އެވޯޑް 2022

އެސްޓީއޯ އެނަރޖީ އެންޑް ކޮންސްޓްރަކްޝަން ސޮލިއުޝަންސް ގެ ކޯޑިނޭޓަރ އަބްދުﷲ އިހުސާނު ސޭލްސް ފްރޮންޓް ރަނަރ އެވޯޑް 2022 ހާސިލުކުރީ އެހެން މުއައްޒަފުންނަށް މިސާލު ދައްކަމުންނެވެ. އެސްޓީއޯއިން މަރުހަބާ ކިޔާ ޝުކުރުވެރިކަމާއެކު ސާބަސް ރައްދު ކުރަނީ އެހެން ވެގެނެވެ.

ޓީމް ޕްލޭޔަރ އެވޯޑް 2022

ޓީމް ވޯކުގައި ދެވަނައެއް ނެތް މިސާލު ދައްކައިގެން ޓީމް ޕްލޭޔަރ އެވޯޑް 2022 ހާސިލު ކުރީ ސީނިއަރ އައިޓީ ސަޕޯޓް ސްޕެޝަލިސްޓް ހާމިދު ސައީދުއެވެ. އުންމީދާއެކު ނަތީޖާ ހާސިލުކުރުމަށް ކެނޑިނޭޅި ދިން އެއްބާރުލުމާއި ބަދަހި ގުޅުން ދެމެހެއްޓުމުގައި ސާބަހާއި ތައުރީފް ހައްގު މުއައްޒަފެކެވެ.

މެނޭޖިންގ ޑިރެކްޓަރ އަދި ސީއީއޯ ހުސައިން އަމްރުއަކީ އެސްޓީއޯގެ މުއައްޒަފުން ލޯތްބާއި އެއްބާރުލުން ހޯއްދަވައިގެން ކުންފުނި އައު އުސްމިނަކަށް ގެންދެވުމަށް ހިތާ ރޫހުން މަސައްކަތްކުރައްވާ ބޭފުޅެކެވެ. ކޮންމެ ކުންފުންޏެއްގައި ވެސް އެ ކުންފުންޏެއްގެ މުއައްޒިފުންނަކީ ކުންފުނި ހިންގާ ހަކަތަކަން އަމްރު ދެނެވަޑައިގަނެއެވެ. މުއައްޒަފުންގެ ގުޅުމާއި ކުންފުންޏަށް އޮންނަ ލޯތްބާއި ވަފާތެރިކަމާއި ހީވާގި މަސައްކަތާ ނުލާ ކުންފުނި ދިރި ނުއޮންނާނެކަން އަމްރު ނިކަން ރަނގަޅަށް ދެނެވަޑައިގަނެއެވެ.

މުއައްޒަފުންނަށް ރަނގަޅު މުސަރައާއި އިނާޔަތްތައް އެކަނި ދިނުމަކުން ނުފުދެއެވެ. ވަޒީފާ އަދާ ކުރާވެއްޓަކީ އުފާވެރި އަމާން ހިތްހަމަޖެހޭ ވެއްޓަކަށް ވުމަކީ ކޮންމެހެން ބޭނުން ކަމެކެވެ. ހުނަރާ ގާބިލުކަން ދައްކާ ދެވޭ ފަދަ ވެއްޓަކަށް ހަދަން ޖެހެއެވެ. އިލްމާ ހުނަރު އިތުރުކޮށް އައު ހިޔާލާ އީޖާދީ ވިސްނުމަށް ފަހި ވެއްޓަކަށް ވެސް ވާން ޖެހެއެވެ. މި ހުރިހާ ކަންކަމާއެކު މަސައްކަތުގެ އަގު ވަޒަންކުރާ ވެއްޓަކަށް ވުމަކީ ކޮންމެހެން މުހިންމުކަމެކެވެ. މެނޭޖިންގ ޑިރެކްޓަރ ހުސައިން އަމްރު ލީޑަރެއްގެ ގޮތުން އެސްޓީއޯގައި އެ ހުރިހާ ކަންކަމެއް މުއައްޒަފުންނަށް އެ ގެންދަވަނީ ކަށަވަރު ކޮށްދެއްވަމުންނެވެ.

ފުރަތަމަ ފަހަރަށް އެސްޓީއޯގައި ސްޓާފް އެވޯޑް ނައިޓެއް ފާހަގަކުރި ކުރުމަކީ އެސްޓީއޯގެ މުއްޒަފުންގެ ހިތްތައް އުފަލުން ފޮޅޭނެކަމެކެވެ. އެސްޓީއޯގެ މުއައްޒަފުންގެ ތެރެއިން އެވޯޑް ހައްގުވާ މުއައްޒަފުން ފާހަގަ ކޮށްދިނީ އެސްޓީއޯގެ މުއައްޒަފުންނެވެ. މެނޭޖުމެންޓަކުން ނޫނެވެ. ފަހަރެއްގައި ވެސް އިސްވެރިން ހުނި ޖަހާލާފައި ވަކި ބަޔަކަށް ދިން އެވޯޑަކަށް ނުވުމަކީ އިތުބާރާ އިންސާފުވެރި ފެށުމަކުން ފެށުނު ކަމުގެ ރަމްޒެކެވެ.

ތަފާތު އެ ތަކެއް ދައިރާއަކަށް ބަލާލެވިގެން 08 ޑިސެމްބަރ 2022 ގައި ދިން އެސްޓީއޯގެ ސްޓާފް އެވޯޑަކީ އައުހިޔާލާއި އީޖާދީ ވިސްނުމާއި ބަދަހި ގުޅުމާއެކު އެސްޓީއޯ އެހެން ހަރުފަތަކަށް ގެންގޮސްދޭނެ ބިންގަލެކެވެ. އެސްޓީއޯގެ ސްޓާފް އެވޯޑަކީ ހެޔޮވެރިކަމެއް ކުރާ ތަފާތު ކުރުމެއް ނެތް ރައީސް ސާލިހުގެ އިރުޝާދާއި މަޝްވަރާ ހޯއްދަވައިގެން އެސްޓީއޯ ފަހި އެހެން ހަރުފަތަކަށް ގެންދެވުމަށް ކެނޑިނޭޅި މަސައްކަތް ކުރައްވާ މެނޭޖިންގ ޑިރެކްޓަރ ހުސައިން އަމްރުގެ އަމާޒަށް ވާސިލުވުމަށް ކޮށުނު ކުރު މަގެކެވެ.

އެވޯޑަށް ވާދަ ކޮށްލެވޭ ވަރުގެ 598 މުއައްޒަފުން އެސްޓީއޯގައި ތިބި ތިބުމުން ދައްކާދެނީ އެސްޓީއޯ ޓީމުގެ ގާބިލުކަމެވެ. ހުނަރުވެރިކަމެވެ. އެސްޓީއޯއަކީ އާދައިގެ ކުންފުންޏެއް ނޫންކަމެވެ. ހުނަރުވެރި ފަންނުވެރި މުރާލި ހީވާގި ކަމަށްކަމޭ ހިތާ މުއައްޒަފުން ތިބި ތަނެއް ކަމެވެ. އާނއެކެވެ. ހުސައިން އަމްރުގެ މޭސްތިރިކަމުގައި މުއައްޒަފުންނަށް ހައްގު ޝަރަފުދީ މަސައްކަތުގެ އަގުވަޒަން ކުރަން ފެށި ފެށުމަށް ވުރެ ވަކީން ބޮޑު ކާމިޔާބީއެއް އެސްޓީއޯގެ މުޅި ތާރީހުގައި ދެކިފައެއް ނުއޮންނާނެއެވެ.

ފެނަކައިގެ އިދާރީ މުއައްޒަފުން އޮފީހުގެ މަސައްކަތްތައް ހެދުނު 8.00 އިން މެންދުރު ފަހު 3.00 އަށް ކޮށް ނިންމުމަށް އެންގުމަކީ ބޮޑު ވިހަޔަކަށް ހަދާލަން ހާދަ އުންކަރެއް އެބަދެއެވެ. މުއައްޒަފުންނަށް އިތުރުގަޑީ ފައިސާ ނުދޭން ނިންމި ނިންމުމަކަށް ސިފަކޮށް ފެނަކައިގެ މެނޭޖުމަންޓާ މުއައްޒަފުން ޖެއްސުމަށް އެތިބީ ފޫގަޅާފައެވެ.

ހަގީގަތެއް ނެތް ހިސާބު އަދަދު ތަކަކަށް ރިއާޔަތް ކުރަމުން ރައްޔިތުންގެ ކަން ބޮޑުވުން އިތުރުކޮށް ފަސާދަ ކުރުންނޫން ކަމެއް ޔާމީނު އައުވާނުންނަކަށް ކުރާކަށް ނޭގެއެވެ. ފިތުނަ އުފައްދައިގެން ފެނަކައިގެ އިސްވެރިންނާއި މުއައްޒަފުން ޖެއްސޭނެ ކަމަށް ހީކޮށް ޔާމީނުގެ އައުވާނުން ތިޔަ ޖަހާ ސަކަރާތް ނުދައްނަ މީހަކު ނެތެވެ.

ކޮންމެ އަހަރެއްގެ އެންމެ ފަހު މަހަކީ ހުރިހާ ޒަމާނެއްގައި ވެސް ހަރަދުތައް ކުޑަކޮށް އެ އަހަރަކަށް ކަނޑައެޅިފައި އޮންނަ ބަޖެޓަށް ހަރަދުތައް ފައްތަން ހުރިހާ މުއައްސަސާ އަކުން ވެސް ތަފާތު ފިޔަވަޅުތައް އަޅާ މަހެކެވެ. އެކަން އެންމެ ރަނގަޅަށް އެނގޭނީ ވެސް އެ ތަންތާ ވަޒީފާ އަދާކުރާ މުއައްޒަފުންނަށެވެ. މުއައްޒަފުންނަށް ލިބޭ އިނާޔަތަކަށް ކުޑަވެސް އަސަރެއް ކުރާޒާތުގެ ފިޔަވަޅެއް އެއްވެސް މެޏޭޖުމަންޓަކުން އަޅާނީ މުއައްޒަފުންގެ އެއްބާރުލުން ހޯދައިގެންނެވެ.

ފެނަކައަކީ އެކަށީގެންވާ ވަރަށް ގާބިލު މުއައްޒަފުން ތިބި ކުންފުންޏެކެވެ. ވަގުތު އިސްރާފުނުކޮށް މަސައްކަތްތައް ގަޑިން ގަޑިއަށް ނިންމޭވަރުގެ ގާބިލުކަން ފެނަކައިގައި އެބަހުއްޓެވެ. ފެނަކަގެ އިދާރީ ހިންގުމަށް ގަނެވޭ އިސްލާހި ބަދަލަކުން މުއައްޒަފުންނަށް ލިބޭ ބެނެފިޓަށް ނުރަނގަޅު އަސަރެއް ކުރާވަރުގެ ކުއްލި ބަދަލެއް ފެނަކަ މެނޭޖުމަންޓަކުން ނުގެންނާނެއެވެ.

އުސޫލާ ހިލާފަށް އެހުމުން ވައްކަން ކޮށްގެންނާއި ހިސާބު ކިތާބު ވަގަށް ނަގައިގެން ފެނަކައިގެ އިމޭޖު ބަދަލު ކުރަން ޔާމީނުގެ އައުވާނުން އުޅެނީ ކީއްވެގެން ކަން ދިވެހި ރައްޔިތުންނަކަށް ނުއޮޅޭނެއެވެ. ފަތުއަޑު ކިޔާފައި ރަށްރަށަށް ފެނަކައިން ގެންނަމުންދާ ހެޔޮ ބަދަލުތައް ފެނި ހަސަދަވެރި ވިޔަސް ފެނަކައިގެ މަސައްކަތްތަކަށް ހިޔަނިވެސް އަޅުވާ ނުލެވޭނެއެވެ. ރައްޔިތުން ފެނަކައަށް ކުރާ އިތުބާރަށް ލޮޅުމެއް އަރުވައެއް ނުލެވޭނެއެވެ. ފެނަކަ ޓީމަށް ވަގަށް ގޮވަމުން ހީވާގި މުރާލި ފެނަކަ ޓީމުގެ ބަދަހިކަމުގައި ރެނދެއް ވެސް ނޭޅުވޭނެއެވެ.   

ރާއްޖޭގެ އެންމެހާ ރައްޔިތުންނާއި ދާއިމީ ކަސްޓަމަރުންގެ އިތުބާރު އެސްޓީއޯއަށް މިދިޔަ ހަތަރު އަހަރުގެ ތެރޭގައި ލިބިގެން ހިގައްޖެއެވެ. ކުންފުނީގެ ފައިދާ އެއްކުއާޓަރ އިން އަނެއް ކުއާޓަރއަށް ބޮޑުތަނުން ބޮޑުވެގެން ހިގައްޖެއެވެ. ހިންގުމުގެ ހަރަދު އިންތިހާއަށް ކުޑަވެ މުއައްޒަފުންގެ އުފެއްދުންތެރިކަމުގެ ނިސްބަތް އެތައް ގުނައަކަށް އިތުރު ވެގެން ހިގައްޖެއެވެ. މުޅި ރާއްޖޭގެ ރައްޔިތުންގެ ފުޑް ސެކިއުރިޓީ ކަށަވަރު ކޮށްދީ ދަތިކަމެއް އުދަގުލެއް އުފުލަން ނުޖެހޭނެހެން ރައްޔިތުމީހާގެ ބަޑަހަގެއަށް ކާޑުގެ ބާވަތައް ފޯރުކޮށް ދިނުމުގައި އެސްޓީއޯވަނީ ކުރިއެރުން ހޯދާފައެވެ.

މުޅި ރާއްޖެއަށް ބޭނުންވާ ތެޔޮ ހުއްޓުމެއްނެތި ބޭނުން ވަރަކަށް ރައްޔިތުންނަށް ލުއިފަސޭހަ ކަމާއެކު އަތްފޯރާފަށަށް ވަނީ ފޯރުކޮށް ދެވިފައެވެ. ރައްޔިތުންގެ ސިއްހަތު ސަލާމަތްކޮށް ދުޅަހެޔޮ ސިއްހީ ވެއްޓެއް ގާއިމުކުރުމަށް ބޭނުންވާ ބޭހާއި ސިއްހީ ހިދުމަތް ދިނުމަށް ބޭނުންވާ ތަފާތު އެތައް ބާވަތެއް ރާއްޖޭގެ ހުރިހާ ރަށަކުން ލިބޭނެ ފަސޭހަ އިންތިޒާމް ގާއިމުކޮށް ދެމެހެއްޓުމުގައި އެސްޓީއޯ އެންމެ ފިޔަވަޅެއް ފަހަތަށް ނާޅާ ދަތުރުކުރީ ބާރަށް ކުރިއަށެވެ.

ކޮވިޑްގެ ދަތި ހާލަތުގައި ކުންފުނި އިނދަޖެހުނަ ނުދެއްވާ ރައްޔިތުންނަށް ބޭނުންވާ ކާޑާއި ބޭހާއި ތެލާއި އެނޫންވެސް އަސާސީ އެއްވެސް ވަސީލަތަކަށް އެއްވެސް ބުރުލެއް އެރިއަކަ ނުދެއެވެ. އިހުލާސްތެރި ބުރަ މަސައްކަތްތަކެއް ކޮށް ގައުމު އާންމު ހާލަތަކަށް ގެނައުމުގައި އެސްޓީއޯ ވަނީ ނަމޫނާ ދައްކާފައެވެ.

ހުސައިން އަމްރުގެ ލީޑަރޝިޕްގެ ދަށުގައި ވޭތުވެ ދިޔަ ހަތަރު އަހަރު އެސްޓީއޯއިން އަދާކުރި އިޖުތިމާއީ ޒިންމާގެ ވާހަކަ ދައްކާ ކޮޅުން ނުލާނެއެވެ. ރާއްޖޭގެ އެކި ކަންކޮޅު ތަކުގައި ތައުލީމާ ތަރުބިއްޔަތާ ހުނަރުވެރިކަން އިތުރު ކުރުމަށް ހިންގި އެތައް ސަތޭކަ ހަރަކާތެއްގައި އެސްޓީއޯއިން ބޮޑު ހިއްސާއެއްވެ އެ ހަރަކާތްތައް ކާމިޔާބު ހަރަކާތްތަކަށް ވަނީ ހަދާ ދީފައެވެ.

އެސްޓީއޯ އަކީ ނަފާވެރި ހިދުމަތްތެރި ރަހުމަތްތެރި އެކުވެރި ކުންފުންޏެކެވެ. އެސްޓީއޯއަށް ހަގީގީ އެ ސިފަ ގެނެސް ދެއްވީ މެނޭޖިންގ ޑިރެކްޓަރ ހުސައިން އަމްރެވެ. ރައްޔިތުންގެ ލޯތްބާ އިތުބާރު އެސްޓީއޯއަށް ހޯއްދަވާ ދެއްވީ ހުސައިން އަމްރެވެ. އެސްޓީއޯގެ އެކިއެކި ގުނަވަންތަކުގައި އެކި ހިސާބުގައި ތިބި ހުރިހާ މުއައްޒަފުންނަކީ އެއް އާއިލާއެއްގެ ގޮތުގައި ހުސައިން އަމްރު ވަނީ ހައްދަވާ ދެއްވާފައެވެ.

މުއައްޒިފުންގެ ހަކަތަ އިތުރުވެ ބަދަހި އާއިލާއެއްގެ ގޮތުގައި ފުރިހަމަ އިނާޔަތާ ރައްކާތެރި ކަމުގައި އަޅާލާ ކުލުވެރި ވެއްޓަކަށް މުޅި އެސްޓީއޯ ހެއްދެވި ލީޑަރަކީ ހުސައިން އަމްރެވެ. އެސްޓީއޯގެ ހުރިހާ މުއައްޒަފުންގެ ލޯތްބާއި ކުރުނީސް ހުސައިން އަމްރަށް މެދުނުކެނޑި އޮހެމުން ދަނީ ކާމިޔާބު ހަތަރު އަހަރުގެ އުފަލާ ހިތް ހަމަޖެހުމާ އެކުގައެވެ.

ރާއްޖެއަށް އެންމެ ގިނައިން ތެޔޮ އެތެރެކުރަނީ އެސްޓީއޯއިންނެވެ. ތެޔޮ ޓެސްޓުކުރުމަށް ހިނގާ ބޮޑު ހަރަދު ކުޑަކުރުމަށް ފިއުލް ޓެސްޓިންގ ލެބޯޓްރީއެއް ރާއްޖޭގައި އެސްޓީއޯއިން މިހާރު ވަނީ ގާއިމުކޮށްފައެވެ. މި އަހަރުގެ މަރޗް މަހުގެ ފުރަތަމަ ދުވަހު އެސްޓީއޯއިން ރާއްޖޭގައި ހުޅުވި ފިއުލް ޓެސްޓިންގ ލެބޯޓްރީ އަކީ  ދުނިޔޭގެ ފެންވަރުގެ ލެބެކެވެ.

ކޮލިޓީ ޓެސްޓިންގައި އިންޑިޕެންޑެންސީ އަދި ކްރެޑިބިލިޓީ ހިފެހެއްޓުމަށްޓަކައި އެސްޓީއޯއިން ހަރަދުކޮށްގެން ހުޅުވާފައިވާ މިލެބޯޓްރީ މެނޭޖްކޮށް، ޓެސްޓް ސެޓްފިކެޓްތައް ދޫކުރާނީ ސީދާ ޖިއޯކެމް މިޑްލް އީސްޓްއިންނެވެ. ޖިއޯކެމް މިޑްލް އީސްޓްއަކީ ޕްރޮޑަކްޓް ޓެސްޓިންގްގައި ބައިނަލްއަގުވާމީ ގޮތުން ފާހަގަކޮށްލެވޭ ކުންފުންޏެކެވެ.

އެސްޓީއޯ ފިއުލް ޓެސްޓިންގ ލެބޯޓަރީން ރާއްޖެ އެތެރެކުރާ ޕެޓްރޯލްއާއި ޑީސަލްގެ ކީ-ޕެރަމީޓަރސްތައް ވެސް ޓެސްޓް ކުރެވެއެވެ. ދުނިޔޭގެ ފެންވަރުގައި ތެޔޮ ޓެސްޓްކުރާ އެސްޓީއޯ ފިއުލް ޓެސްޓިންގ ލެބޯޓަރީން ދޫކުރާ ޓެސްޓް ސެޓްފިކެޓް ދުނިޔޭގެ ކޮންމެ ތަނަކުން ބަލައި ގަނެއެވެ.

އެސްޓީއޯގެ މެނޭޖިންގ ޑިރެކްޓަރ ހުސައިން އަމްރު ވިދާޅުވާ ގޮތުގައި އެސްޓީއޯގެ މި ލެބްގެ ސަބަބުން އެމްއޭސީއެލްއަށް ވަރަށް ބޮޑު ފަސޭހައެއް ލިބިގެން ހިނގައްޖެއެވެ. ކުރިން ސާމްޕަލް ނަގައިގެން ތެޔޮ ޓެސްޓު ކުރުމަށް ބޭރަށް ފޮނުވައިގެން ތިން ހަތަރު ދުވަސް ހޭދަވުން ނިމުމަކަށް ގެނެވިއްޖެއެވެ. ގާތްގަނޑަކަށް 3 ގަޑިއިރުގެ ތެރޭގައި ޓެސްޓްގެ ރިޕޯޓު އެސްޓީއޯ ލެބޯޓްރީން ލިބެއެވެ. އެހެން ކަމުން ތެޔޮ ޓެސްޓް ކުރުމަށް އެމްއޭސީއެލް ފަދަ ކުފުނިތަކުން ކުރާ ބޮޑު ހޭދަ އެތައް ތަނަކުން ކުޑަ ކުރެވިއްޖެއެވެ. އެސްޓީއޯގެ ފިއުލް ޓެސްޓިންގ ލެބޯޓަރީން އެވްރެޖްކޮށް މަހެއްގެ މައްޗަށް 27 ސާންޕަލް މިހާރު ޓެސްޓުކުރާކަމަށް އެމްޑީ އަމްރު ވިދާޅުވެއެވެ.

ކޮންގްރެސްގެ މި ފަހަރުގެ ތީމަކީ " ބިލްޑިންގ ޓަރަސްޓް އެނެބްލިންގ ސަސްޓައިނަބިލިޓީ" އެވެ.

ވޯލްޑް ކޮންގްރަސް އޮފް އެކައުންޓްސް 2022 ގައި ސްޓެލްކޯ https://twitter.com/STELCOMALDIVES ތަމްސީލުކުރެއްވީ އެ ކުންފުނީގެ ފިނޭންސް އެންޑް އެކައުންޓްސް ޑިޕަރޓްމަންޓްގެ އިސް ތިން އޮފިޝަލެކެވެ. ސްޓެލްކޯގެ އެކްޓިންގ ޗީފް ފިނޭންސް އޮފިސަރ އަދި ޖެނެރަލް މެނޭޖަރ އީނާސް އަހުމަދު އާއި އެކު ކޮންގްރަސްގައި ބައިވެރިވެ ވަޑައިގެން އަނެއް ދެ ބޭފުޅުންނަކީ މެނޭޖަރ ފަތިމަތު ލީނާ އާއި ޑެޕިއުޓީ މެނޭޖަރ ޝިފާޒް އަހުމަދެވެ.

ޔޫކްރެއިންގެ ހަނގުރާމައިގެ ނުބައި އަސަރު ދުނިޔޭގެ ބަޒާރަށް ކޮށްފައިވާ މި ދަނޑިވަޅު ވެސް އެސްޓީއޯއިން އެއް ކުއާޓަރއިން އަނެއް ކުއާޓަރއަށް ހޯދާ ނަފާ ބޮޑުވެފައި ދޭ ހިދުމަތުގެ ފެންވަރު ދުވަހަކަށް ވަނީ ރަނގަޅެވެ. އެމްޑީ ހުސައިން އަމްރުގެ ހުރިހާ ތައުރީފެއް އޮހެނީ އެސްޓީއޯގެ ހީވާގި މުއައްޒަފުންނަށެވެ. 

ރައީސް ސާލިހުގެ ހެޔޮވެރި ކަމުގައި އެސްޓީއޯ ހޯދާ ކާމިޔާބީ ތަކުގެ ސިއްރަކީ ހަމަހަމަ ތަފާތު ނުކުރުމުގެ ސިޔާސަތުގެ ދަށުން މިނިވަން ކަމާއެކު ދައުލަތުގެ ކުންފުނިތައް ހިންގުމަށް ޖާގަ ދެވިފައި އޮންނަ އޮތުމެވެ. ރައްޔިތުންނަށް ތަފާތު ނުކޮށް ހަމަހަމަ ކަމާއެކު ހިދުމަތް ދިނުމަށް ރައީސް ދެއްވާ އިސްކަމެވެ. 

ސްޓެލްކޯ ސޭލްސް ސެންޓަރުން ވިއްކާ ކަރަންޓު ވައިރުކުރުމަށް ބޭނުންވާ ސާމާނާއި އިލެޓްރިކްސިޓީއާއި ގުޅޭ ތަފާތު ބްރޭންޑުތަކުގެ އުފެއްދުންތައް ސްކީމުގެ ދަށުން މިހާރު ލިބެން ހުންނާނެއެވެ. އެމްއައިބީގެ "އުޖާލާ ދިރިއުޅުން" ސްކީމަކީ ފައިސާ ދައްކަމުން ގޮސް ހަލާސްކުރާ ގޮތަށް މުދާ ނެގޭ ސްކީމެކެވެ.

"އުޖާލާ ދިރިއުޅުން" ސްކީމުގެ ދަށުން 400،000 ރުފިޔާގެ ނެގޭނެއެވެ. އެމްއައިބީ ގަބޫލުކުރާ ތަނެއްގައި ވަޒީފާ އަދާކުރާ 18 އަހަރުން މަތީގެ ކޮންމެ ދިވެއްސަކަށް ހަ މަސް ދުވަސްވާންދެން އުޖާލާ ދިރިއުޅުމުގެ ސްކީމުގެ ފައިސާ ބޭނުން ކުރެވޭނެއެވެ. 

އެހެން ސްކީމްތަކާ ހިލާފަށް، "އުޖާލާ ދިރިއުޅުން" ސްކީމުގެ ދަށުން 18 މަހާއި 48 މަހާ ދެމެދުގެ މުއްދަތެއްގެ ތެރެއިން މުއްދަތެއް ފައިސާދެއްކުމަށް ހިޔާރުކުރެވެއެވެ. އެ ސްކީމްގައި ބޭންކަށް ހުށަހަޅަން ޖެހެނީ ކޯޓޭޝަން އެކަންޏެވެ. ކޯޓޭޝަން ބޭންކަށް ހުށަހެޅުމުން އެ ދުވަހުން އެ ދުވަހަށް ސްކީމުގެ ތެރެއިން މުދާ ލިބޭނެ އެވެ.

މިކަހަލަ ދަނޑިވަޅެއްގައި އެސްޓީއޯއިން ކުރަމުން ގެންދާ ވިޔަފާރީތައް ރަނގަޅަށް އިންތިޒާމުކޮށް އިސްރާފު ކުޑަކޮށް މެނޭޖުކުރުމަކީ ކުޑަކަމެއް ނޫނެވެ. މުދާ ގަތުމަށް ކުރާ ހަރަދު ކުޑަކުރު މަކީ އަމްދުން އެންމެ އުދަގޫ އެއްކަމެވެ. އެހެން ނަމަވެސް ވިސްނުންތެރިކަމާ ރޭވުން ތެރިކަމާއެކު އެސްޓީއޯއިން އަންނަނީ އެކަންކަން ކުރަމުންނެވެ. އެކަމުގެ ހެއްކަކީ މިއަހަރުގެ ދެވަނަ ކުއާޓަރއަށް ވުރެ ތިންވަނަ ކުއަރޓަރގެ ހިންގުމުގައި 18 ޕަސެންޓްގެ ފައިދާއެއް ހޯދުމެވެ. 217 މިލިއަން ހިންގުމުގެ ފައިދާގެ ގޮތުގައި 2 ވަނަ ކުއާޓަރގައި ލިބިފައި އޮތް އޮތުން 3 ވަނަ ކުއާޓަރގައި 255 މިލިޔަން ރުފިޔާއަށް ބަދަލު ކޮށްލެވެނީ ލައްކަ ހުޝިޔާރު ވެގެންނެވެ.

ދުނިޔޭގެ ތެލުގެ ބާޒާރުގައި އަގު މަތިވެ ފައިސާ ހޭދަކުރުން އިތުރު ވެފައިވާ ވަގުތެއްގައި ކުންފުނީގެ ޖުމްލަ ފައިދާ އިތުރުވުމާއި ހިިންގުމުގެ ހަރަދު ބޮޑުތަނުން ކުޑަކުރެވުނީ ފިސާރި ހިންގުންތެރިވެގެންނެވެ.

ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން މުޅި ކުންފުނީގެ ސާފު ފައިދާ އިތުރުވެގެން ދިޔައީއެވެ. ދެވަނަ ކުއާޓަރގައި ޖުމްލަ ފައިދާގެ ގޮތުގައި އޮތީ 458 މިލިއަން ރުފިޔާއެވެ. 13 ޕަސެންޓްގެ ކުރިއެރުމެއް ތިންވަނަ ކުއާޓަރގައި ލިބުނީ ހަމަ ހުރެފައެއް ނޫނެވެ. ވަރުގަދަ މެނޭޖުމެންޓެއްގެ ގާބިލުކަމާ ދުރު ވިސްނުމާ ހިންގުންތެރިކަމުންނެވެ. 3 ވަނަ ކުއާޓަރގެ ޖުމްލަ ފައިދާ  515 މިލިއަން ރުފިޔާ އަށް ބަދަލު ވެގެން ދިޔުމުގެ ހަގީގަތަކީ އެއީއެވެ.